Bitkisel zenginliğimiz tehdit altında

Türkiye'de 122 önemli bitki alanındaki 3 bin 45 ender bitki tehlikede. Bern SözleÅŸmesine göre mutlak korunması gereken 87 tür ise yok olma tehdidi altında.DoÄŸal Hayatı Koruma Vakfı'nın (WWF Türkiye) üniversitelerden bilimadamları ve uzmanlara yaptırdığı ''Türkiye'nin Önemli Bitki Alanları'' baÅŸlıklı  araÅŸtırmada, 10 bini aÅŸkın doÄŸal çiçekli bitki ve eÄŸrelti türünü bünyesinde barındıran Türkiye florasındaki tehdit altındaki türler, varolan tehditler ve alınabilecek önlemler tespit edildi.  Uluslararası kriterler çerçevesinde belirlenen toplam 11 milyon  hektarlık 122 ''Önemli Bitki Alanı'' (ÖBA) üzerinde gerçekleÅŸtirilen  araÅŸtırmada, 862'si Akdeniz, 171'i Ege, 471'i DoÄŸu Anadolu, 102'si Marmara, 335'i İç Anadolu, 64'ü GüneydoÄŸu Anadolu ve 277'si de Karadeniz Bölgesi'nde olmak üzere, 3 bin 45 ender bitkinin yok olma tehlikesi yaÅŸadığı saptandı.  AraÅŸtırmada, Türkiye'nin endemik bitki türlerine sahip önemli ülkeler arasında bulunduÄŸu vurgulanarak, ülkemizdeki bitki çeÅŸitliliÄŸinin içerdiÄŸi farklı iklimler, zengin su kaynakları, büyük yükseklik farkları, çok çeÅŸitli habitat tiplerinin buluÅŸtuÄŸu bir konuma sahip olmasından kaynaklandığına dikkat çekildi.  Türkiye'de son 30-40 yıl içerisinde doÄŸa tahribatının giderek hızlandığı ve bazı habitat ile bitki çeÅŸitliliÄŸinin yok olma tehlikesialtına girdiÄŸi anlatılan araÅŸtırmada, risk altındaki bölgelere de yer verildi.      Ä°STANBUL, EN RÄ°SKLÄ° BÖLGELERDEN...     AraÅŸtırmada, Marmara Bölgesi'nde toplam korunan 107 bin 576 hektarlık alanda yaklaşık 329 bitki türünün tehlike altında olduÄŸu belirtilirken, Kuzey Saros kıyıları, Ergene Havzası, Ä°stanbul AÄŸaçlı ve Kilyos Kumulları, Batı Ä°stanbul Meraları, Sahilköy, Åžile Kıyıları ve Ömerli Havzası ''çok acil'' olarak nitelendirildi.  Bu bölgedeki Ä°ÄŸneada Longozu, Terkos-Kasatura Kıyıları, Kuzey BoÄŸaziçi, Kefken-Karasu Kıyıları, Bozcaada Batı Burnu, Kazdağı, Kocaçay Deltası ve UludaÄŸ'ın ''acil'' olarak gösterildiÄŸi  araÅŸtırmada, Armutlu Yarımadası, Biga ve Istranca DaÄŸları için de ''zarar görebilir'' denildi.  Karadeniz Bölgesi'nde YeniçaÄŸa Gölü, Yukarı Gerede ve Çoruh Vadisi''çok acil'' bölgeler olarak belirtilirken, Ilgaz DaÄŸları, Sinop Yarımadası, Kızılırmak ve YeÅŸilırmak Deltaları, Kelkit Vadisi, Hacıosman Longozu da ''acil'' bölgeler arasında yer aldı.       DÄ°ÄžER BÖLGELER     AraÅŸtırmada, diÄŸer bölgelerdeki ''acil'' ve ''çok acil'' yerler deşöyle sıralandı:  ''Ege; Alaçatı-Zeytinli Kıyıları, Dilek Yarımadası ve Büyük Menderes Deltası, Batı MenteÅŸe DaÄŸları, MuÄŸla Gölköy.  Akdeniz; KöyceÄŸiz Gölü, Dalyan, Dalaman Ovası, Patara Kumulları, GelemiÅŸ Ovası, Sandras Dağı, DoÄŸu Boncuk DaÄŸları, Tahtalı Dağı, Salda Gölü, Acıgöl, Antalya Falezleri, BeyÅŸehir Gölü, Seyhan ve Ceyhan Deltası.  İç Anadolu; Sündiken ve AyaÅŸ DaÄŸları, Mogan Gölü, Çankırı Jipsli Tepeleri, AkÅŸehir ve Eber Gölleri, Tuz Gölü ve Stepleri, Karapınar ve EreÄŸli Ovası ile Göreme Tepeleri.  DoÄŸu Anadolu; Gürün Vadisi, Munzur DaÄŸları, Kop Dağı, IÄŸdır Ovası,Çatak Vadisi, Zapsuyu Vadisi ve Yüksekova.  GüneydoÄŸu Anadolu; Diyarbakır KaracadaÄŸ ve Åžanlıurfa Ceylanpınar Stepleri.''      TEHDÄ°TLER VE ÖNERÄ°LER     ÖBA üzerindeki tehditlere de deÄŸinilen araÅŸtırmada, tehditler arasında yoÄŸun zirai etkinlikler ilk sırada gelirken, rekreasyonel etkinlikler ve turizm amaçlı yapılaÅŸma, ormancılık, sulak alanlara müdahale, ÅŸehirleÅŸme, ulaşım-altyapı tesisleri, endüstriyel kirlenme, madencilik ve doÄŸadan aşırı bitki toplama da diÄŸer önemli etmenler arasında bulunuyor.  AraÅŸtırmada, ÖBA'nın korunma amacıyla gerekli araÅŸtırmaların sürekli yapılmasının önemine iÅŸaret edilerek, ÅŸu önerilere yer verildi:  ''ÖBA ile ilgili ulusal koruma yasaları gözden geçirilmeli, Türkiye'de çok geniÅŸ kapsamlı bir 'DoÄŸal YaÅŸamı Koruma Çerçeve Kanunu'çıkarılmalıdır. Bern SözleÅŸmesi'nde yer alan, Türkiye'nin nadir ve tehlike altındaki bitki türleri revize edilmeli.  AB Habitat ve Tür YönetmeliÄŸi Ek 1 ve Ek 2'de listelenen tehlike altındaki habitat ve türler arasında, Türkiye'nin habitat ve bitki türlerinin de tam olarak temsil edilmesi için gerekli çalışmalar yapılmalı.  ÖBA'nın korunması kapsamında, ideal olarak her alan için özel bir yönetim planı hazırlanmalıdır. Yerel ve sivil toplum kuruluÅŸları iÅŸbirliÄŸinde, ÖBA'nın karşı karşıya bulunduÄŸu tehditler izlenmelidir.''Â