Birecik'te kelaynak sayısı 10 yılda 3'e katlandı
Güncelleme Tarihi:
NESLİ tükenmekte olan ve dünyada Fas dışında sadece Şanlıurfa'nın Birecik ilçesi sınırlarında yaşayan kelaynakların sayısı, iyi bakım ve yaşam alanlarına alışmaları ile 10 yılda 3 kat arttı. 1990'dan itibaren göç etmeleri engellenen ve 2010 yılında 82 olan kelaynak sayısı, 240'a yükseldi. Sayının bu yıl ki üreme döneminde, 300'e yaklaşması bekleniyor.
Dünyada sadece Fas ve Türkiye'de bulunan kelaynaklar, 1977 yıllından bu yana Birecik ilçesinde Fırat Nehri kenarında bulunan Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı Kelaynak Üreme İstasyonu'nda koruma altında tutuluyor. 1990 yılından itibaren göç etmeleri engellenen kelaynaklar, şubat-mart aylarında tutuldukları kafesten çıkarılarak, üremeleri ve yaşamlarını sürdürebilmeleri için doğaya bırakılıyor. Yılda bir defa yumurtlayan kelaynaklar, 1 ile 3 arasında yumurta için 4 hafta kuluçkaya yatıyor. Kelaynaklar, temmuz ve ağustos aylarında da yeniden kafese alınıyor. Böylelikle, içgüdüsel olarak göç yoluna gitmeleri engelleniyor.
1990 yılında sayıları sadece 11 olan kelaynaklar, iyi bakımları, çevresel etkilerin azaltılması, göç zamanı yeniden kafeslerine alınmaları ile yeni yaşam alanlarına alışmaya başladı.
Bölgede aynı zamanda bereketin sembolü olarak kabul edilen kelaynaklar, koruma altında tutuldukları ve üremelerinin sağlandığı istasyonda, yağsız kıyma, haşlanmış yumurta, rendelenmiş havuç, civciv yemi ve tuzsuz peynirle besleniyor. Kelaynaklar, doğaya salındıkları 6 aylık süreçte ise böcek ve sürüngenlerle besleniyor.
10 YILDA SAYILARI 3'E KATLANDI
2010 yılında 82 olan kelaynak sayısı aradan geçen 10 yıllık süreçte 3 kat artarak 240'a yükseldi. Üreme sürecini doğal alanlarda geçirip, temmuz ve ağustos ayında yeniden kafeslerine alınacak olan kelaynakların sayılarının, bu yıl ki üreme döneminde 300'e yaklaşması bekleniyor. Kelaynak Üreme İstasyonu görevlileri, kuşlarının her geçen gün bulundukları ortamı kabullendiğini ve üremelerin arttığını, popülasyonun arttığını ifade ettiler.
TARIM ARAZİLERİNDE İLAÇLAMA UYARISI
Yaz mevsiminde Fırat Nehri kıyısındaki sazlıkların yakılmasının, kelaynakların yaşam alanlarını kısıtladığını kaydeden görevliler, bir başka sorunun ise bölgedeki tarım arazilerine kullanılan ilaçlar olduğunu söylediler. Üreticinin tarım arazilerini zararlılardan korumak için kullandığı ilaçların kelaynakların ölümüne neden olduğunu vurgulayan görevliler, bu konuda daha duyarlı davranılmasını istediler.
GÖÇ YOLUNA GİTMELERİNİ SAVAŞ ENGELLEDİ
Üreme döneminde kafeslerinden çıkan ve Fırat Nehri kıyısındaki doğal alanlarda yaşamlarını sürdüren kelaynaklar, geçmiş yıllarda izledikleri rotanın belirlenmesi için takip cihazı takılarak göç yoluna bırakılmıştı. Ancak Nil Vadisi'ne ulaşmaları beklenen kuşlardan bazıları ile Suriye'de, bazıları ile de Etiyopya yakınlarında irtibat kesilmişti. Sonraki yıllarda kelaynaklar, Suriye ve diğer Ortadoğu ülkelerindeki iç savaşlar nedeniyle göç yoluna gönderilmedi.