Bir zamanlar Afganistan
Güncelleme Tarihi:
Afganistan'ın Nurustan vilayetinde kız öğrencilere eğitim veren bir ilkokulun dün Taliban militanlarınca ateşe verilmesi gözleri bir kez daha tansiyonun düşmediği bu ülkeye çevirdi.
California State Üniversitesi’nin rektörü Muhammed Kayyumi’nin fotoğraf albümünden çıkma bu fotoğraflar da o günlerin en güçlü kanıtlarından. Örneğin ABD'deki bir plakçı dükkanını andıran bu karenin adresi Kabil...
02 Kabil Üniversitesi'nde ders arasında çekilmiş bir fotoğraf. Batılı giysileri içinde kadın ve erkek öğrenciler özgürce bir arada zaman geçiriyor. Bu fotoğrafın çekildiği yıldan önceki dört yılda üniversitedeki öğrenci sayısı dört katına çıkmış.
03 Yine Kabil Üniversitesi'nden bir kare... Biyoloji bölümü laboratuvarı... Bugün ise kızlarla erkekler ayrı okullara gönderildiği gibi kızların okuduğu okullar özellikle şiddet olaylarına hedef oluyor.
04 Kabil'deki Doğum Hastanesi'nde staj gören genç hemşireler...
05 Yine aynı hastaneden bir fotoğraf... Genç annelere bebek bakımı konusunda eğitim veriyor. Bugün ise hastanelerde durum o kadar kötü ki doğumhanelerde bir kuvöze iki bebek konduğu oluyor.
06 Hemşireler bebeklere en üst seviye bakım sağlıyor. Bugün ise Afganistan’da doğan dört bebekten biri beş yaşını göremeden hayatını kaybediyor.
07 Aşı Araştırmaları Merkezi'nin laboratuvarı zamanının tüm gelişmelerini yakından takip ederken bugün Afgan çocuklara çocuk felci aşısı yapmak için ülkeyi dolaşan gönüllüler birbiri ardına saldırılara uğruyor.
08 O dönemde kırsal kalkınma programlarıyla her köyde bir sağlık ocağı varken bugün güvenlik endişeleri nedeniyle büyük şehirler dışında sağlık hizmeti almak neredeyse imkansız. Devlet iiçin çalışan hemşireler, BM ve STK çalışanları saldırıların hedefinde.
09 O dönemde yüzlerce Afgan genç izci örgütlerinde görev alıyordu. Ancak 1970'lerde Sovyet işgaliyle bu birlikler tamamen ortadan kayboldu.
10 Park Sineması... Spartacus, Dirty Dozen gibi Hollywood filmlerini Kabil halkıyla buluşturan bir eğlence kaynağı...
11 Anneler o zamanlar gönül rahatlığıyla çocuklarını parka götürebiliyorlardı. Bugün ise çocukların açık havada dolaşması güvensiz görülüyor.
12 Kabil'in dışındaki bu metal üretim atölyesi gibi hafif ve orta sanayi o dönemde Afganistan ekonomisi için büyük gelecek vadediyordu. Bugün ise şehirde doğru düzgün elektrik bile yok. Afganistan'ın tek geçim kaynağı afyon.
13 Kabil Irmağı üzerine Almanya'nın desteğiyle kurulan Sarobi Hidroelektrik Santrali, o dönem Afganistan'ın övünç kaynaklarından biriydi. Bugün ise böyle santraller inşa etmek bir kenara ülkedeki şehirleri birbirine bağlayan yollar bile yıllar süren savaş nedeniyle yıkık dökük.
14 Afganistan'da üretilen kaliteli pamukları işleyen Gülbahar Tekstil Fabrikası bir zamanlar Asya'nın en gelişmiş tesislerinden biri olarak görülüyordu. 30 yıl süren savaşın ardından geriye maalesef hiçbir şey kalmadı.
15 Kabil o zamanlar toplu taşımanın da en gelişmiş olduğu Asya şehirlerinden biriydi. Bu fotoğraftaki kadınlar işlerine giderken görüntülenmiş.
16 Kabil Radyosu 1950'li ve 1960'lı yıllarda bu gelişmiş merkezden yayın yapıyordu. 1930'larda kurulan radyonun yayınları Güney Afrika ve Endonezya'dan bile dinlenebiliyordu.
17 Radyonun kayıt odası... Günümüz Afganistan'ında o güne kıyasla birçok özel radyo ve televizyon kanalı bulunuyor. Televizyon ve elektrik olan hane sayısı çok az olduğu için bu gelişme de halka inemiyor.
18 Kabil 1950'li ve 1960'lı yıllarda uluslararası ticaret fuarının düzenlendiği Ağustos-Eylül aylarında ışıl ışıldı... Bugün ise kapkaranlık. Sokaklar ıssız, gece hayatı yok.
19 Dükkânların vitrinleri de gece ışıl ışıl, kıyafetler ise Paris'i aratmıyor.
20 Bugün Afganistan'da böyle şık bir mobilyacı dükkanı bulmak neredeyse imkansız. Ülkede satılan mobilyaların çoğunluğu yurtdışından geliyor ve çok küçük bir azınlığa hitap ediyor.
21 Kabil'de o günden bu yana değişmeyen belki de tek şey sebze-meyve pazarları.
22 Bugün Afganistan kabinesindeki sandalyelerde oturanların eğitim durumu maalesef o yıllardakilerin çok altında.
23 Afganistan'ın o zamanlar bölgede dikkat çeken güçlü ve etkin ordusu bugün bir hatıradan başka bir şey değil. NATO güçlerinin de çekilmesiyle ülkede güvenliğin kime emanet edileceği endişeleri tazeliğini koruyor.