Bir yol filmi

Yılmaz Güney'in senaryosunu yazdığı ve Şerif Gören'in çektiği ‘‘Yol’’u Türkiyeli sinemaseverler 17 yıl sonra ilk kez seyredecek.

Yol, doğduğu ama uzun yıllar boyunca izinin kaybettirildiği Türkiye topraklarında, üzerindeki tozdan arınarak nihayet ortaya çıktı. Dile kolay, 17 yıl. 1982'de 35. Cannes Film Festivali'nde gösterildiğinde coşkuyla selamlanan, Altın Palmiye'yi Costa-Gavras'ın ‘‘Kayıp/Missing’’ filmiyle paylaşan ‘‘Yol’’; hapishanede yatan Yılmaz Güney'in kafasında kurduğu, senaryosunu yazdığı, yönetmenliğini Şerif Gören'in yaptığı film. Gösterildiği her ülkede çok beğenilen ‘‘Yol’’, 17 yıl sonra bugün Türkiye'de gösterime giriyor. Yarı açık cezaevinden bir haftalığına izne çıkmış beş mahkûmun yol hikáyesini anlatan film, bu yolculuk ve mahkûmların yaşamlarından kesitler aracılığıyla, Türkiye'nin derinlemesine bir toplumsal analizini getiriyor beyazperdeye. Süleyman, Mevlüt, Ömer, Mehmed Salih ve Seyit Ali Fırat'ın feodal yapı içinde kısılıp kalmalarından yola çıkan film, bütün bir ülkenin nasıl bir hapishane haline gelmiş olduğunu gösteriyor.

Cannes'da Altın Palmiye'nin yanısıra FIPRESCI-Uluslararası Sinema Eleştirmenleri Ödülü'ne ‘‘Yılmaz Güney ve Şerif Gören'in medeni cesaretleri; sanatsal ve sosyal tanıklıklarını güçlü bir sinema diliyle kitlelere ulaştırdıkları gerekçesiyle’’ değer görülen ‘‘Yol’’, Kiliseler Birliği Özel Ödülü'nü de aldı.

Başlıca rollerini Tarık Akan, Halil Ergün, Şerif Sezer, Meral Orhonsay, Necmettin Çobanoğlu, Hikmet Çelik ve Tuncay Akça'nın paylaştıkları film çok zor şartlar altında çekilmiş. Yılmaz Güney hapisten kaçtıktan sonra, montajı Fransa'da yapılmış. Yılmaz Güney Vakfı tarafından teknolojik olarak yenilenmiş ve yeniden seslendirilmiş kopyasıyla gösterime sunulan ‘‘Yol’’un galası geçtiğimiz günlerde yapıldı. Yılmaz Güney'in filmlerinin kaybolduğunu ve geride on bir filminin kaldığını belirten Fatoş Güney, bundan sonra gösterime girmesini sağlayacakları filmin, Yılmaz Güney'in senaryosunu yazdığı ve yönettiği ‘‘Duvar’’ olacağını söyledi. Filmin gösterime gireceği haberiyle birlikte çıkan en önemli tartışma, ‘‘Yol’’un kimin filmi olduğuna ilişkindi: Yılmaz Güney'in mi, Şerif Gören'in mi? Fatoş Güney, Şerif Gören'le aralarında bir kırgınlık olmadığını söylemesine rağmen Gören filmin galasına katılmadı. Biz seyirciler için önemli olansa, iki ustanın elinden çıkan ‘‘Yol’’u nihayet izleyebilecek olmamız.

YOL

Yönetmen: Şerif Gören

Senaryo: Yılmaz Güney

Görüntü: Erdoğan Engin

Müzik: Zülfü Livaneli

Kurgu: Yılmaz Güney-Elisabeth Waelchli

Oyuncular: Tarık Akan, Şerif Sezer, Halil Ergün, Meral Orhonsay, Necmettin Çobanoğlu, Hikmet Çelik, Tuncay Akça, Sevda Aktolga