Bir yıldız patladı

Kaliforniya Ãœniversitesi’nden iki astronom bir ay kadar önce ÅŸans eseri dev Whirlpool galaksisinde süpernovaya dönüşen bir yıldızı görüntülemeyi baÅŸardılar.Gerçi astronomlar, hangi yıldızın dev bir süpernova patlamasıyla söneceÄŸini önceleyebiliyorlar. Fakat bugüne kadar bilinen yıldızlarda sadece beÅŸ süpernova patlaması izlenebildi diyor astronomi profesörü Alex Filippenko. Birçok süpernova çok uzakta meydana geldiÄŸi veya zayıf ışıdığı için veyahut da aşırı parlak olduÄŸu için astronomlar bu gök gösterilerinin kesin olarak hangi yıldıza ait olduÄŸunu bulmakta zorlanırlar. Space Telescope Science Enstitüsü geçtiÄŸimiz haftalarda, muhteÅŸem Whirlpool galaksisindeki bir yıldızın süpernovaya dönmüş halini patlamadan sadece 12 gün sonra görüntülediklerini açıkladı. SN 2005cs olarak isimlendirilen süpernova, "Typ-II Plateau" olarak adlandırılan türe ait. Bu süpernovalar, dev bir yıldızın çarpması ve ardından yaÅŸanan patlamanın bir sonucudur. Dev yıldızın ışığı belli bir süre sabit bir parlaklıkla ışır. Bulgu, süpernovaların öncülerinin kırmızı dev yıldızlar, yani 8-15 GüneÅŸ kütlesine eÅŸit yıldızlar olduÄŸuna dayanan teoriyle örtüşmekte. Kütleleri sekiz GüneÅŸ kütlesinden düşük olan yıldızlar süpernovaya dönüşmek yerine, Beyaz Cüce olarak büzüşmeden önce dış kılıflarını atarak büyüleyici bulutsular oluÅŸtururlar. Bulutsuya dönüşmeSüpernovalar üzerinde uzmanlaÅŸmış bilim adamı Flippenko, bu çok parlak yıldızın varlığını bir Alman amatör astronomdan öğrendikten sonra öğrencileriyle Arizona’daki teleskopla yıldızın bir tayfını oluÅŸturdu ve böylece yıldızın tip II süpernova olduÄŸu anlaşıldı. Flippenko o sıralar rastlantısal olarak Hubble Uzay Teleskopu ile gözlem programında çalışıyordu ve bu sayede Hubble teleskopundan yararlanma fırsatını buldu. Hubble, Whirlpool gibi yakındaki galaksileri net bir ÅŸekilde görüntüleyebildiÄŸi için patlayan yıldızı saptamak için büyük bir ÅŸanstı. Â