BİR SORUDAN FAZLASI | Neden bebeğime vereceğim isme herkes karışıyor?

Bazı aileler çocuk sahibi olmaya karar verdikleri andan itibaren bebeğin ismine karar verirken, bazı ailelerde eşler arasında anlaşamama, anneanne, babaanne ve dedelerin kendi isimlerinin ya da aile büyüklerinin isimlerinin konulması için baskı yapması gibi nedenlerden dolayı bebeğin nasıl çağrılacağı konusunda tartışmalar yaşanıyor.

Tabii ki son karar anne ve babada ama aile büyüklerini kırmak istemeyen, eşi ve ailesi arasında kalan, kendi istediği isim olsun diye ısrarcı olan eşler nedeniyle ortaya çıkan anlaşmazlıklar oldukça yaygın.

Gelin önce bebeklerine isim bulurken sorun yaşayan ailelerin hikâyelerini dinleyelim, sonra da Uzman Psikolog Ceylan Şekerci'den ana babalar için bu sürecin sağlıklı bir şekilde yönetmenin yollarını öğrenelim.

OĞLUMUZA ÖLEN AMCAMIN İSMİNİ VERMEK İSTEDİM, KIYAMET KOPTU
Bülent D. (38)

Benim "Çocuk sahibi olduğumda mutlaka şu ismi koyacağım" gibi bir hayalim hiç yoktu. "Eşim ne isterse onu koyar" diye düşünüyordum ama oğlumuzun haberini aldığımızdan çok kısa bir süre sonra babam gibi sevdiğim amcamı bir kazada kaybettik. Ailemizden biri gitmişti ve yerine yeni biri gelecekti. Ben de amcamın ismi oğlumuzda yaşasın istedim ama ne kadar büyük bir kıyamet kopacağından haberim yoktu.

Eşime bu düşüncemi söylemeden evvel aileme bahsettim. Babam duyduğunda o kadar duygulandı ki artık geri dönüşüm yoktu. Eşimin de hoşuna gider sanmıştım ama ona bahsettiğimde lafı ağzıma tıkadı ve bağırmaya başladı. Beni ilkellikle, eski kafalılıkla suçladı. Ölmüş insanın ismi yeni doğmuş çocuğa verilmezmiş, eski kafalıymışız, minicik bebeğe koca adam ismi koyulur muymuş. Minicik bebek koca adam olmayacak sanki... Bebeğimizin adı modern olacakmış, oğlumuz bu dünyaya kimsenin ismini yaşatmaya gelmiyormuş falan...

Eğer ısrar edersem bu işin boşanmaya kadar gideceğini bile söyledi. Bebeğin isminin bu kadar büyük bir soruna neden olacağını aklımın ucundan bile geçirmezdim. Benim için çok da önemli bir mesele değildi ama bu konudan babamlara bahsettiğim için o kadar arada kaldım ki... Eşime "En azından nüfusa ikinci isim olarak yazdıralım" diye ısrar ettim ama lafını bile ettirmiyordu.

Birkaç yakın arkadaşımla bu durumu paylaştım, meğer onlar da bu isim bulma aşamasında çok sıkıntı yaşamışlar. “Aklın varsa itaat et yoksa çok başın ağrır” dediler. Ben de onları dinleyip daha fazla ısrarcı olmadım ama bu sefer de babama eşimin başka isim düşündüğünü söylediğimde sorun yaşadım. Babam çoktan torununu kardeşinin ismi ile sevmeye başlamıştı bile... "Ne olacak koysanız? İki ismi olur, isteyen istediği gibi söyler ismini" dedi ama nafile.

Zaten eşim ona sormadan böyle bir konuda karar verdiğim için haftalarca surat yaptı bana, o yüzden bir daha ben isim konusunu açmadım kendime ve sonunda onun istediği isme karar verdik. Bu mesele yüzünden babam da uzun süre surat yaptı bize ama ufaklık geldiğinde tüm kırgınlıklar dargınlıklar bir kenara atıldı. Ama siz siz olun eşinizi hamilelik döneminde kızdırmayın, faturası çok ağır oluyor.

OĞLUMUN İSMİNİ NÜFUSA YAZDIRANA KADAR KAVGA ETTİK
Nazan I. (45)

Benim bir kızım bir oğlum var, kızımda çok sorun yaşamadık ama oğluma hamileliğimde uzun süre bu sorunla cebelleştim. Hani derler ya "Sadece eşinle değil ailesi ile de evleniyorsun" diye... Bunu isim konusunda o kadar yoğun bir şekilde deneyimledim ki...

Tartışma, ailelerimize hamilelik haberini verdiğimizde başladı, nüfusa gidip ismi yazdırana kadar da devam etti.

Hem benim ailem hem de eşimin ailesi kendi istedikleri isimleri koymamız için baskı yapmaya başlamıştı ki ben ailemi işime karıştırmadım ve devre dışı bıraktım. Eski isimlerden koymak istemediğimi, daha modern isimler tercih edeceğimi söyledim. Ama eşim ve ailesi çok daha büyük problemdi. İlk doğan çocuğumuz erkek olduğu için büyük meseleydi onlar için. Modern görüntülerinin altında erkek çocuğa ayrı bir düşkünlükleri vardı.

Soylarını devam ettirecek kişinin adı çok önemliymiş. Öyle "antin kuntin" bir isim olamazmış. Zaten onlarda gelenekmiş ilk erkek toruna mutlaka dedesinin ismi verilirmiş. Bunları önceden bilseydim yemin ederim evlilik kararımı bir kez daha sorgulardım. Sanırsınız kraliyet ailesine veliaht doğurdum da ona isim buluyoruz.

Eşimle günlerce kavga ettik. Eşim ailesine karşı çıkamayacağını dede isminin mutlaka verileceğini ama yanına bir isim daha eklemeye ikna edeceğini söyledi. Çocuk bizim ama istediğimiz ismi verebilmemiz için dedesinden izin alıyoruz, yıl 2009. Büyüklerin bu baskıcı tavırları eşimin onların karşısındaki acizliği o kadar canımı sıkıyordu ki aramız sürekli limoniydi. 

Eşim sinirler gerilmesin ben kimseye saygısızlık yapmayayım diye ailesinin yanında bu konuyu asla açtırmıyordu. Benim her gün sinirden ağlamaktan gözlerim şişiyordu. Çok sinirleniyor ve durumu hazmedemiyordum ama onlara karşı da gelemiyordum, öyle sindirmişlerdi beni de...

Bu mesele doğuma kadar devam etti. Gerçi onlara göre mesele yoktu, zaten en baştan karar verilmişti. Ben eşime her gün bu konuyu açtım, "İstemiyorum, aileni ikna et" dedim ama biz her gece tartıştığımızla kaldık ve sonunda oğlumuza iki isim verdik, ilk ismi dedesinin ismi oldu tabii ki, ikinci isim ise benim istediğim. Ama bu durumdan de pek memnun olmadılar.

Ben oğluma ne zaman ikinci ismi ile seslensem yüzler düştü, gözler devrildi ve bastıra bastıra ilk ismi tekrarlandı. Benim ve ailemin dışında kimse ikinci ismini kullanmadı. Ama yıllar geçtikçe oğlum benim hırsımı aldı. Babası gibi kolay itaat etmiyor, başkaldırıyor. Şimdi 14 yaşında ve asla ilk ismini kullanmıyor, okulda arkadaşları de hep ikinci ismini söylüyor. Geçen gün bana 18 yaşına gelince mahkeme kararıyla ilk ismini kimliğinden çıkarttıracağını söyledi. Hem babasının hem de dedesinin yüreğine iner herhalde…

KIZIM ALTI AY İSİMSİZ KALDI
Nur B. (57)

Benim iki kızım var. İlk kızıma düşündüğüm çok güzel bir isim vardı, çok kararlıydım ve ondan başka isim düşünmemiştim ama kayıt yaptırmaya gittiğimde o ismin yazılamayacağını söylediler, sonra eşimin beğendiği ismi verdik. Ama ikinci kızımız için isim bulma konusu bu kadar kolay olmadı. Kızım tam altı ay isimsiz kaldı.

Hamileliğim boyunca bir sürü isim düşündük ama bir türlü karar veremedik. Eşim pek karışmıyordu aslında çünkü kararsız olduğumu ve sürekli fikir değiştireceğimi çok iyi biliyordu, Arada bir iki isim söylüyordu güzel olduğunu düşündüğü ama bu meseleden mümkün olduğunca uzak durmaya çalıştı.

Ben Melissa ismini çok seviyordum ve bu isme daha sıcak bakıyordum. Bir gün kayınvalideme bunu söylediğimde "Ecnebi ismi bu, söylemesi de zor, ben çığıramam ismini" dedi.

Kayınvalidemi çok severim ve kalbini asla kırmak istemem. O yüzden herkesin seveceği bir isim olsun diye düşünmeye devam ettim. Kimse bana karışmıyordu ama ben sürekli insanlara fikrini soruyordum. Birisi olumsuz bir yorum yaptığında da hemen o isimden soğuyordum.

Sonra bir gün 'Hazan' ismini duydum ve çok hoşuma gitti. Karnımdaki bebek kesinlikle Hazan’dı. Ona çok yakışmıştı bu isim. Yine kayınvalidemin onayına sundum ama bu sefer de “O nasıl isim öyle, Hasan gibi” dedi. Halbuki kayınpederimin adı da Hasan’dı, benzemesi hoşuna gidebilirdi ama bu isme de sevgili kayınvalidemden vize çıkmadı.

"Olsun" dedim kendi kendime, "zaten daha çok vakit var, mutlaka güzel bir isim koyacağız güzel kızıma..."

Bir gün Cansel’e sıcaktım, bir gün Eylem’e… Böyle bir sürü isim havalarda uçuştu ama hep birileri olumsuz yorum yapıyordu.

Bir gün görümcem geldi oturmaya. “İsim buldun mu kıza” diye sordu, hala bulamadığımı söyledim. Bir yandan ona da düşün demiştim o da düşünmüş ve 'Banu' ismini seçmiş. Benim ismim ile soyadımızın ilk iki harfi olan ‘Ba’yı bir araya getirip güzel bir isim bulmuştu. “İşe girdiğinde ‘Banu Hanım’ diye seslenecekler, bak kulağa ne güzel geliyor” dedi. Yine bir iki gün güzel geldi ama kızım Banu değildi, başka bir ismi vardı onun ama henüz bulamamıştım. Doğuma giderken hâlâ ismine karar verememiştik. "Güzel kızımın yüzünü görünce ismini bulacağım" dedim ama isimsiz bir şekilde çıktık hastaneden.

Bebek B. kaldı kızımın ismi tam 6 ay, soranlara "Henüz bulamadık" diyordum. 1 yıldır isim bulamadığım için yaşadığımız ilçede alay konusu olmuştum artık ama ben emindim ona en doğru ismi bulacağımı.

Annem yurt dışında yaşıyordu ve yazları Türkiye’ye geliyordu. Bir yazlık almıştı ve onun işlemleri için benim de imza atmaya gitmem gerekiyordu. Çocuklarım da küçük olduğu için benimle geleceklerdi. Otobüsle gideceğimiz için "Çocukların isimlerini yazdırman gerekiyor" dediler. Yani bizim ufaklığa iyi kötü bir isim bulup yazdıracaktım.

Büyüğü bir komşuya bıraktım, isimsiz küçüğümü kucağıma alıp nüfus müdürlüğünün yolunu tutacakken yan komşunun kapısı açıldı. Komşunun çocukları kızımı kucağımdan alıp sevmeye başladılar ve malum soruyu sordular “İsim bulabildiniz mi?” Ben kayda gideceğimi ama ismi hâlâ bulamadığını söyleyince içlerinden biri “Ya bu çok güzel bir bebek, adı ya Sıla olsun ya da Yağmur” dedi. O saniye karar verdim Yağmur’a… Aylardır aradığım isim oydu işte, çok sevdim, çok yakıştırdım kızıma ismini. İsim babası ile birlikte gittik nüfusa adını yazdırmaya… Bebek B. o gün Yağmur B. oldu, bugün 26 yaşında...

Kayınvalidem de görümcem de eşim de arkadaşlarım da çok beğendi kızımın ismini… Kızım da "İyi ki aylarca beklemişsin de diğer isimleri koymamışsın bana, onlardan biri olsaydı kesin değiştirir Yağmur yapardım” diyor.

Buradan anne baba olacaklara sesleniyorum, sezgilerinize kulak verirseniz bebeğinize en doğru ismi bulursunuz, ama siz siz olun yine de benim kadar beklemeyin... :)

* * * * *

KAFASI KARIŞIKLARA PROFESYONEL BEBEK İSİMLENDİRİCİ

Nedenlerimiz farklı olsa da yeni doğan bebeğine isim bulma konusunda sıkıntı yaşamak sadece ülkemize özgü bir durum değil. Son dönemde özellikle Yağmur’un annesi gibi kafası karışık olanlara isim seçme konusunda yardım etmek için yeni bir meslek ortaya çıktı: Profesyonel bebek isimlendirici.

Bir anne ve pratisyen hemşire olan Colleen Slagen, TikTok sayesinde her zaman hayalini kurduğu işi yapıyor ve yeni anne babalara çocukları için isim seçmeleri konusunda danışmanlık veriyor. 33 yaşındaki ‘profesyonel bebek isimlendirici’, Insider'a verdiği röportajda bugüne kadar 100'den fazla siparişi tamamladığını, fiyatların 250 dolardan başladığını ve beklediğinden daha fazla ilgi gördüğünü söyledi.

Bebeklere isim bulmak için haftada yaklaşık 20 saat harcadığını, müşterilerinin genellikle mevcut bir kardeşle uyumlu bir isim aradıklarını belirten Slagen, haftada üç gün pratisyen hemşire olarak çalışmasına rağmen bugün tam zamanlı bir bebek isimlendirici olarak çalışabileceğini, bunun için yeterli talebin olduğunu sözlerine ekledi.

KUTU

Bu hizmet için fiyatlar 250 dolardan başlıyor. Sekiz isim önerisi içeren önceden kaydedilmiş bir video veya analizlerle birlikte 10 öneri içeren hizmet de var, 30 bebek ismi fikri ile 400 dolarlık en pahalı paket de.

TikTok'taki tek profesyonel bebek isimlendiricinin kendisi olmadığını belirten Slagen, bu mesleğin dijital çağdan önceye dayandığını ama sosyal medyanın insanları değişik bebek isimlerini seçme ve bu isimleri açıklama konusunda daha heyecanlı hale getirdiğini, benzersiz ve değişik isimlere duyulan isteği artırdığını söyledi.

Slagen insanların danışabilecekleri birini aradıklarını çünkü bu konuda objektif bir üçüncü göze ve fikir alışverişine ihtiyaç duyduklarını söyledi.

* * * * *

MÜDAHALELERİ NASIL YÖNETMELİ?

Uzm. Psk. Ceylan Şekerci’ye özellikle aile büyüklerinin de dahil olduğu isim bulma sorununu yaşayan ana babalar için bu sürecin sağlıklı bir şekilde nasıl yönetilebileceğini sorduk.

Her insanın hayatında isminin büyük önem taşıdığını, anne baba adaylarının çocuklarına isim koyarken farklı bir süreçten geçtiğini, kimi çiftlerin bu konuda zaten öncesinden karara vardıklarını ama bazı çiftlerde ailelerin de sürece dahil olmaya çalışmasıyla durumun zorlaştığını vurgulayan Şekerci, bunun nedenlerini şu sözlerle anlattı:

“Toplumumuzda önceki kuşağın isimlerinin torunlara verilmesi hâlâ yaygın olarak devam eden bir gelenek. Ataerkil aile yapısının varlığı da bu düzeni destekler nitelikte. Ataların isminin aktarımı büyüklere duyulan saygı, onay beklentisi, karşı tarafı memnun etme isteği ya da atanın fiziksel ve kişisel özelliklerinin bebeğe aktarımı gibi bilinçaltı isteklerden kaynaklanıyor olabilir.”

İsimlerin dönem dönem popülerlik kazanmasının, kulağa hoş gelmesinin ve anlamının ebeveynde heyecan uyandırmasının isim seçiminde önemli faktörler olduğuna dikkat çeken Şekerci, eşlerin kendi aralarında isim konusunda uzlaşamadıklarında ya da geniş aile baskısının farklı isimleri gündeme getirmesiyle çocuğa isim koyma sürecinin oldukça karmaşık ve can sıkıcı bir hal alabileceğini ifade etti.

Tabii ki özünde, isim verme hakkı anne ve babaya aittir. Hem aile dinamikleri açısından hem de hukuksal açıdan durum böyledir. Ancak geniş ailenin fertleri, anne babanın çocukları için seçtiği ismi onaylamayabilir, kullanmayabilir, kendi istedikleri isimle çocuğa seslenebilirler. Bu durumun üstü kapalı gerginlikler yaratabileceğine dikkat çeken Şekerci, anne babanın büyüklerini kırmamak, üzmemek, sinirlendirmemek için çocuklarına istemedikleri bir ismi koymalarının katlanan sorunlara yol açabileceğini vurguladı ve devam etti:

“Aile büyüklerinin baskıcı, otoriter olduğu aile sistemlerinde sadece isim koyma konusunda değil, sadece eşleri ilgilendiren pek çok konuda sorun çıkma olasılığı yüksektir. Sınırların geçirgen ve ihlal edilebilir olduğu, kişilerin kendi düşünce ve duygularını ifade etmekten çekindiği aile yapılarında bu durum sosyal ve psikolojik boyutta bazı sorunlara da zemin hazırlayabilir.”

SAKİN VE UZLAŞMACI BİR DİLLE KARARINIZI AÇIKLAYIN

Şekerci, anne, baba ve aile büyüklerinin isim konusunda fikir ayrılıkları yaşadıklarında neler yapılması gerektiği hakkında da şunları söyledi:

“Anne babanın birbirini destekleyen bir duruşla ve sakin ve uzlaşmacı bir dille kararlarını açıklamaları gerekir. Aile sistemi kendi içinde bir bütündür ve kendine has dinamikleri vardır. Geniş aile ya da sosyal çevreden gelen farklı baskılar veya beklentilerin yaşantıyı istenmeyen doğrultuda yönlendirmesine izin vermemek sistemin sağlamlığı açısından önemlidir.”