Güncelleme Tarihi:
'Ne zaman öleceğinizi bilmek ister miydiniz?'
Bu soruyu hemen herkes hayatının bir bölümünde kendine sormuştur ya da birileri bu soruyu ona yöneltmiştir. Bu yüzden internetin derinliklerinde bu sorunun cevabını verebileceğini söyleyen pek çok web sitesi var. Ve ne yazık ki meraktan bu siteyi ziyaret edenlerin sayısı hiç de az değil…
Bu siteler sizden doğduğunuz günü, ayı ve yılı, cinsiyetinizi, ruh halinizi, sigara kullanıp kullanmadığınızı, boy ve kilonuzu girmenizi istiyor. Gönder düğmesine bastığınızda ise sadece birkaç saniye sonra cevap geliyor. "Kişisel ölüm gününüz…”
Ve sonunda zalimce bir geri sayım, sizin varsayımsal ölüm gününüze doğru geri sayıyor. Her ne kadar trajikomik gözükse de bu bazılarını derinden etkiliyor.
Geçtiğimiz yıl bilim insanları, 50 yaş ve üstü kişilerin hayatını ne kadar daha sürdürebileceğini tahmin eden çevrimiçi hesap makinesi geliştirdi.Kanada'daki Ottawa Üniversitesi'nde görev yapan ekip, hazırladıkları hesaplayıcının6 ay içindeki ölümleri doğru şekilde öngörebildiğini iddia etti. RESPECT adı verilen hesaplayıcıda, gelecek 5 yıl içinde hayatını kaybetmesi beklenen kişilere odaklanıldığını söyledi.Araştırma ekibinden Dr. Peter Tanuseputro da RESPECT sayesinde hayatının son anlarına yaklaştığı öğrenilen birinin yaşam kalitesinin artırılabileceğini söyledi.
Biz de BİR SORUDAN FAZLASI serimizde bu sefer ‘Ne zaman öleceğinizi bilmek ister miydiniz?’ diye sorduk ve birbirinden ilginç cevaplar aldık.
‘PROGRAM SADECE 3 AYIMIN KALDIĞINI SÖYLEDİ, HAYATA KÜSTÜM’
Azra M. (28)
Üniversiteye yeni başladığım sıralarda böyle uygulamalar çok popülerdi. Hatta insanlar buradan çıkan sonuçları esprili anlatımlarla sosyal medyalarında bile paylaşıyordu. Biz de yurtta yapacak bir şey bulamadığımız bir gün 3 arkadaş ne zaman öleceğimize bakmak için böyle bir siteye girdik. Diğer iki arkadaşımın önünde daha 50-60 yılının olduğunu söyleyen bu site, bana sadece 3 ayımın kaldığını söylemişti. Başta gülüp geçmiş, hatta ben de sosyal medyada bunu paylaşmıştım.
Her ne kadar umursamamış gözüksem de günler geçtikçe başka bir şey düşünemez hale gelmiştim. Gerçek olmasının imkânı yoktu, bunun bilincindeydim ama yine de elimde olmadan korkuyordum. Okula gitmek istemiyor, son günlerini çok daha iyi yaşamak isteyen hastalar gibi davranıyordum. Hatta sanki son kez görecekmiş gibi şehir dışındaki evime gidip tüm ailem ve arkadaşlarımla bile vakit geçirdim. Kısaca hayata küsmüştüm.
En kötüsü ise sitede ölüm tarihim olarak yazan 25 Kasım’dı. O gün yurttan bile çıkmadığımı hatırlıyorum. O gün sanki 40 saat gibiydi, bir türlü geçmek bilmedi. Geçip gittiğinde ise kuş gibi hafiflemiştim, sanki ölümsüzmüşüm gibi… Bu korkuyu yaşadıktan sonra bu gibi sitelere asla girmiyor, giren biri olsa da bol bol uyarıda bulunuyorum.
‘ÇOK ERKEN ÖLMEYECEKSEM ÖĞRENMEK İSTERİM’
Serpil D. (39)
Necip Fazıl Kısakürek’in çok güzel bir sözü var. “Öleceğini bilerek yaşayan tek canlı insandır. O da hiç ölmeyecekmiş gibi yaşar.” Hepimiz bir gün öleceğimizi biliyoruz ama ne zaman ve ne şekilde öleceğimizden haberimiz yok.
Çoğu insan bu tarihi bilmek istemeyebilir ama ben eğer çok erken ölmeyeceksem, bunu bilmek isterdim ama orta yaşlarımda öleceksem asla bilmek istemezdim. Bana herhangi bir konuda deadline verildiğinde bile elim ayağıma dolanıyor ne yapacağımı şaşırıyorum. Az vaktim kaldığında ne yapacağımı, günlerimi nasıl geçireceğimi bilemem.
‘AĞIR DEPRESYONA GİRER ÖLÜMÜMÜ BEKLERİM’
Naim C. (37)
Ne zaman öleceğimi asla bilmek istemem. Çünkü bir gün öleceğim bile aklıma gelince çok kötü hissediyor, kafamda bir sürü senaryo kuruyorum. Öleceğim tarihi bilsem ağır bir depresyona girer, bir daha da çıkamazdım sanırım. Varsa geçireceğim birkaç güzel gün, onu da kendime zehir ederdim ve sonumu depresif bir şekilde beklerdim.
Bazen izlediğim dizilerde hasta olan kişilere 6 ay ömrü kaldığı söylendiğinde bile sanki bana söylenmişçesine düşüncelere dalıyorum. Kalan son aylarımı nasıl geçireceğimi hesaplıyorum. Hatta utanmasam oturup ağlayacağım kendime. Bu denli takıntılarım olduğundan hayatta bilmeyi en son istediğim şey ölüm zamanım olur.
‘HİÇ ÖLMEYECEKMİŞ GİBİ YAŞAMAYI TERCİH EDERİM’
Kübra Ş. (29)
Asla istemem, amansız hastalığa yakalananlara doktorlar ömür biçiyor ya, ben buna da çok karşıyım. O insanı oracıkta öldürmekten başka bir şey değil bu… Ben hasta olduğum için ölecek olsam da bilmek istemem. Çünkü o zaman yeni gelen günden en ufacık bir umudun kalmaz, plan yapamazsın, hayal kuramazsın. Ben uzun yıllar yaşayacakmış gibi düşünerek her günümü dolu dolu yaşamayı yani hiç ölmeyecekmiş gibi yaşamayı tercih ediyorum.
‘KÖTÜ BİR ŞEY SÖYLER DİYE FALCIYA BİLE GİTMİYORUM’
Berna (33)
Ben çok hassas bir insanım, duygusalım ve değil kendi ölüm tarihimi yakınlarımın ölüm tarihlerini bilsem bile yaşayamam. O günün ne zaman olacağını bilsem ne doğru düzgün yaşamayı becerebilirim ne de etrafımdakileri rahat ettiririm. Hani falcı ya gidersin de şu olacak bu olacak diye güya gelecekten haber verir ya, ben inanmasam da eğlence amaçlı bile bunu yapmam çünkü etkilenirim. “Kaza geçireceksin, hasta olacaksın” dese evden çıkmam, “yakınlarından biri ölecek dese” helvasını kavurmaya başlarım.
BİLMEK İSTER ONA GÖRE YAŞARDIM
Serhat T. (34)
Yani günü bilsek de bilmesek de bir gün başımıza gelecek olan şey bu. Ben ölümün bir son olmadığını düşündüğüm için böyle bir şansım olsa öleceğim tarihi bilmek isteyebilirdim. Burada kalacağım süreyi bilip ona göre hareket ederdim. Mesela yakın zamanda öleceksem ev, araba gibi şeylere para harcamaz güzel bir yerde kirada oturur, son model bir araba kiralardım. Asla para biriktirmeye çalışmaz her fırsatta yeni yerler keşfetmeye çalışırdım. Sevdiklerimle daha fazla zaman geçirmeye çalışırdım ama bundan kimseye bahsetmezdim. O günü bilsem sadece kendime saklardım ve sessiz sedasız giderdim.
‘ÖLÜM TARİHİMİ DUYSAM ORACIKTA ÖLÜRÜM ZATEN’
Sabriye R. (77)
Ay ben düşündükçe bile korkuyorum, aklıma mukayyet olamıyorum. Biri bana öleceğim günü söylese zaten oracıkta küt diye ölürüm zaten, o günü bekleyemem. Ben boş cenaze arabası görünce bile iki gün kendime gelemiyorum, o yeşil renkteki hiçbir şeyi gözümün önünde tutamıyorum. Geçen gün bir komşun bana hediye elbiselik kumaş almış getirmiş aynı o cenaze arabasının yeşilinden vardı içinde, “Al bunu gözümün önünden istemem” dedim, kadın neye uğradığını şaşırdı. “Ben bu renge dayanamıyorum ondan öyle yaptım” dedim de ancak kendine geldi. O hiç korkmuyor ölümden, “Ne zaman gelse paşa paşa gideceğiz nereye götürürlerse, ölümü düşünerek ölümden korkarak yaşanmaz” diyor. Ama işte benim elimde değil, çok korkuyorum ve öleceğim günü asla bilmek istemem.
‘ZİNHAR İSTEMEM SÜRPRİZ OLSUN’
Duygu B. (45)
Ölüm tarihimi asla bilmek istemem. Bu soruyu duyduğum an bile aklıma gelen o korkunç his, eyvah ne yapsam acabalar, dünyada yemediğim bir şey var mı acabalar, küs olduğum arkadaşlar, ex’ler, next’ler allahııım! Zinhar istemem sürpriz olsun. Eskiden bir ara bir sosyal medyada şu saçma testlerden ‘ölüm tarihinizi öğrenin’ testi çıkmıştı. Gerçek olmadığını bilmeme rağmen butona elim gidip gelse de basamadım. Saçma bir test yüzünden kendi duygularımla oynamak istemiyorum.
Peki bu konuda uzmanlar ne diyor? Ölüm zamanını bilerek yaşamak insan piskolojisini nasıl etkiler?
ÖLÜM ZAMANINI BİLMEYİ GENELDE KAYGILI İNSANLAR İSTER
İnsanoğlu, var olduğu ilk günden itibaren hayatta kalma güdüsüne sahip olduğunu söyleyen Uzman Psikolog Berkay Ateş, “Hayatta kalmanın bu kadar derinlerimize işlemiş bir motivasyon kaynağı olmasından dolayı doğduğumuz andan itibaren ölüme karşı gerek otomatik reflekslerden oluşan içgüdüsel, gerek bilişsel ve duygusal tepkiler geliştiririz. Hatta bazı yaklaşımlar, hayatımızda yaptığımız hemen her şeyin ölüm fikrini bilinçdışına bastırmak için yapıldığını söyler. Bu kadar büyük ve tehlikeli algılanan bir düşman varken, elbette bunu kontrolde tutmak için doğal bir arzuya sahibiz” dedi.
Ateş sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ne yaparsak yapalım sürekli ölüm gerçeğiyle yüzleşiyoruz. Hal böyle olunca bazıları da en azından bunun tarihi ve zamanını bilirse bu korkuyu kontrol altına alabileceğini, en azından o tarih gelene kadar geçici de olsa rahat nefes alabileceğini düşünüyor, istemsizce bu meraka yöneliyor. Ölümün belirsizliğine karşı bir şeyleri belirli hale getirme stratejisi, insanın elinde ölüme karşı bir koz varmış gibi hissettiriyor. Ölüm zamanını bilmek istemek daha çok kaygılı insanların başvurabileceği bir yöntem. Çünkü kaygılı insan başına gelecek felaketleri ve geleceğin belirsizliğini kontrol altına almayı ister.”
FİLMİN SONUNU ÖĞRENMEYE BİLE TAHAMMÜL EDEMİYORUZ
‘Gerçekten ölüm tarihini bilmek gibi bir şans olsaydı ve herkes bunu bilerek yaşasaydı nasıl olurdu?’ sorusunu yönelttiğimiz Ateş, “Bunun insanları pozitif yönde etkileyeceğini düşünmüyorum. Kendinize neden yaşamak istediğinizi sorduğunuzda bulabileceğiniz cevapların içerisinde geleceğe dair henüz giderilmemiş meraklarınızın olacağını göreceksiniz. Ölüm tarihi ve nedenleri hakkında bilgi sahibi olmak başta fikir olarak iyi gelse de yaşamın organik yapısını daha yapay bir hale getirebilecek, yaşamın keyfini azaltabilecek, işlevselliğimizi bozabilecek sonuçlar doğurabilir” diyerek konuyu güzel bir örnekle açıkladı:
“Bir dizi veya filmi izlerken veya kitap okurken bile zevkinin ve tadının kaçmaması için sonunu duymaya tahammül edemeyen insanların ölüm tarihlerini ve yerini bilme konusunda çok hevesli olacaklarını zannetmiyorum. İnsanı bu hayatta yaşam kalım ve üremeden sonra en çok güdüleyen motivasyon kaynaklarından bir tanesi merak.”