Bir sonbahar masalı: Vadiler... 4 bölgeden keşfedilmeyi bekleyen 10 adres

Ülkemizin çeşitli yerlerine dağılmış olağanüstü güzellikte pek çok vadi bulunuyor. Bu vadiler, özellikle macera tutkunlarına ve doğanın içinde gezintiye çıkmayı sevenlere sınırsız alternatifler sunuyor. Tam da şu sıralar doğa sonbaharla birlikte en renkli elbisesini giymişken...

Ben de "Güzelliğiyle öne çıkan en güzel vadiler hangileri?" diye gezgin ve seyahat yazarları Burcu Gürtürk Kadak, Melih Daşgın, Nurgül Büyükkalay, Erdoğan Gümüş, Yüksel Gök ve Didem Mutçalıoğlu’na sordum. Ege, Akdeniz, İç Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi'nden özgür akan dereleri, akarsuları ve yaban hayatlarıyla adeta cenneti andıran 10 vadiyi önerdiler.

Gizli bir hazine: Belemedik Vadisi / Pozantı - Adana

Adana deyince akla meşhur sıcağı ve bunaltıcı nemli havası geliyor. Peki Adana’nın sonbaharın en güzel renklerini barındıran bir vadiye de ev sahipliği yaptığını biliyor muydunuz?

Adana’nın Pozantı ilçesine bağlı bir köy var Çukurova’da; Belemedik köyü… İç Anadolu’dan, Akdeniz Bölgesi’ne gidenlerin gözüne mutlaka çarpar tabelası. Tabelasını görmeseniz bile yeşil doğasının ürettiği bol oksijenle bir “Merhaba” deyiverir misafirlerine. Eteğinde bulunduğu Bolkar Dağları’nın sunduğu yeşilin yanında, eşsiz yaban hayatı, manzaralı tren ve karayolları, bölgede yaşamış Almanların kalıntıları ve taş binalarıyla görülmeye değer bir yer Belemedik.

Belemedik Köyü’nün sahip olduğu bir başka değer ise adını verdiği Belemedik Vadisi. Seyhan Nehri’nin önemli kollarından biri olan Çakıt Çayı’nın oluşturduğu Belemedik Vadisi, sarp kayalıklar arasında akan suyun etrafında mevsime göre yapraklarının renkleri değişen çınar ağaçlarıyla tam anlamıyla gizli bir vadi.

Gezgin Melih Daşgın, “Her mevsim ayrı güzel olan vadinin en yakıştığı mevsim ise şüphesiz sonbahar. Sonbaharın simgesi olan sarı rengin tüm tonlarını, yeşil, kahverengi, bordo ve turuncu renklerle harmanlanmış bir halde Belemedik Vadisi’nde bulabilirsiniz” dedi ve vadi hakkında şu bilgileri paylaştı:

"Bu renk cümbüşü vadinin her köşesinde cömertçe sizi bekliyor. Sahne bu denli eşsiz güzellikte olunca geriye sadece deklanşöre basmak kalıyor. Belemedik elbette sadece fotoğraf için gelinecek bir yer değil. Vadinin havası o kadar temiz ki, bol oksijen ile yapacağınız yürüyüşlerden asla yorulmayacak, doğayla iç içe yapacağınız pikniklerde ise yediklerinizden ayrı tatlar alacaksınız."

"Bu doğa harikası vadinin sahip olduğu bir diğer güzellik ise civarda bulunan ve Alman Köprüsü diye anılan köprü inşaatı esnasında burada yaşayan Alman işçilerin yaşam alanlarının kalıntılarının kattığı farklı doku Sonbaharda dökülmüş yapraklar arasında yürürken, o dönemlerde zorlu koşullarda çalışan işçilerin hayatlarına ortak olabilirsiniz" diyen Daşgın şöyle devam etti:

"Ulaşımın oldukça kolay olduğu Belemedik Vadisi’ne giderken yanınıza kalın kıyafetler almayı unutmayın. Konaklama imkânlarının henüz çok gelişmemiş olması bir dezavantaj gibi görünse de doğanın kalbinde kamp yapabilme fırsatı sunması harika..."

Bir sonbahar güzeli: Munzur Vadisi / Ovacık - Tunceli

Sarp dağların arasında kurulu olan 1500 rakımlı Ovacık ilçesi, el değmemiş doğasıyla yılın her döneminde çok sayıda fotoğraf, kamp ve trekking tutkununu ağırlıyor. Tabiat harikası Munzur Gözeleri, Mercan Vadisi, Kepır Yaylası ve Karagöl'ün bulunduğu ilçede, Türkiye'nin önemli milli parklarından Munzur Vadisi Milli Parkı da sonbaharın gelişiyle farklı bir güzelliğe bürünmüş durumda...

Yaklaşık 42 bin hektar alandan oluşan vadide, yaprakları sararan ceviz, yabani kavak ve meşenin yanı sıra doğada kendiliğinden yetişen çeşitli meyve ağaçlarında birçok renk bir arada gözleniyor.

"Halk arasında kutsal kabul edilen, sarp kayalardan akan 40 su kaynağından oluşan Munzur Gözeleri dünyanın dört bir yanından gelen turistlerin ilgisini çekiyor” diyen gezgin Yüksel Gök, vadiyle ilgili şu bilgileri paylaştı:

“Coşkuyla akan suyu ve bu suyun dört mevsim oluşturduğu muhteşem görüntüler her daim büyüleyici. Bölgeye hayat veren bu harika doğa, Munzur Vadisi boyunca sürüyor. Vadinin kuzey kesimleri doğa yürüyüşleri, orman bakımından zengin olan güney kesimleri ise piknik, kamp ve yürüyüş etkinlikleri için oldukça uygun. Munzur Milli Parkı’nı ikiye bölen Munzur Çayı’nda rafting yapıldığı gibi yine milli park sınırlarına yakın yer alan kayak parkuru, kış turizmi için oldukça revaçta.”

En popüleri: Ihlara Vadisi / Kapadokya - Nevşehir

Türkiye’nin en çok ziyaret edilen vadilerinden biri Ihlara. Bu kadar çok ziyaret edilmesinin en büyük nedeni Kapadokya’ya yakınlığı. Kapadokya, Aksaray’daki bu vadiyle başlıyor ve Kapadokya’yı ziyaret edenler mutlaka Ihlara Vadisi’ni de ziyaret noktalarına alıyor.

Gezgin ve seyahat yazarı Nurgül Büyükkalay, “Ihlara Vadisi, Hasandağı Volkanı’ndan püskürtülen lavların akarsu aşındırması sonucu oluşarak, zaman içerisinde yaşanan seller ve rüzgârlarla bugünkü halini almış” dedi ve ekledi:

“Uzunluğu 14 kilometre ve vadiye 394 basamaklı merdivenle iniliyor. Dört mevsim akan Melendiz Çayı, muhteşem bitki örtüsü, içerisindeki kiliseler ve kaya oyma mekânları vadiyi eşsiz kılan güzelliklerinden. Ihlara’da doğa, tarih ve kültür bir arada. Vadinin 6 kilometrelik kısmında yürüyüş yapılabiliyor. Yürüyüş rotanızı ve süresini kendi istediğinize göre ayarlayabilirsiniz. Melendiz Çayı üzerinde bazı noktalarda dinlenme yerleri var. Ihlara Vadisi’nin büyüleyici taraflarından biri de bölgedeki karasal iklimin vadi içerisinde yerini Akdeniz iklimine bırakıyor olması.”

Kamp severlerin gözdesi: Kızılçukur Vadisi / Kapadokya - Nevşehir

Doğanın milyonlarca yıl boyunca adeta ilmek ilmek dokuduğu Kapadokya’da bulunan Kızılçukur Vadisi, yerli ve yabancı ziyaretçiler tarafından çoğunlukla gün batımları için tercih ediliyor. Çünkü burası Kapadokya’da günü batırabileceğiniz en keyifli manzaralı noktalardan biri.

Seyahat yazarı Burcu Gürtürk Kadak, “Vadi, Göreme Açık Hava Müzesi’ne 3, Ürgüp’e 5 kilometre mesafede yer alıyor. Ziyaretçilerini büyüleyen Kızılçukur Vadisi adını kızıl tüf kayalarından alıyor” ifadelerini kullandı. Kadak şöyle devam etti:

“Kızıl renkli gün batımları ile de yerli yabancı turistlerin gözdesi olmayı başarıyor. Güneş batarken peribacalarının üzerine düşen muhteşem kızıllık, vadiyi Kapadokya’nın en romantik noktalarından biri yapmaya yetiyor. Vadide yapabilecekleriniz bununla da sınırlı değil elbette. Trekking tutkunuysanız Kızılçukur Vadisi’nde keyifli bir yolculuğa çıkabilirsiniz. Üstelik bu yolculuk esnasında Direkli Kilise, Üzümlü Kilise, Haçlı Kilise gibi pek çok eski yapıyı görme imkânınız da var. Bu arada vadi, kamp severlerin de gözdesi.”

Mağaralarıyla dikkat çekiyor: Levent Vadisi / Akçadağ - Malatya

Malatya’nın Akçadağ ilçesinde yer alan Levent Vadisi, oluşumunu 65 milyon yılda tamamlayan bir doğa harikası. Jeolojik özellikleriyle dünyanın en ilginç doğal alanları arasında gösteriliyor. “Neolitik çağdan kalma kalıntıların da yer aldığı vadi, 28 kilometre uzunluğunda bir alana sahip” diyen Burcu Gürtürk Kadak, vadiyle ilgili şunları söyledi:

“Dünyanın en ilginç doğal oluşumlarından birine sahip olan vadinin duvarlarında kaya kabartmalarının hâkim olduğu çok sayıda mağara bulunuyor. Türkiye’de giderek yaygınlaşan kristal cam teraslardan biri de bu vadiyi süslüyor. Yerden 240 metre yükseklikte bulunan Levent Vadisi Seyir Terası’na çıkmak biraz cesaret istiyor. Malatya merkezden ulaşımı zahmetsiz. Yolculuk yaklaşık yarım saat sürüyor. Terasın kapalı ve açık bölümleri de mevcut.”

Fotoğraf: Burcu Gürtürk Kadak

Büyüleyici bir yer: Şuğul Vadisi / Gürün - Sivas

Şuğul Vadisi, Sivas'ın Gürün ilçesinde görülmeye değer önemli doğal güzelliklerden biri. Son dönemde yapılan çalışmalarla, kanyon girişinde bulunan yürüyüş yolunun kanyonun içine doğru uzatılması vadiyi daha da ilgi çekici hale getirdi. Ayrıca, vadi girişinde bir balık lokantası ve kır kahvesi de bulunuyor.

Gezgin Didem Mutçalıoğlu, “Kayseri-Malatya yolunda ilerlerken Gürün üzerinden gidilen, Gürün’e 5 kilometre uzaklıkta harika bir vadi burası” dedi ve vadide yapılması gerekenlerle ilgili şöyle konuştu:

Fotoğraf: Didem Mutçalıoğlu

“Bozkırın ortasında birden karşınıza çıkan yemyeşil bir doğa içinde dik kayaların arasından altınızda çağlayan turkuaz suyun üzerinde platformla vadinin içinde ilerlemek, gerçekten de çok keyifli. Vadiyi baştan başa gitmek yaklaşık 4 saat sürüyor, ayrıca kaya tırmanışı için de gelenler oluyor. 7 kilometrelik vadinin içlerinde kayalar üzerine işlenmiş Hitit yazıtları da mevcut.”

Fotoğraf: Didem Mutçalıoğlu

Yeşil ve mavi bir masal: Kelebekler Vadisi / Fethiye - Muğla

Muğla'da Fethiye ilçesinde yer alan Kelebekler Vadisi, Türkiye'nin bakir doğal güzellikleri arasında yer alıyor. 350 metreye ulaşan sarp kayalık duvarlarla çevrili olan vadi, ismini, barındırdığı 80′den fazla kelebek türünden alıyor.

“Kelebekler Vadisi’yle tanışmam Kabak Koyu’nda kiraladığımız tekne ile keşfe çıktığımız zaman olmuştu. Vadiyi çoğunluğun aksine ilk tepeden değil kıyıdan görmüştüm” diyen gezgin ve seyahat yazarı Nurgül Büyükkalay, “Yeşil ve masmavi bir masal” olarak nitelendirdiği vadi ile ilgili şu bilgileri paylaştı:



“Karadan ulaşımı yok, bakirliğini de buna borçlu. 2 bin metrelik Babadağ’ın eteklerindeki bu cennet vadinin en güzel fotoğrafları tepeden çekiliyor. Kelebekler Vadisi manzarası için Faralya’ya gelmeniz gerekiyor. 2 bin metrelik Babadağ’ın eteklerindeki Kelebekler Vadisi, endemik bitkileri ve şelaleleriyle sizi kucaklayacak. Manzarasına kapılıp âşık olacağınız vadide kayalıklar arasında uçurumun kenarında fotoğraf çekerken çok dikkatli olun.”



Akdeniz’in en ihtişamlısı: Güver Vadisi / Döşemealtı - Antalya

Güver Vadisi, Güver Uçurumu ya da Güver Kanyonu olarak da biliniyor. Antalya’nın eşsiz güzelliklerinden biri. Antalya-Korkuteli yolunda, Antalya’ya sadece 15 kilometre uzaklıktaki Düzlerçamı bölgesinde yer alıyor. Hem doğada zaman geçirmek hem de Antalya’ya şöyle bir tepeden bakmak için harika bir adres.

Gezgin ve seyahat yazarı Nurgül Büyükkalay, “Karstik kayaçlar üzerinde oluşan vadinin tarihi 1 milyon yıl öncesine dayanıyor. Ayrıca kesin korunacak hassas alan listesinde yer alıyor” dedi ve ekledi:

“Derinliği 110 metre, uzunluğu ise 2 kilometre. Seyir terasından sunduğu manzara fotoğraflarıyla sık sık karşımıza çıkıyor artık. Terastan bakarken her an düşecekmiş hissi yaşayabilirsiniz. Vadide manzaraya doyduktan sonra aracınızla kanyonun girişi olan yarı mağara oluşumunun yanına kadar gelebilirsiniz. Ancak kanyona iniş yapmak profesyonellik ve iyi bir ekipman gerektiriyor. Güver Vadisi’nde ayrıca profesyonel dağ tırmanışları da yapabilirsiniz.”

Tarihle iç içe: Frig Vadisi / Eskişehir - Kütahya - Afyon

Frig Vadisi, Afyonkarahisar, Eskişehir ve Kütahya illeri arasında kalan bir bölge ve aynı zamanda tabiat parkı. Vadiye bu üç şehrin herhangi biri üzerinden ulaşabilirsiniz. 

Ama burayı bildiğiniz klasik vadiler gibi düşünmeyin .Kilometrelerce devam eden Frig Vadisi, adından da anlaşılabileceği üzere Frigyalılara ait kalıntıların görülebileceği yürüyüş rotalarından oluşturulmuş bir yol olarak da işaretlenmiş. Rotaların toplam uzunluğu 506 kilometre.

Bisiklet rotalarının da oluşturulduğu ve işaretlendiği Frig Yolu, son dönemlerde hem trekking sevenlerin hem de bisiklet sürücülerinin gözde rotalarından biri.

Fotoğraf: Erdoğan Gümüş

Vadi için “Tam bir efsaneler diyarı” diyen gezgin ve seyahat yazarı Erdoğan Gümüş, “Yunan tanrısı Apollon’un Kral Midas’ın kulaklarını adaletli davranmadığı için eşek kulağına dönüştürmesi, Doğu seferindeyken ünlü ‘Gordion Düğümü’nü çözemeyince öfkelenip kılıcıyla düğümü kesen Büyük İskender’in 33 yaşındaki hazin sonu ve Midas’ın dokunduğu her şeyin altına dönüşmesi gibi anlatılar bu topraklarda doğan onlarca efsanelerden bazıları” dedi ve şu bilgileri paylaştı:

"Tarih kokan topraklarda; tüflü kayalar üzerinde oyularak yapılan kral mezarları, açık hava tapınakları, sunak yerleri, kaya kabartmaları, basamaklı anıtlar, nişler, yer yer bozulmamış antik yollar, savunma ve barınma amaçlı mağaralar arasında dolaşırken tarihin ve bu topraklarda yaşanmış olduğuna inanılan efsanelerin sizi sarıp sarmaladığını hissedeceksiniz."


Fotoğraf: Erdoğan Gümüş

"Frig Vadisi’nde isteyen trekking yaparak, isteyen atlı turla, bisikletle ya da ATV kiralayarak alternatif turları dolaşabilir. Zamanı olmayıp, daha kısa sürede dolaşmak isteyenlerse özel araçlarını tercih edebilirler" diyen Gümüş şu detayların da altını çizdi:

"Vadide göreceğiniz en önemli eserler Eskişehir Han ilçesine bağlı Yazılıkaya köyü ve civarında bulunuyor. Burası başta Midas’ın anıtı olmak üzere önemli Frig eserlerinin yer aldığı bir alan. Üzerinde Palo-Frigce yazılar olması nedeniyle yöre halkı tarafından 'Yazılıkaya', sol pervaz üzerinde “MIDAI” yazmasından dolayı da ‘Midas Anıtı’ olarak adlandırılmış."

Seçenek fazla: İnözü Vadisi / Beypazarı - Ankara

Ankara’nın en ünlü turistik ilçelerinden biri olan Beypazarı’nın sınırları içinde ve oldukça yakınında yer alıyor. İnözü Vadisi, doğal güzelliğinin yanı sıra içinde barındırdığı tarihi kültürel değerleriyle de dikkat çekiyor.

İki tarafı da balıksırtı görünümünde yükselen dik kayalardan oluşan jeolojik yapı içerisinde mağaraları barındıran vadi, doğa sporlarına da uygun olanaklar sunuyor. Son yıllarda özellikle Ankaralı trekkingcilerin de önemli rotalarından birini oluşturuyor.

Erdoğan Gümüş, “Hangi amaçla olursa olsun İnözü Vadisi’ne gitmek isterseniz eğer, Beypazarı’nı gezmek, görmek ve meşhur çarşılarında dolaşmak için de zaman ayırmalısınız. Hele hele zengin yöresel lezzetlerini tatmadan ve de almadan dönmeyin” dedi ve gezip görülmesi gereken yerleri şu şekilde özetledi:

"Bölgenin tarihine ve kültürüne ışık tutan Beypazarı Tarih ve Kültür Müzesi, Osmanlı dönemi klasik şehir içi hanlarına en güzel örneklerinden biri Suluhan Kervansarayı, Alaaddin Camii ve Kurşunlu Camii, gezerken asla yorulmayacağınız mekânlardan bazıları..."

"Gezinizi tatlandıracak ve taçlandıracak Beypazarı’nın meşhur lezzetleri de saymakla bitmez elbette. Taş fırınlarda yapılan etli güveç, yöreye özgü ince üzüm yaprağından hazırlanmış etli yaprak dolması, 80 kat el açması, ince yufkadan hazırlanan baklavası, cevizli ve havuçlu lokumu, hele hele İskoç bisküvisine rakip gösterilen ve en önemli özelliği dayanıklılığını bir yıl muhafaza edebilen çay saatlerinin vazgeçilmezi Beypazarı Kurusu tadacağınız lezzetlerden birkaçı."