Bir Saddam vardı

1979 yılında iktidara geldikten sonra zamanının yarısını komÅŸularıyla dalaÅŸarak geçirdi. Dünyanın en geniÅŸ ikinci rezervlerinden akan petrol dolarları sayesinde bölgesel güç olmaya oynadı. Ä°ran'la savaÅŸtı, Kuveyt'i iÅŸgal etti. Hiçbiri tutmadı ve sonunda rejimi yerle bir oldu.Bundan 24 yıl önce bir temmuz günü BaÄŸdat'ta baÅŸlayan iktidar, dün BaÄŸdat'ın Firdevs Meydanı'ndaki devasa heykelin devrilmesiyle son buldu. Irak Devlet BaÅŸkanı Saddam Hüseyin'in nerede olduÄŸu belli deÄŸil ama rejiminin bittiÄŸi belli. Sosyalizm ile Arap milliyetçiliÄŸini birleÅŸtiren Baas Partisi ideolojisinden gelen Saddam'ın iktidarı 17 Temmuz 1979 günü baÅŸlamıştı. Aynı yıl Ä°ran'da yaÅŸanan Ä°slam devrimi Saddam'ın kaderini deÄŸiÅŸtiren dönüm noktası olacaktı. Irak'taki Åžii çoÄŸunluÄŸun, Tahran'daki Molla rejiminin etkisine girmesinden endiÅŸe eden Saddam 1980 yılında Ä°ran'a savaÅŸ açtı. 1988 yılına gelindiÄŸinde Irak, topyekün ABD desteÄŸine karşın bu savaşı kazanamayacağını anladı. Ä°ran'la ateÅŸkes anlaÅŸması yapıldığında Irak çok ağır bir borç yükü altındaydı. Özellikle de zengin Körfez ülkelerine borçlanmıştı. Ãœlkenin yeniden imarı ve silahlanma için de petrol fiyatlarının artmasına ihtiyacı vardı. Saddam'ın, Irak'ın doÄŸal uzantısı olarak gördüğü Kuveyt'teki petrol kuyularını kolay lokma sanması, Irak'ı bütün zamanların en feci macerasına sürükledi. Irak tankları Kuveyt'e girdiÄŸinde takvimler 2 AÄŸustos 1990'ı gösteriyordu.ABD tepki vermekte gecikmedi. Irak'ı Kuveyt'ten çekilmeye çağıran karar tasarısı BM Güvenlik Konseyi'nde kabul edildi. Saddam'ı Kuveyt'ten çekilmeye ikna etmek için kısa sürede yüz binlerce ABD ve müttefik askeri Suudi Arabistan'a yığıldı. Saddam'ın hesabı basitti; Batı ittifakı içinde çatlaklar meydana gelecek, ABD çöl savaÅŸlarında vereceÄŸi ağır kayıplardan çekinecek, Arap dünyasında isyanlar patlak verecek ve Scud füzeleri sayesinde Ä°srail de savaşın içine çekilecekti. REFAHTAN SADAKAYA Ancak yanlış hesap BaÄŸdat'tan döndü. ABD günlerce havadan bombaladı BaÄŸdat'ı. Irak tek bir uçağını kaldıramadı. Hava üsleri, komuta-kontrol merkezleri, uçaksavar bataryaları, tanklar dümdüz edildi. Ve 24 Åžubat 1991 günü baÅŸlayan kara savaşı sadece 100 saat sürdü. Kuveyt iÅŸgali sona ermiÅŸ, Irak da harabeye dönmüştü. Bir zamanlar yardım saÄŸlayan ülkelerden biri olan Irak artık yoksulluk içindeki Sudan'dan bile yardım alan bir ülke haline gelmiÅŸti. ‘‘Bütün savaÅŸların anası’’ tehditlerini savuran Saddam, o günden bu yana ülkesinden dışarı adımını bile atmadı. Halk arasına da çok ender olarak çıkmaya baÅŸladı. Olsa olsa televizyonda görünüyordu. ABD'nin beklentisi, Saddam'ın kendiliÄŸinden devrilmesiydi. Daha doÄŸrusu savaÅŸta harap olmuÅŸ, gıdasız ve ilaçsız kalan Irak'ın bu ağır baskıya fazla dayanamaması, Saddam'ın kendi ordusunun baÅŸkaldırısı sonucu devrilmesiydi beklenen. ABD, Kürt muhaliflerle güneydeki Åžiileri destekleyerek, rejimi yıkmak için elinden geleni yapıyordu. Son 12 yıl içinde bu çabaların hiçbiri fayda vermedi. Saddam dayanıklı çıktı. Irak ambargo altında inim inim inlediÄŸi halde... Ancak bir yere kadar.20 Mart günü baÅŸlayan savaşın 21'inci gününde herÅŸey bitti.Darbeli - suikastlı bir yaÅŸamSaddam 28 Nisan 1937'de Tıkrit yakınlarında bir köyde doÄŸdu. Babasının ölümü üzerine annesi baÅŸka biriyle evlendi. Saddam, 10 yaşında batı karşıtı darbeci bir subay olan amcası Hayrallah Tulfah'ın yanına taşındı. 1956 yılında Kral Faysal'a düzenlenen baÅŸarısız darbe giriÅŸimine katıldı. 1958'de General Abdül Kasım, sarayı basarak kralı ve ailesini öldürdü. 1959 yılında Saddam ve Baas partililer, BaÅŸkan Kasım'a karşı suikast giriÅŸiminde bulundu. Saldırıda yaralanan Saddam, Suriye ve Mısır'a kaçtı. Bu eylem Saddam'ın yıldızlaÅŸmasını saÄŸladı. Fırtınalı, bol darbeli, bol suikastli bir dönemin ardından 17 Temmuz 1979'da Saddam sonunda devlet baÅŸkanlığı koltuÄŸuna oturdu. Son kriz nasıl baÅŸladı Birinci Körfez Savaşı (1991) sonrasındaki BM ambargosu devam ededursun, Halepçe'de Kürtlere karşı kimyasal silah kullanan Saddam'ın kitle imha silahları geliÅŸtirmesini engellemek için silah denetimleri yapılıyordu. Ancak 1977 yılı sonlarında Saddam BM ile yeni bir kriz çıkardı. Önce BM silah denetim ekibindeki ABD'li uzmanları sınırdışı etti, ardından denetçilerin, kitle imha silahlarının gizlendiÄŸi tahmin edilen baÅŸkanlık saraylarına giriÅŸini yasakladı. Ä°ÅŸte o tarihte ABD ve Ä°ngiltere, Irak'ı askeri harekat düzenlemekle tehdit etmeye baÅŸladılar. Sonra 2001 yılı Ocak ayında Beyaz Saray'a yeni bir Bush taşındı. Saddam'ı yenen ama devirmeyen George Bush'un oÄŸlu George W.Bush. Irak ile ABD arasındaki gerginlik, belki de hiç alev almadan sonsuza kadar sürecekti. EÄŸer 11 Eylül'de New York ve Washington'u vuran korkunç terör eylemi olmasaydı.Â