Bir Çerkes Prensesi'nin Anıları

Prenses Leyla...Â
Babası Abhazya’nın  en eski ve en soylu ailelerine mensup... Abhazya Krallığı’nı kuran Açba Hanedanı’nın bir üyesi. Ruslar'ın Kafkasya’ya uyguladığı baskı ve zulme daha fazla dayanamayarak 1842 yılında İstanbul’a gelen ilk Abhazalardan. Zamanın hükümdarı Sultan Abdülmecid Han Leylâ Acba’nın büyük dedesine Sofya yakınlarında toprak verir ve oraya yerleşirler…

Prenses Leylâ Acba-Ancabadze Türk imparatorluğunun son padişahı Sultan Vahideddin Han‘ın ilk eşi olan Emine Nazikeda Kadıefendi’nin  baş nedimesi olur.

1919'dan 1924'e kadar kadınefendiye hizmet eder, hanedanın yurt dışı edilmesinden sonra İstanbul’u terk etmek zorunda kalır.

Prenses Leylâ Acba –Ancabadze yakınları ile beraber Sivas’a  taşınır. Sivas’ta  onu çok zor günler beklemektedir. Bu zor ve acı günlere dayanamayan Prenses Leylâ genç yaşta ölür.

Prenses Leylâ’nın tuttuğu günlük bir sandığın içindeki gizli bölmede yıllarca kalır ve tesadüf sonucu ortaya çıkar…

Bugüne kadar Leylâ Saz, Safiye Ünüvar ve Prenses Ayşe Osmanoğlu dışında hiçbir saraylı kadının  hatırası elimize geçmedi.  Bu kadar detaylı bir günlük şu ana kadar bulunmadı.

Saray gerçekten bir sır kutusu; esrarengiz ve gizemli havası hakkında şimdiye kadara pek çok yorum yapıldı.

Prenses Leylâ hatıralarında sadece harem hayatını anlatmıyor, bizzat şahit olduğu bazı tarihî olaylardan da bahsediyor.