Bir ayda 55 klasiği çevirip yayınladılar
Güncelleme Tarihi:
Sefa KAPLAN
Oluşturulma Tarihi: Ekim 10, 2005 00:00
Yeni kurulan İskele Yayınları, bir ay içerisinde Tolstoy’dan Dostoyevski’ye, Balzac’tan Hemingway’e 55 klasik eseri birden yayımlayarak herkesi şaşırttı. Yayıncılar, yayınevinin eski çevirileri küçük değişikliklerle yeniden yayımladığını ve çevirmenlere telif ödememek için böyle bir yola başvurduğunu iddia ediyor. Yayınevi ise bu kitapları satın aldığını söylüyor.
Edebiyat eleştirmeni Semih Gümüş, önceki hafta Radikal Kitap ekinde yer alan yazısında, bir ayda 55 klasik kitap yayımlayan İskele Yayınları’nı suçlayarak ‘Epeyce bir süredir bazı yayınevleri önceden yayınlanmış klasiklerin tümünü, bir de kendileri yayımlıyor. Bir de ben çevireyim, diyen kültür savaşçıları, onlarca klasiği kısacık bir zamanda, belli ki yemeden, içmeden, uyumadan çevirmeyi sürdürüyor’ diyor.
DÖRT DİLDEN ÇEVİRİ
Gümüş, kitapların üzerinde imzası bulunan Mustafa Bahar’ın İngilizce, Almanca, Fransızca ve Rusça dillerinden çeviri yaptığını da hatırlatarak ‘böyle üretken bir çevirmenin, yıllarca bekleyip de bir ayda yirmi beş klasiği birden yayımlamasının her türlü ‘takdiri’ hak ettiğini’ belirtiyor. Yayın dünyasının bu tür yolsuzlukları gayet iyi bildiğini, ama nedense sineye çektiğini vurgulayan Semih Gümüş, Yayıncılar Birliği, Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN, Edebiyatçılar Derneği gibi yazar kuruluşlarının konuyla ilgilenmemesini tuhaf karşıladığını belirtiyor.
ESRARENGİZ YAYINEVİ
Gümüş, bütün çabalarına rağmen İskele Yayıncılık hakkında hiçbir şey öğrenemediğini de vurgulayarak Nurullah Ataç çevirisi olan Stendal’ın ‘Kızıl ve Kara’sının ‘Kırmızı ve Siyah’ gibi komik bir değişiklikle, Atilla Tokatlı’nın Tolstoy’dan ünlü ‘Savaş ve Barış’ çevirisinin ise olduğu gibi yayımlanmasını ‘müstehcen neşriyat’ olarak tanımlıyor. Telif ödememek için isimleri kullanılmayan diğer çevirmenler arasında ise Melih Cevdet Anday (Ölü Canlar/Gogol), Nihal Yalaza Taluy (Ezilenler/Dostoyevski), Tahsin Yücel (Dünya Nimetleri/Andre Gide), Tektaş Ağaoğlu (Ve Durgun Akardı Don/Şolohov) gibi ünlü isimler yer alıyor.
Bu eserlerin tüm mali haklarını satın aldık
Bu suçlamalar üzerine görüşlerini almak için İskele Yayıncılık’ı aradık. Yayınevi adına konuşan Cengiz Yaşar’a Semih Gümüş’ün yazısındaki iddiaları, başka çevirmenlerin kitaplarını basarak haksız kazanç elde ettiklerine dair suçlamaları hatırlattık. Yaşar, kendisini aradığımız için önce bize teşekkür etti ve sorulara tek tek cevap vermek yerine, bir basın açıklaması yapacağını söyledi. Ertesi gün internet üzerinden bize ulaştırılan basın açıklamasında ise sorularımıza cevap vermek yerine genel bir açıklama ile yetinildiği görüldü. Açıklamada, bu tür söylentilerin rakip yayınevlerinin rahatsızlığından kaynaklandığı iddia edilerek şunlar söyleniyordu: ‘Yayınevimizce satışa sunulan dünya klasikleri dizisi ile ilgili olarak, çok kısa bir sürede bu kadar kitabın hazırlanıp basılması ve piyasaya sunulması eleştiri konusu olmuştur. Oysa, adı geçen eserlerin tamamı daha önce başka bir yayınevi tarafından basılmış ve üç yıl süreyle satılmıştır. Yayınevimiz 7 Mart 2005 tarihli ve 04229 sayılı noter sözleşmesiyle bu eserlerin tüm mali haklarını ve ruhsatını FSEK’nın 49. maddesi gereğince gayri kabili rücu şartıyla sınırsız olarak devralmıştır.’
RAŞİT ÇAVAŞ (OĞLAK YAYINLARI)
Liseli öğrenciler kullanılıyor
Gazetelere verdiği ilanla durumu protesto eden Oğlak Yayınları Editörü Raşit Çavaş, şunları söyledi:
‘Doğrudan doğruya bizim kitaplarımızdan bir şey alındığına dair kanıtımız yok. Ama bunların eski çevirilerden, özellikle Milli Eğitim klasiklerinden alındığını herkes biliyor. Son duyduğumuz şu, artık bu işi küçük bir ücret karşılığı lise öğrencilerine yaptırmaya başlamışlar. Birkaç kelime değiştiriyorlar, sana yeni çeviri oluyor. Eskiden beri birtakım yayınevleri bunu sürekli yapıyordu. Meselenin şimdi gündeme gelmesinin nedeni şu: Eskiden bu tür kitapları kapısından içeri sokmayan büyükler ve zincir kitapevleri, çok ucuz kitap mantığıyla bunları da satmaya başladılar. Bu durum, sektörün bütün inandırıcılığını yitirmesine yol açabilir. Hele bir de Yayıncılar Birliği’ne üye olurlarsa, siz o zaman seyreyleyin şenliği.’
CEVAP BEKLEYEN SORULAR
İskele Yayınları’nın önceden çevrilmiş kitapları, telif ödememek için küçük değişikliklerle yeniden bastığı doğru mu?
Bu kitaplarda çevirmen olarak adı geçen Mustafa Bahar kim? Mustafa Bahar, İngilizce, Fransızca, Almanca ve Rusçayı çeviri yapacak düzeyde biliyor mu? Bugüne kadar yaptığı başka bir çeviri var mı?
Satın alındığı söylenen bu kitapların üzerinde daha önce de aynı çevirmenin ismi mi vardı?
DÖRT DİLDEN ÇEVİRİ
Gümüş, kitapların üzerinde imzası bulunan Mustafa Bahar’ın İngilizce, Almanca, Fransızca ve Rusça dillerinden çeviri yaptığını da hatırlatarak ‘böyle üretken bir çevirmenin, yıllarca bekleyip de bir ayda yirmi beş klasiği birden yayımlamasının her türlü ‘takdiri’ hak ettiğini’ belirtiyor. Yayın dünyasının bu tür yolsuzlukları gayet iyi bildiğini, ama nedense sineye çektiğini vurgulayan Semih Gümüş, Yayıncılar Birliği, Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN, Edebiyatçılar Derneği gibi yazar kuruluşlarının konuyla ilgilenmemesini tuhaf karşıladığını belirtiyor.
ESRARENGİZ YAYINEVİ
Gümüş, bütün çabalarına rağmen İskele Yayıncılık hakkında hiçbir şey öğrenemediğini de vurgulayarak Nurullah Ataç çevirisi olan Stendal’ın ‘Kızıl ve Kara’sının ‘Kırmızı ve Siyah’ gibi komik bir değişiklikle, Atilla Tokatlı’nın Tolstoy’dan ünlü ‘Savaş ve Barış’ çevirisinin ise olduğu gibi yayımlanmasını ‘müstehcen neşriyat’ olarak tanımlıyor. Telif ödememek için isimleri kullanılmayan diğer çevirmenler arasında ise Melih Cevdet Anday (Ölü Canlar/Gogol), Nihal Yalaza Taluy (Ezilenler/Dostoyevski), Tahsin Yücel (Dünya Nimetleri/Andre Gide), Tektaş Ağaoğlu (Ve Durgun Akardı Don/Şolohov) gibi ünlü isimler yer alıyor.
Bu eserlerin tüm mali haklarını satın aldık
Bu suçlamalar üzerine görüşlerini almak için İskele Yayıncılık’ı aradık. Yayınevi adına konuşan Cengiz Yaşar’a Semih Gümüş’ün yazısındaki iddiaları, başka çevirmenlerin kitaplarını basarak haksız kazanç elde ettiklerine dair suçlamaları hatırlattık. Yaşar, kendisini aradığımız için önce bize teşekkür etti ve sorulara tek tek cevap vermek yerine, bir basın açıklaması yapacağını söyledi. Ertesi gün internet üzerinden bize ulaştırılan basın açıklamasında ise sorularımıza cevap vermek yerine genel bir açıklama ile yetinildiği görüldü. Açıklamada, bu tür söylentilerin rakip yayınevlerinin rahatsızlığından kaynaklandığı iddia edilerek şunlar söyleniyordu: ‘Yayınevimizce satışa sunulan dünya klasikleri dizisi ile ilgili olarak, çok kısa bir sürede bu kadar kitabın hazırlanıp basılması ve piyasaya sunulması eleştiri konusu olmuştur. Oysa, adı geçen eserlerin tamamı daha önce başka bir yayınevi tarafından basılmış ve üç yıl süreyle satılmıştır. Yayınevimiz 7 Mart 2005 tarihli ve 04229 sayılı noter sözleşmesiyle bu eserlerin tüm mali haklarını ve ruhsatını FSEK’nın 49. maddesi gereğince gayri kabili rücu şartıyla sınırsız olarak devralmıştır.’
RAŞİT ÇAVAŞ (OĞLAK YAYINLARI)
Liseli öğrenciler kullanılıyor
Gazetelere verdiği ilanla durumu protesto eden Oğlak Yayınları Editörü Raşit Çavaş, şunları söyledi:
‘Doğrudan doğruya bizim kitaplarımızdan bir şey alındığına dair kanıtımız yok. Ama bunların eski çevirilerden, özellikle Milli Eğitim klasiklerinden alındığını herkes biliyor. Son duyduğumuz şu, artık bu işi küçük bir ücret karşılığı lise öğrencilerine yaptırmaya başlamışlar. Birkaç kelime değiştiriyorlar, sana yeni çeviri oluyor. Eskiden beri birtakım yayınevleri bunu sürekli yapıyordu. Meselenin şimdi gündeme gelmesinin nedeni şu: Eskiden bu tür kitapları kapısından içeri sokmayan büyükler ve zincir kitapevleri, çok ucuz kitap mantığıyla bunları da satmaya başladılar. Bu durum, sektörün bütün inandırıcılığını yitirmesine yol açabilir. Hele bir de Yayıncılar Birliği’ne üye olurlarsa, siz o zaman seyreyleyin şenliği.’
CEVAP BEKLEYEN SORULAR
İskele Yayınları’nın önceden çevrilmiş kitapları, telif ödememek için küçük değişikliklerle yeniden bastığı doğru mu?
Bu kitaplarda çevirmen olarak adı geçen Mustafa Bahar kim? Mustafa Bahar, İngilizce, Fransızca, Almanca ve Rusçayı çeviri yapacak düzeyde biliyor mu? Bugüne kadar yaptığı başka bir çeviri var mı?
Satın alındığı söylenen bu kitapların üzerinde daha önce de aynı çevirmenin ismi mi vardı?