Bilişimin Robin Hood’u öldü mü öldürüldü mü
Güncelleme Tarihi:
İnternette bilginin serbest dolaşımı için mücadele eden ABD’li Aaron Swartz, New York’ta 26 yaşında kendisini asarak intihar etti. Bilimsel makaleleri “çalıp” ücretsiz yayınladığı suçlamasıyla hâkim karşısına çıkmaya hazırlanan Swartz’ın ailesi ise savcıları ve sistemi suçluyor. Sosyal medyada, “Bu genç, adam mı öldürdü? Ağır cezalık 13 suçtan 35 yıl hapsi istenecek ne yaptı” gibi sorular soruluyor.
GENÇ yaşında bir internet efsanesi olan Aaron Swartz’ın cesedini cuma gecesi New York’un Brooklyn semtindeki apartman dairesinde kız arkadaşı buldu. Swartz son dönemde, mahkeme kayıtları gibi halka açık belgeleri internette arşivleyerek sunmaya adamıştı kendisini. Bir de “bilgi tekellerini” kırmaya... Çünkü “halka açık olması gereken makalelere, kitaplara, dergilere bir grup şirketin erişim tekeli koymasını” kabullenemiyordu. 2011’de ABD Temsilciler Meclisi’ne gelen “internet sansürü” amaçlı yasa tasarılarını durduran kampanyayı başlatan isim de oydu.
35 YIL HAPSİ İSTENİYORDU
Ama aynı yıl yetkililer onu, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nün (MIT) hesabını kullanarak bilimsel makale veritabanı JSTOR’dan 4 milyonu aşkın belge “çalmak” ve ücretsiz halka açmakla suçladı. Oysa çok sayıda uzmana göre Swartz’ın yaptığı “hacker’lık” hukuken suç değildi. Buna rağmen MIT şikayetçi oldu, JSTOR ise şikayetçi olmadı. Tutuklanan Swartz kefaletle serbest kaldı. 13 ağır ceza suçundan 35 yıl hapis ve 1 milyon dolar para cezası istemiyle açılan davada birkaç hafta içinde duruşmalara geçilecekti.
SADECE KİŞİSEL BİR TRAJEDİ DEĞİL
İntiharın ardından ailesi, Swartz’ın “toplumsal adalete gönülden bağlı olduğunu” belirterek ölümünden MIT ve savcıları sorumlu tuttu. Önceki günkü açıklamalarında “Aaron’ın ölümü sadece kişisel bir trajedi değildir. Cezai adalet sisteminin insanları yıldırmasının ve savcıların elinin her yere uzanabilmesinin bir sonucudur da” dedi aile... Şimdi sadece bilimsel makalelerini Swartz’ın anısına bir gün süreyle kamuoyuna açarak dayanışma sergileyen akademisyenler değil, “internette bilgiye erişim özgürlüğünü” savunan herkes üzgün ve öfkeli.
Dâhi ve depresif
1986’da Chicago’da doğan Aaron Swartz, henüz 13 yaşında Wikipedia benzeri bir sanal ansiklopedi yazılımı tasarlamış, ertesi yıl dünyanın en popüler içerik formatlarından RSS’i yazmıştı. Sıkıcı bulduğu ortaokulu yarıda bırakıp evde mantık ve aritmetik eğitimi aldı. “İnternetin mucidi” diye bilinen Tim Berners Lee’nin kurduğu grupla çalıştı. En popüler sosyal haber sitesi Reddit’i geliştiren ekipteydi. Stanford Üniversitesi sosyoloji bölümünü “yeterince entelektüel bulmadığı için” bıraktı. Tarihçi Rick Perlstein, onu bir aktivist ve filozof olarak tanımlıyor.
SON YORUMU İNTİHAR
2007’de blogunda yayınladığı şahsi yazılar depresif ruh halini ortaya koyuyor. Aynı blogdaki son yazısı ise 1 Kasım 2012 tarihliydi ve son cümlesinde, son Batman filminin son sahnesini şöyle anlatıyordu: “Efendi Wayne sonuçta çözümsüz kalmıştır. Başka seçeneği olmadığı için, seriyi kendi intiharını sahneye koyarak bitirmesi sürpriz sayılmaz.”