Av. M. Gökhan Ahi / mgahi@hurriyet.com.tr
Oluşturulma Tarihi: Kasım 12, 2004 00:24
Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişiye ‘tüketici’ denilmektedir. Bilişim teknolojileri ile ilgili mal ve hizmetlerden dolayı en çok mağdur olan tüketici kesiminin ‘bilişim tüketicileri’ olduğunu söylemek çok zor değildir.
İlanlarda gösterildiği şekilde bir donanıma sahip olmayan bilgisayarlar, Türkçe kullanma kılavuzu olmayan donanım parçaları, garanti kapsamı dışında kaldığı iddia edilen arızalar, aksesuarı bulunmayan cep telefonları, uzadıkça uzayan tamir süreleri, gerektiği gibi çalışmayan yazılımlar, yeterli müşteri desteği verilmeyen hizmetler, sürekli kesilen İnternet erişim paketleri gibi daha çok çeşitlendirilebilecek sorunlar, bilişim tüketicilerinin baş ağrıları olmaya devam etmektedir.
Bilişim Teknolojisi ile ilgili olsun olmasın her tür malın asgari garanti süresi 2 yıldır. Yani, hazır konfigürasyon, toplama bilgisayar veya tek tek olsun hiç fark etmez, her donanım parçası 2 yıl garantilidir. Kullanıcı hataları garanti kapsamı dışındadır. Kullanıcı hatasının ne olup olmadığı genellikle kullanma kılavuzunda tüketiciye bildirilen uyarılara göre belirlenir.
Donanımlardan herhangi birisi kullanıcı hatası olmadan arızalı hale gelmişse veya kullanılabilir durumda değilse, o mal Tüketici Kanunu’na göre ayıplı mal sayılır. Ambalajında ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilanlarında yer alan, nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir. Ayıplı mal alan tüketici çeşitli haklara sahiptir. Tüketici, 30 gün içinde satıcıya, üreticiye veya dağıtıcıya başvurarak malın bedelinin iadesini, malın yenisiyle değiştirilmesini, ayıp oranında bedel indirimini veya ücretsiz tamir edilmesini isteme haklarına sahiptir. Tüketici, bu haklardan dilediğini seçebilir ve talep edebilir. 30 gün geçtikten sonraki bir süre içinde arıza ortaya çıkarsa, satıcı, servis veya ithalatçı, malın kendisine tesliminden sonra en fazla 30 gün içinde onarıp malı tüketiciye, hiçbir işçilik ve yedek parça bedeli istemeksizin sağlam bir şekilde teslim etmek zorundadır. Ayıplı bir mal, onarımdan sonra da aynı arızayı tekrar ederse, ya da hiç onarılamamışsa, tüketici bedelin iadesini veya yenisiyle değiştirilmesini talep edebilir. Malın yenisinin istenmesi halinde, o malın stokları kalmamış ise, satıcı aynı işlevleri barındıran başka bir modelini vermek zorundadır.