Bilirkişi raporu: ‘Trafik sisteminin dünyada örneği yok’
Güncelleme Tarihi:
Ankara’da 13 Aralık 2018’de 9 kişinin hayatını kaybettiği yüksek hızlı tren (YHT) kazasına ilişkin bilirkişi raporu kazanın göstere göstere geldiğini ortaya koydu. Raporda, yeni kurulan trafik yönetim sisteminin uluslararası düzenlemelerde ve uluslararası demiryolu ağında karşılığının bulunmadığı belirtilirdi.
ANKARA’DA meydana gelen YHT kazasına ilişkin olarak akademisyenlerce hazırlanan bilirkişi raporunda tren hattının aceleyle açıldığı tespit edildi. Ayrıca, yeni kurulan trafik yönetim sisteminde ‘Trenlerin Hazırlanması ve Trafiğine Ait Yönetmeliğe’ aykırı bir çok husus olduğu belirtildi. Raporda şöyle denildi: “Yönetmeliğe göre Ankara-Sincan arasında Trenlerin Merkezden İdare Sistemi (TMİ) trafik yönetim sisteminin kullanılması gerekir. Yeni kurulan trafik yönetim sistemi TMİ’ye benzese de TMİ’nin tüm özelliklerini taşımamakta. Yeni kurulan trafik yönetim sistemi (özellikle makasların manuel olduğu) daha önce uygulanan bir sistem değil. Olası riskler bilinmemekte ve literatürde karşılığı yok” denildi.
MAKAS FENERİ YOKTU
Risk analizi yapılmadan yeni trafik yönetim sisteminin kurulmasının doğru olmadığına işaret edilen raporda, “TCDD’nin 1901 sayılı Genel Emirine göre risk analizinin doğru yapılıp yapılmadığı, yapıldı ise kazaya neden olabilecek risklerin neden açığa çıkmadığı araştırılmalıdır” ifadesi kullanıldı. Ayrıca, makasın hangi yönde tanzimli olduğunu göstermek için kullanılan makas fenerinin önemine de dikkat çekilerek, “Ankara YHT Gar havzasında bulunan yolları birbirine bağlayan makaslarda, makas feneri bulunmamaktadır. Görüntülere bakıldığında makasçı Osman Yıldırım’ın M74 nolu makasa uzaktan baktığı, doğru yola tanzimli olduğunu düşünerek geri döndüğü kanaati oluşmuştur” denildi. Ayrıca, makasçı Osman Yıldırım’a işbaşı eğitimleri verilmeden işbaşı yaptırıldığı vurgulanarak, “Personel eksiği olduğu için 5 gün eğitim vermenin zaman kaybı olacağından Yıldırım’ın hemen nöbete sokulduğu düşünülmektedir” denildi. Bunun yanında, Tren Teşkil Görevlilerinin memur ve işçi statüsünde oldukları hatırlatılarak, “Memur ve işçilere gece nöbetlerinde ödenen ücretler farklıdır. Daha az mesai ücreti ödemek için gece nöbetlerine genellikle mümkün olduğu kadar az Tren Teşkil Memuru (TTM) görevlendirilmekte. Bunun kazaya etkisi araştırılmalıdır” ifadeleri yer aldı.
PERSONELİN BİLGİLENDİRİLMESİ
YHT treninin makinistinin 6 dakika boyunca hangi hatta gittiğini fark etmediği, fark etse bile bir sorun olduğunu düşünüp durmadığı veya sorgulamadığı için kusurlu olduğu anlatılan raporda, “YHT Makinisti trenin hat 2 üzerinden bu şekilde gidişini geçmiş uygulamalar nedeniyle kanıksamış olabileceği ve bu durumun kumanda merkezine haber vermemesine neden olmuş olabileceği düşünülmektedir” denildi.
Bunun yanında, Ankara’da 56, Eskişehir’de 47, İstanbul’da 11 ve Konya’da 10 olmak üzere toplam 124 YHT makinistinin TCDD’de çalıştığı, bu personele yapılan duyuların mail yoluyla tebliğ edildiği aktarılarak, “Önemli bazı değişiklikler bir bütün halinde birleştirilmiş olarak personele bildirilmemiştir. Bu nedenle personelin söz konusu emirleri takip etmesi ve anlaması zorlamıştır. Emirlerin bu şekilde personele iletilmesi kazanın nedenlerinden biri olup araştırılması gereken bir husustur” denildi.
ÖNLEMLER KAZADAN SONRA ALINDI
Kazadan sonra bölge müdürünün talimatıyla Ankara YHT Gar trafik düzenlemelerine “Trenlerin kendisine tahsis edilen yoldan seyredeceği, YHT makinistinin treni hareket ettirmeden önce trafik kontrolörünü arayarak seyir izninin numarasını ve seyir yolunu (Hat 1 veya Hat 2) bildireceği , tren Hat 1’e girdiğinde kumanda merkezine Hat 1’e girdiğini bildireceği, seyir izin belgesine hat numarası yazılacağı, sinyal direklerine H1, H2 yazılacağı” şeklinde emirler yayınlandığına dikkat çekilen raporda, “(İlgili kişiler) tedbirleri zamanında almadığı için kusurludur” tespiti de yapıldı.