Bilgi çağı rekor çağı

Teknolojinin geliÅŸimini hepimiz yakından takip ediyoruz. Gordon Moore Intel ÅŸirketinin kurucularındadır. 19 Nisan 1965 yılında ‘Electronics’ dergisinde bir makalesi yayınlandı ve teknoloji tarihine ‘Moore Yasası’ olarak geçti: ‘Her iki yılda bir entegre devre üzerine yerleÅŸtirilebilecek bileÅŸen sayısı iki katına çıkacaktır, maliyet ise aynı kalacaktır, hatta düşme eÄŸilimi olacaktır.’Bu söz, o günler için oldukça vizyoner bir ifade idi. 1965 yılında bunun en azından on yıllık bir geçerliliÄŸinin olabileceÄŸini varsaymıştı. Zaman gösterdi ki, bu yasa bugün hala geçerlidir hatta artık 24 ay deÄŸil 18 ay olarak revize edilmiÅŸtir. Önümüzdeki dönemde bu yasanın geçerli olmayacağına yönelik pek ipucu yok. 1971 yılında 4004 model numaralı iÅŸlemci üzerinde 2.250 transistör vardı. Bugün Pentium IV iÅŸlemcisi üzerinde 42.000.000 transistor yer almaktadır. Metcalfe, Moore kadar meÅŸhur deÄŸil. Ama 3Com ÅŸirketini söylediÄŸimde hemen herkes için anlam kazanacaktır. Metcalfe yasası ‘Bir bilgi ağının deÄŸeri, katılımcılarının karesi oranında artmaktadır.’ der. 1993 yılında dünya çapında 2,5 milyon Ä°nternet bilgisayarı oluÅŸmuÅŸtu. Bu rakamla birlikte Ä°nternet anlamlı oldu. Tarayıcı ve HTML teknolojilerinin icadı ile pek çoÄŸumuza ulaÅŸtı. Bugün artık çocuklar Ä°nternet’i kullanıyor. 1997 yılında 25 milyon Ä°nternet bilgisayarı vardı, bugün sadece Google yaklaşık 8 milyar Ä°nternet sitesi tanıyor ve tarayabiliyor.George Gilder baÅŸka bir uzman. ‘Bant geniÅŸliÄŸi bilgi iÅŸlem gücüne göre üç kat daha hızlı ve kapsamlı geliÅŸecektir.’ demiÅŸtir. 18 ayda bilgi iÅŸlem gücü Moore yasasına göre iki katına çıkıyor ise, iletiÅŸim bant geniÅŸliÄŸi yalnızca 6 ayda iki katına çıkacaktır. Bu yasanın da geçerliliÄŸini devam ettireceÄŸini görüyoruz ve özellikle kablolu ve kablosuz iletiÅŸim üzerinde etkisini sürdüreceÄŸini görüyoruz. Bu üç yasa, teknolojinin geliÅŸimini doÄŸrudan etkilemeye devam edecek. Teknoloji hızlanacak, geniÅŸleyecek, büyüyecek ve zenginleÅŸecektir. Önümüzdeki uzun bir süre daha böyle devam edeceÄŸinden emin olabilirsiniz.Bu köşedeki bilgiler Gartner araÅŸtırmalarına ve verilerine dayanarak hazırlanmıştır.Cam fanustaki hayatBugün itibariyle veri gizliliÄŸi ve mahremiyet konusu çok büyük bir önem kazanıyor. 1980’lerde mahremiyet hakkımızda toplanabilecek verileri kontrol etmek biçimindeydi. Ä°stiklal caddesinde veya Kızılay’da anketörlerin sorularına cevap vermezseniz, isminizi söylemezseniz, sizin konuyla ilgili bilgileriniz toplanmamış olur. Ama bugün hangi Ä°nternet sitelerine girdiÄŸiniz, kimlerle kaç dakika telefonla konuÅŸtuÄŸunuz, hesabınızda kaç paranın olduÄŸu, kredi kartı ile nerelere ve nerelerde harcama yaptığınız, alenen ortada. Bu verilerin toplanmasına itiraz etme ÅŸansınız yok. Gartner analisti Richard Hunter’ın bu konu ile ilgili çok ilginç bir kitabı var: ‘Sırların olmadığı bir dünya’. Bu kitabında Richard Hunter, gelecekte veri toplama konusunun nasıl geliÅŸeceÄŸini, verilere sahip olmanın ne anlama geldiÄŸini, kullananların bununla neler yapabileceÄŸini ve hepimize düşen sorumlulukların ve görevlerin neler olduÄŸunu anlatıyor. Türkiye’de veri gizliliÄŸi ve mahremiyet konusu boÅŸlukta. Bankaların baÄŸlı sigorta ÅŸirketleri ile bilgilerini paylaÅŸmaları ve birbirlerinin müşterilerine çapraz satış yapmaya çalışmaları, açıkçası benim hoÅŸuma giden bir durum deÄŸil. Hakkımdaki takibatı ve veri toplama iÅŸini asgari seviyede tutmak için kredi kartı kullanımını minimize ettim. Gel gör ki, eÅŸim bu kanaati benimle paylaÅŸmıyor.Veri toplama üzerindeki kontrolü kaybettik, ediyoruz. Bundan sonra mahremiyetimizi korumak için, verilerin kullanımı üzerinde etkili olmalıyız. Bu verileri kimler kullanabilecek, kimler eriÅŸebilecek?Bu verilere hangi koÅŸullar altında ulaşılabilecek?Ne amaçla bu veriler kullanılacak? Dolaysıyla hem yönetimin hem de kiÅŸilerin bu boyutlar çerçevesinde kontrol altına alınması ÅŸart.Mahremiyet konusunda hepimiz daha duyarlı olmamız ÅŸart. Masanın her iki tarafında oturanlar için kesinlikle geçerli. Veriyi kullanan da etik ve yasal çerçevenin dışına çıkmamak konusunda duyarlı olmalı. VatandaÅŸ olarak da hepimiz bu konuya gereken duyarlılığı ve ihtimamı göstermemiz lazım.Gartner analistlerinden Nick Jones ise buna kısaca şöyle diyor: ‘Cam fanustaki hayata hoÅŸ geldiniz!’Hepimiz üzerimize düşen görevi, yetkimiz, görevimiz, sorumluluÄŸumuz, gücümüz ne olursa olsun, doÄŸru, duyarlı ve etik bir biçimde yerine getirirsek, insanlık lehine çalışacak bir baÅŸarı olacaktır. EÄŸer tam tersi bir durum oluÅŸursa, hepimiz için büyük bir tehdit anlamına gelecektir.Â