Bilançoda ‘zarar’ var
Güncelleme Tarihi:
<B> Derleyen: Merve YENAL</B>
Oluşturulma Tarihi: Aralık 29, 2001 15:43
Terördü, krizdi, işsizlikti, iflaslardı derken 2001 sona eriyor. Geçen yıl, dünya ekonomisine zarar getirdi. Umutlar 2002'ye kaldı.
Dünya ekonomisi 2001'de alt üst oldu. ABD, Almanya, Japonya gibi dev ekonomiler sonu belirsiz bir durgunluğa girdi. Zengin G7 ülkelerinden İngiltere yılı en az hasarla kapattı. Ekonomistler neredeyse dünyanın her yerinde Gayri Safi Milli Hasıla'nın düştüğüne dair yorumlar yapıyor.
Dünya borsaları 11 Eylül'de bir çöküş yaşadı. Faiz oranlarındaki düşüş ve petrolün ucuzlaması ekonominin çabuk düzelebileceğine dair umut verirken, yatırımdaki zayıflık ve tüketici borçlarındaki artış bu umudu zayıflatıyor.
11 EYLÜL MİLADI
Endüstri
ABD'ye yapılan saldırıdan önce de zarar eden tanınmış havayolları şirketleri 11 Eylül'den sonra yüzde 25 küçüldüler. ABD'deki Southwest, Avrupa'daki Ryabanir ve Easyjet gibi ucuz tarifeli uçak şirketleri öne çıktı ve kár etti.
Ford daha birkaç yıl önce şirkette yaptığı yeniliklerle adından söz ettiren CEO'su Jacques Nasser'i ekimde işten çıkardı. Volkswagen'in yeni patronu Bernd Pischetsrieder oldu. DaimlerChrysler'in ABD'de kötü giden şansı devam etti. Avrupa'da General Motors, Ford ve Fiat küçülmeye gitti.
Avrupa Komisyonu iki dev Amerikan şirketi olan General Electric ve Honeywell'in birleşmesine karşı çıktı. ABD'de onay gören birleşmenin Avrupa'da kabul edilmemesi Amerikalıları çileden çıkardı.
ABD'nin en büyük şirketlerinden biri olan ve enerji sektöründe hizmet veren Enron iflas etti. Şirkete ve yöneticilerine karşı milyarlarca dolarlık davalar açıldı.
Teknoloji
Microsoft'a yasadışı bir tekel olarak hareket ettiği gerekçesiyle ABD'de toplu dava açıldı. Mahkeme dava sonucunda ilginç bir ceza verdi. Microsoft ABD'de mali durumu iyi olmayan okullara bilgisayar ve yazılım yardımı yapacak.
Hewlett-Packard (HP) ve Compaq birleşme kararı aldıklarını açıkladı. Bu plan Hewlett ve Packard aileleri başta olmak üzere büyük eleştiri aldı. HP'nin CEO'su Carly Fiorina ne olursa olsun karardan dönmeyeceklerini açıkladı.
Medya ve iletişim devleri Time Warner ve AOL birleşti. Birleşmenin mimarı ve grubun CEO'su Gerald Levin 2002'de emekliye ayrılacağını belirtti.
Bankacılık
Bankalarda kárlar düşerken birçok bankacı işini kaybetti. Terörist saldırı sonrasında sigortacılık sektörü en zor zamanlarını yaşadı. Terörizm hiçbir sigorta şirketinin göze alamayacağı ağır bir risk olarak ortaya çıktı.
İlaç
İlaç sektörü için hem problemli hem de umut dolu bir yıl oldu. Kamuoyu ilaç şirketlerine fakir ülkelerdeki ilaç fiyatları ve patent alma ile ilgili kuralları gevşetmeleri için baskı yaptı. Bunun yanı sıra biyoterörizm korkusu ilaç şirketlerine milli savunma konusunda yeni ve kárlı kapılar açtı.
YENİ UMUTLAR
2001 başında hiçkimse iyi bir yıl beklemese de bu kadarı umulmuyordu. 2002 yeni ümitleri de beraberinde getiriyor. Sektörlerde yeni yıl beklentileri şöyle:
Otomotiv
General Motors, Ford ve Chrysler ABD'de taşıt piyasasının yüzde 65'ini ellerinde tutuyor. Ancak birinci el alıcıların yalnızca yarısına satış yapabiliyor. Japonya'da ise otomotiv sektörü zor zamanlar geçirecek. Ülkede 2005'e kadar 140 bin çalışanın işini kaybedebileceği belirtiliyor.
Bilgi Teknolojileri
Asya'da IT'ye yapılan yatırımın düşmesi kıtayı olumsuz etkileyecek. Singapur ve Tayvan ihracatlarının büyük bir kısmını elektronik aletler ve laptop'lar üzerine yapıyor. Çin beş yıl sonra ABD'nin arkasından ikinci büyük IT pazarı olacak. Gelecek 10 yıl içinde teknolojide olmasa da büyüklükte ABD ile yarışabilecek düzeye gelecek.
Microsoft ikiye ayrılmayacak. Yeni piyasaya sürülen sistem operatörü Windows XP'nin yasadışı kodlara sahip olduğu ve böylece Microsoft'un yazılımlarının başkalarıyla değiştirilmesini engellediği şüpheleri de devam edecek.
İlaç
Sektörde durgunluk beklenmese de ilaç sektörü zor bir yıl geçirecek. Yıllık 28 milyar dolarlık satış yapan ilaç şirketleri 2005'e kadar patentlerini kaybedecek. Bu haklarının süresini uzatmaya çalışacaklar. Yeni ilaçların piyasaya sürülmesi yavaşlayacak.
Reklam
Gazete ve televizyonlar 2001'de reklam gelirlerinin dibe vurmasıyla çok zor anlar yaşadı. Yeni yılda gazetelere verilen ilanlarda yüzde ikilik bir artış beklenirken televizyon reklamlarının yüzde dört düşmesi bekleniyor. Online reklamcılık varlığını devam ettirecek.
E-ticaret
ABD'de 2004'e kadar her üç şirketten, Avrupa'da her beş şirketten biri, şirketten şirkete e-ticaret (B2B) uyguluyor olacak. Yine de B2B'nin gelişimi beklenen kadar hızlı ve kazançlı olmayacak. Geçtiğimiz 18 ay içinde oluşan her bin B2B işleminden 2002'de yalnızca 100 tanesi devam edebilecek.
Eğlence
AOL Time Warner, Bertelsmann ve EMI 'Musicnet' adlı bir online şirket kuracak. Dijital oyun piyasasında Sony'nin Playstation 2'si, Microsoft'un Xbox'u ve Nintendo'nun Gamecube'u arasındaki çekişme büyüyecek. Dijital TV'lerin sayısı artacak.
Telekomünikasyon
Japonya'da 2001 sonlarında piyasaya sürülen yeni cep telefonu servisi FOMA'dan sonra Avrupa GSM'in yerini alacak UMTS (Universal Mobile Telephone System) ile tanışacak.
Seyahat
Daha fazla internet erişimi ve online ödeme yöntemlerinin güvenli hale gelmesi sayesinde Avrupa'daki online seyahat acentalarının satışlarında büyük bir artış olacak. Bugün dünyanın en çok ziyaret edilen ülkesi olan ABD bunu 2020'de Çin'e kaptıracak.
Dünya borsaları 11 Eylül'de bir çöküş yaşadı. Faiz oranlarındaki düşüş ve petrolün ucuzlaması ekonominin çabuk düzelebileceğine dair umut verirken, yatırımdaki zayıflık ve tüketici borçlarındaki artış bu umudu zayıflatıyor.
11 EYLÜL MİLADI
Endüstri
ABD'ye yapılan saldırıdan önce de zarar eden tanınmış havayolları şirketleri 11 Eylül'den sonra yüzde 25 küçüldüler. ABD'deki Southwest, Avrupa'daki Ryabanir ve Easyjet gibi ucuz tarifeli uçak şirketleri öne çıktı ve kár etti.
Ford daha birkaç yıl önce şirkette yaptığı yeniliklerle adından söz ettiren CEO'su Jacques Nasser'i ekimde işten çıkardı. Volkswagen'in yeni patronu Bernd Pischetsrieder oldu. DaimlerChrysler'in ABD'de kötü giden şansı devam etti. Avrupa'da General Motors, Ford ve Fiat küçülmeye gitti.
Avrupa Komisyonu iki dev Amerikan şirketi olan General Electric ve Honeywell'in birleşmesine karşı çıktı. ABD'de onay gören birleşmenin Avrupa'da kabul edilmemesi Amerikalıları çileden çıkardı.
ABD'nin en büyük şirketlerinden biri olan ve enerji sektöründe hizmet veren Enron iflas etti. Şirkete ve yöneticilerine karşı milyarlarca dolarlık davalar açıldı.
Teknoloji
Microsoft'a yasadışı bir tekel olarak hareket ettiği gerekçesiyle ABD'de toplu dava açıldı. Mahkeme dava sonucunda ilginç bir ceza verdi. Microsoft ABD'de mali durumu iyi olmayan okullara bilgisayar ve yazılım yardımı yapacak.
Hewlett-Packard (HP) ve Compaq birleşme kararı aldıklarını açıkladı. Bu plan Hewlett ve Packard aileleri başta olmak üzere büyük eleştiri aldı. HP'nin CEO'su Carly Fiorina ne olursa olsun karardan dönmeyeceklerini açıkladı.
Medya ve iletişim devleri Time Warner ve AOL birleşti. Birleşmenin mimarı ve grubun CEO'su Gerald Levin 2002'de emekliye ayrılacağını belirtti.
Bankacılık
Bankalarda kárlar düşerken birçok bankacı işini kaybetti. Terörist saldırı sonrasında sigortacılık sektörü en zor zamanlarını yaşadı. Terörizm hiçbir sigorta şirketinin göze alamayacağı ağır bir risk olarak ortaya çıktı.
İlaç
İlaç sektörü için hem problemli hem de umut dolu bir yıl oldu. Kamuoyu ilaç şirketlerine fakir ülkelerdeki ilaç fiyatları ve patent alma ile ilgili kuralları gevşetmeleri için baskı yaptı. Bunun yanı sıra biyoterörizm korkusu ilaç şirketlerine milli savunma konusunda yeni ve kárlı kapılar açtı.
YENİ UMUTLAR
2001 başında hiçkimse iyi bir yıl beklemese de bu kadarı umulmuyordu. 2002 yeni ümitleri de beraberinde getiriyor. Sektörlerde yeni yıl beklentileri şöyle:
Otomotiv
General Motors, Ford ve Chrysler ABD'de taşıt piyasasının yüzde 65'ini ellerinde tutuyor. Ancak birinci el alıcıların yalnızca yarısına satış yapabiliyor. Japonya'da ise otomotiv sektörü zor zamanlar geçirecek. Ülkede 2005'e kadar 140 bin çalışanın işini kaybedebileceği belirtiliyor.
Bilgi Teknolojileri
Asya'da IT'ye yapılan yatırımın düşmesi kıtayı olumsuz etkileyecek. Singapur ve Tayvan ihracatlarının büyük bir kısmını elektronik aletler ve laptop'lar üzerine yapıyor. Çin beş yıl sonra ABD'nin arkasından ikinci büyük IT pazarı olacak. Gelecek 10 yıl içinde teknolojide olmasa da büyüklükte ABD ile yarışabilecek düzeye gelecek.
Microsoft ikiye ayrılmayacak. Yeni piyasaya sürülen sistem operatörü Windows XP'nin yasadışı kodlara sahip olduğu ve böylece Microsoft'un yazılımlarının başkalarıyla değiştirilmesini engellediği şüpheleri de devam edecek.
İlaç
Sektörde durgunluk beklenmese de ilaç sektörü zor bir yıl geçirecek. Yıllık 28 milyar dolarlık satış yapan ilaç şirketleri 2005'e kadar patentlerini kaybedecek. Bu haklarının süresini uzatmaya çalışacaklar. Yeni ilaçların piyasaya sürülmesi yavaşlayacak.
Reklam
Gazete ve televizyonlar 2001'de reklam gelirlerinin dibe vurmasıyla çok zor anlar yaşadı. Yeni yılda gazetelere verilen ilanlarda yüzde ikilik bir artış beklenirken televizyon reklamlarının yüzde dört düşmesi bekleniyor. Online reklamcılık varlığını devam ettirecek.
E-ticaret
ABD'de 2004'e kadar her üç şirketten, Avrupa'da her beş şirketten biri, şirketten şirkete e-ticaret (B2B) uyguluyor olacak. Yine de B2B'nin gelişimi beklenen kadar hızlı ve kazançlı olmayacak. Geçtiğimiz 18 ay içinde oluşan her bin B2B işleminden 2002'de yalnızca 100 tanesi devam edebilecek.
Eğlence
AOL Time Warner, Bertelsmann ve EMI 'Musicnet' adlı bir online şirket kuracak. Dijital oyun piyasasında Sony'nin Playstation 2'si, Microsoft'un Xbox'u ve Nintendo'nun Gamecube'u arasındaki çekişme büyüyecek. Dijital TV'lerin sayısı artacak.
Telekomünikasyon
Japonya'da 2001 sonlarında piyasaya sürülen yeni cep telefonu servisi FOMA'dan sonra Avrupa GSM'in yerini alacak UMTS (Universal Mobile Telephone System) ile tanışacak.
Seyahat
Daha fazla internet erişimi ve online ödeme yöntemlerinin güvenli hale gelmesi sayesinde Avrupa'daki online seyahat acentalarının satışlarında büyük bir artış olacak. Bugün dünyanın en çok ziyaret edilen ülkesi olan ABD bunu 2020'de Çin'e kaptıracak.