Beyrut’a giden Meloni Osmanlı kışlasında ağırlandı

Şimdilerde İsrail’in saldırısı altındaki Lübnan, Yavuz Sultan Selim’in 1516’daki Mısır seferinden sonra Osmanlı idaresine girmişti. 1918’deki Fransız işgaline kadar da Osmanlı idaresinde kaldı. Etnik ve dini çeşitliliğini uzun süre renkli bir zenginlik olarak devam ettirmeyi başardı. Ancak 1850’lerden itibaren başlayan iç çatışmalar ve Avrupa devletlerinin de müdahalesiyle Beyrut’taki durum içinden çıkılmaz bir hale gelmişti. Osmanlı yönetimi idari yapıyı değiştirip Lübnan’a bir çeşit özerklik vererek süreci yönetmeye çalıştı.

ŞİMDİ BAŞBAKANLIK

Osmanlı idaresi boyunca Lübnan ve özellikle Beyrut birçok Osmanlı yapısıyla donatıldı. Bunlardan biri de ‘Kışla-i Hümayun’ veya ‘Büyük Saray’ diye adlandırılan yapı oldu. Birinci Dünya Savaşı’nda bölgenin kumandanı olan Cemal Paşa da Beyrut’a geldiğinde burada kalıyordu. Sarayın en ünlü sakinlerinden biri ise 1913-1915 arası Beyrut Valiliği yapan Bekir Sami (Kunduh) oldu. Milli Mücadele’nin kongreler sürecinin etkili isimlerinden Bekir Sami Bey daha sonra Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Dışişleri Bakanı da oldu. Lübnan 1918’de Fransızlar tarafından işgal edilince bir süre Fransızların karargâhı oldu. Lübnan 1943’te bağımsızlığını ilan edince önce cumhurbaşkanlığı sarayı olarak kullanıldı. Daha sonra da başbakanlık ve hükümet merkezi olarak kullanılmaya başlandı. Halen aynı amaçla kullanılıyor. Lübnan Başbakanı Necip Mikati de İtalya Başbakanı Meloni’yi bu sarayda ağırladı. Saray şimdilerde ‘Saray el Kebir’ veya ‘The Grand Serail’ olarak adlandırılıyor.

ORTADOĞU’NUN ‘İZMİR’İYDİ

Beyrut, Osmanlı İmparatorluğu’nun Akdeniz’deki en önemli limanlarından biriydi. Şam’ın Akdeniz’e açılan kapısı olarak görülüyordu. 1895’te demiryolu hattı da bağlanınca kıymeti daha da arttı. Her yıl binlerce gemi bu limana geliyor, bölgenin kıymetli ihraç mallarını İstanbul ve Avrupa’ya ulaştırıyordu. Yakın zamana kadar “Ortadoğu’nun Paris’i” denilen Beyrut o zamanlar Akdeniz’in zengin liman şehri İzmir ile yarışıyor ve adeta “Ortadoğu’nun İzmir’i” olarak parlıyordu. İzmir’in Yunan işgaline Beyrut halkından da tepki gelmişti.

SELİMİYE’NİN KOPYASI

Geleneksel Osmanlı mimarisinin izlerini taşıyan Kışla-i Hümayun, 1853’te Beyrut’un Serail Tepesi’ne yapıldı. Üsküdar’daki Selimiye Kışlası model alındığı için onun bir kopyası gibiydi. Yıllar içinde eklemeler yapılarak bugünkü halini aldı. İstanbul’un tayin ettiği Beyrut valilerinin ve Osmanlı paşalarının karargâhı olarak kullanılıyordu. 1861’de Sultan Abdülaziz bu sarayın yanına bir askeri hastane yaptırdı. Sultan Abdülhamit de 1898’de sarayın yakınına bir saat kulesi inşa ettirdi. Beyrut’un kimliğine damga vuran Osmanlı eserleri böylece birbirini tamamladı.