BeyoÄŸlu emniyet müdür yardımcısı tezi için 70 travestiyle yüzyüze konuÅŸtu

Son yıllarda sıradışı eylemleri, çıkardıkları kavgalar, yasadışı fuhuÅŸla gündeme gelen; öte yandan toplum tarafından dışlanan, çoÄŸu kez ÅŸiddete hedef olan travestiler ilk kez bilimsel bir çalışmaya konu oldu. Tez çalışmasını Bilgi Ãœniversitesi Hukuk Fakültesi Ä°nsan Hakları Hukuku Programı'nda master yapan BeyoÄŸlu Emniyet Müdür Yardımcısı Sami GüneÅŸ 70 travestiyle yüzyüze konuÅŸarak gerçekleÅŸtirdi. Tez danışmanlığını Prof. Dr. Nilüfer Narlı'nın yaptığı bu çalışmanın BeyoÄŸlu'nda görevli bir emniyet mensubu tarafından yapılmış olması ÅŸaşırtıcı deÄŸil. Çünkü travestiler özellikle son yıllarda BeyoÄŸlu ve çevresinde ‘‘kriminal bir fenomen’’ olarak ortaya çıktı. Haklarında diÅŸe dokunur bir bilgi olmadığı için polis, travestilere karşı nasıl davranacağı konusunda ikilemde kaldı. Bu çalışmanın baÅŸ destekçilerinden biri akademik kariyer yapan memurlarına yol açan Ä°stanbul Emniyet Müdürü Hasan Özdemir.ÇOÄžU 17-25 YAÅž ARASIBeyoÄŸlu ilçe sınırlarında fuhuÅŸ yaparak hayatını kazanan toplam 70 travesti ile yapılan araÅŸtırmanın başında yer alan ‘‘Kaç yaşındasınız?’’ sorusuna verilen yanıtlar, travestilerin yüzde 44'ünün 17 ila 25 yaÅŸ arasında olduÄŸunu gösteriyor. 25-35 yaÅŸ grubu ise toplamın yarısını, yani yüzde 50'sini oluÅŸturuyor. Ankete katılan travestilerin sadece yüzde 6'sı 35-45 yaÅŸ ortalaması içinde bulunuyor.CÄ°NSÄ°YET HANESÄ°: DÄ°ÄžER‘‘Cinsiyetiniz nedir?’’ sorusuna, travestilerin yüzde 97'si ‘‘diÄŸer’’ diye yanıt vermiÅŸ. ‘‘Erkek’’, ‘‘kadın’’ ve ‘‘diÄŸer’’ seçeneklerinden oluÅŸan soruya ‘‘kadın’’ cevabı verenlerin oranı sadece yüzde 3. Ankete katılanların hiçbiri kendisini erkek olarak görmüyor. YÃœZDE 17'SÄ° BOÅžANMIŞ‘‘Medeni haliniz nedir?’’ sorusuna verilen cevaplardan baÅŸka bir ilginç sonuç çıkıyor. Travestilerin yüzde 17'si daha önce bir evlilik yapmış ve eÅŸinden boÅŸanmış. Aralarında evlilik bağını sürdüren yok. Ankete katılanların yüzde 59'unun bir sevgilisi var. Yüzde 41'inin sevgilisi bile yok.ÇOK KARDEÅžLÄ°LERTravestilerin yüzde 60'ı 4 ya da daha fazla kardeÅŸe sahip. Tek çocuklu aileye mensup olan yok. Ailede 2 veya daha fazla kız kardeÅŸe sahip olan travestilerin oranı ise bir hayli yüksek: Yüzde 63.BOÅžANMIÅž AÄ°LE ÇOCUÄžUTravestilerin yüzde 34'ü boÅŸanmış ailelerin çocuÄŸu. Anne babaların yüzde 57'si ilkokul, yüzde 17'si ortaokul, yüzde 16'sı lise, yüzde 4'ü ise üniversite mezunu. Okumamış olanların oranı sadece yüzde 6'yla sınırlı. AÄ°LELERÄ° ÅžEHÄ°RDE YAÅžIYORTravestilerin yüzde 44'ü ilkokul, yüzde 26'sı ortaokul, yüzde 23'ü lise, yüzde 4'ü ise üniversite mezunu. Hiç eÄŸitim görmemiÅŸlerin oranı yüzde 3, onların bir kısmı ise hiç okuma yazma bilmiyor. Görüşülen travestilerin ailelerinin yüzde 70'i ÅŸehirlerde yaşıyor. Åžehirde yaÅŸayanların yüzde 20'si ise Ä°stanbul'da ikamet ediyor.SON BEÅž YILDA GELDÄ°LER‘‘İstanbul'a ne zaman geldiniz?’’ sorusuna verilen cevaplardan travestilerin yüzde 14'ünün Ä°stanbul doÄŸumlu olduÄŸu ortaya çıkıyor. Travestilerin yüzde 86'sı baÅŸka bir ÅŸehirde doÄŸmuÅŸ ve bunların yüzde 47'sinin Ä°stanbul serüvenleri 5 yıldan fazla. Yüzde 39'u ise yeni Ä°stanbullu. Onların yüzde 16'sı 3, yüzde 7'si ise 1 yıldır Ä°stanbul'da. Travestilerin hiçbiri kendisini Ä°stanbullu olarak görmüyor.ETÄ°LER ÇOCUÄžU YOK‘‘Aileniz Ä°stanbul'un neresinde yaşıyor?’’ sorusuna verilen cevaplara göre aileler Küçükçekmece, Yenibosna, Ãœmraniye, Eyüp, Kartal, Bakırköy, BaÄŸcılar, Ãœsküdar, Pendik ve Avcılar civarında ikamet ediyor. Hiçbir travestinin ailesi Etiler, Bostancı, ÅžiÅŸli, NiÅŸantaşı, BeÅŸiktaÅŸ gibi orta ve üst orta sınıfın oturduÄŸu bölgelerde yaÅŸamıyor. ‘‘İstanbul'da hangi semtte oturuyorsunuz‘‘ sorusuna verilen yanıtlara göre travestilerin yüzde 63'ü BeyoÄŸlu, yüzde 33'ü ÅžiÅŸli, yüzde 3'ü ise BeÅŸiktaÅŸ'ta oturuyor. Sadece bir travesti Fatih'te ikamet ediyor.MESLEKLERÄ° YOK‘‘MesleÄŸiniz var mı?’’ sorusuna hayır cevabı verenlerin oranı yüzde 64. ‘‘Herhangi bir iÅŸte çalıştınız mı?’’ sorusuna verilen yanıtlardan yüzde 17'sinin daha önce işçilik yaptığı, yüzde 3'ünün masa başı iÅŸlerde çalıştığı, yüzde 3'ünün ise garson olduÄŸu anlaşılıyor.ÅžEFKAT GÖRMEDÄ°LER‘‘ÇocukluÄŸunuzda ailenizde ÅŸefkat gördünüz mü?’’ sorusuna yüzde 66 gibi önemli bir oran hayır yanıtı vermiÅŸ. ÇocukluÄŸunda aile içinde sözlü ÅŸiddet ve hakarete uÄŸrayanların oranı yüzde 74, fiziki ÅŸiddete maruz kalanların oranı ise yüzde 73.Ä°LK CÄ°NSELLÄ°K 13-15 ARASITravestilerin yüzde 52'si ilk cinsel deneyimini 13-15 yaÅŸ arasında yaÅŸamış. Yüzde 44'ü 15-17 yaÅŸ arasında, yüzde 4'ü ise 17-20 yaÅŸları arasında. Travestilerin yüzde 93'ü ilk cinsel deneyimini bir erkekle, geri kalan yüzde 7'si ise kadınlarla yaÅŸamış.MUTLU AMA YALNIZ‘‘Sorunlarınızı çözmek için neler yapıyorsunuz?’’ sorusuna travestilerin yüzde 74'ü ‘‘arkadaÅŸlarımla birlikte oluyorum’’ yanıtını vermiÅŸ. Yüzde 7'si ‘‘örgütlü hareket ediyorum’’ derken, yüzde 6'sı ise ‘‘diÄŸer’’ seçeneÄŸini iÅŸaretlemiÅŸ. Bu tabloda çarpıcı olan geriye kalan yüzde 13'ün verdiÄŸi yanıt: ‘‘Kavga ediyorum.’’ ‘‘Kendinizi ruhsal açıdan mutlu hissediyor musunuz?’’ sorusuna ‘‘evet‘‘ cevabı verenlerin oranı yüzde 71. Ancak yüzde 67'sinin ‘‘toplumdaki diÄŸer insanlarla’’ iliÅŸkisi yok.ŞİDDETE KARÅžI DAYANIÅžMA‘‘Tanımadığınız bir travesti ÅŸiddete maruz kalsa ne yapardınız?’’ sorusuna, ‘‘travesti olduÄŸu için desteklerim’’ diye yanıt verenlerin oranı yüzde 60. ‘‘Onun yanında kavga ederim’’ diyenlerin oranı yüzde 27, olaya hiç karışmamayı tercih edenlerin oranı ise yüzde 11.AYLIK GELÄ°RLERÄ°KiÅŸisel gelirle ilgili soruya verilen yanıtlara göre travestilerin yüzde 38'inin aylık geliri 2 milyarın üstünde. Yüzde 37'si 1-1.5 milyar kazanırken, yüzde 25'i 500 milyon-1 milyar lira arasında gelirleri olduÄŸunu belirtmiÅŸ.DÖRTTE BÄ°RÄ° DOÄžULU‘‘Memleketiniz neresi?’’ sorusuna verilen cevaplara göre, travestilerin yüzde 45'i DoÄŸu ve GüneydoÄŸu Anadolu kökenli. GüneydoÄŸu kökenli olanlar yüzde 26 ile en geniÅŸ kesimi oluÅŸturuyor. Travestilerin yüzde 19'u DoÄŸu, yüzde 16'sı İç Anadolu, yüzde 13'ü Akdeniz, yüzde 10'u Karadeniz, yüzde 9'u Marmara, yüzde 7'si ise Ege Bölgesi kökenli.TÃœRKÃœM, MÃœSLÃœMANIMKültürel kimlikle ilgili soruya verilen yanıtlardan travestilerin yüzde 86'sı kendisini ‘‘Türk’’, yüzde 14'ü ise ‘‘Müslüman’’ olarak tanımlıyor.ÇOÄžU LÄ°BERAL SOLCUYüzde 49'u sosyal demokrat. Bundan sonraki ağırlıklı grup ise kendini ‘‘milliyetçi‘‘ olarak tanımlıyor. Oranları yüzde 30. Travestilerin yüzde 12'si kendini liberal, yüzde 5'i milliyetçi-ülkücü, yüzde 2'si Ä°slamcı ve yine yüzde 2'si devrimci olarak nitelendiriyor. KonuÅŸulan travestilerin hiçbiri, yaÅŸam tarzlarıyla siyasal kimlikleri arasında bir çeliÅŸki olduÄŸunu düşünmüyor.KÄ°MLÄ°KLERÄ°YLE BARIÅžIKLAR‘‘Dünyaya yeniden gelseniz cinsel tercihiniz aynı mı olurdu?’’ sorusuna travestilerin yüzde 76'sı ‘‘evet‘‘ yanıtı veriyor. Bu da bu cinsel kimliÄŸe mensup kiÅŸilerin büyük bir bölümünün sanılanın aksine kimlikleriyle barışık olduÄŸunu ifade ediyor.Bir polisin yapması çalışmayı daha anlamlı kılıyorBu alan araÅŸtırmasının verileri bize gösteriyor ki, travestilerin büyük bir bölümü ekonomik açıdan dezavantajlı. Kente göçle gelip, kentin kıyısında yaşıyorlar. Ä°stanbul doÄŸumlu olanların da birinci kuÅŸak ÅŸehirliler olduÄŸu anlaşılıyor. Sosyal çalkalanmadan olumsuz olarak etkilenmiÅŸ, çocukken cinsel ve fiziki ÅŸiddete maruz kalmış olmaları kültürel ve cinsel kimliklerini belirlemiÅŸ. EÄŸitim düzeylerinin, Türkiye ortalamasından da düşük olması sosyal sapmayı etkileyen en önemli faktör. Travestilerin büyük bir bölümü ailesinden ÅŸefkat görmemiÅŸ. Bu da sosyal sapmayı açıklayan psikolojik veri olarak karşımıza çıkıyor. Travestilerin sayısında sistematik bir artış var. Türkiye, tarihinin en önemli sosyal alt üst oluÅŸundan geçiyor. Bu geçiÅŸ dönemi kültürel ve cinsel sapmalara yol açıyor. Ä°nsanların cinsel tercihleri olabilir ama burada söz konusu kitle vücudunu para karşılığı satarak hayatını kazanan insanlardan oluÅŸuyor. Sami Bey'in bir polis memuru olması bu çalışmayı daha da anlamlı kılıyor. Bu çalışma çok önemli çünkü, travestiler hakkında oldukça bilgisiz sayılırız.Â