Beyin de aşılanacak

Sara ve felce çözüm

ABD'de Thomas Jefferson Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde felç ve saraya (epilepsi) karşı geliştirilen beyin aşısı çalışmalarından ümit verici sonuçlar alıyor. Şimdilik fareler üzerindeki deneylerle yetinen bilim adamları, yıl sonunda insan beyninin aşılanması deneylerine girişecklerini açıkladılar. Araştırmalarda AAV (Adeno birleşik virüs) aşısı yoluyla antikor oluşturarak beyinde bağışıklık sağlanması hedefleniyor. Gelecekte sinir sistemi hastalıklarının tedavisinde önemli rol oynaması beklenen aşının, yüksek tansiyon, şahdamarı sertliği, pıhtılaşma bozukluğu, küçük ve sürekli inmeleri bulunan risk grubundakilere uygulanması planlanıyor.

Acıbadem Hastanesi'nin bilimsel işbirliği anlaşması yaptığı Thomas Jefferson Üniversitesi Tıp Fakültesi, geçtiğimiz hafta bir grup Türk gazeteciyi ağırladı ve üzerinde çalıştıkları projelerle ilgili brifing verdi. Dünyada ilk kez gen terapisi uygulayan fakültenin yeni araştırmalarını anlatan Prof. Dr. Matt During, ‘‘beynin aşıyla korunması’’ çalışmaları üzerinde durduklarını söyledi. Vücudun diğer organlarını koruyan, yani bağışıklık sistemini sağlayan akyuvar hücrelerinin beyinde bulunmaması nedeniyle ‘‘beynin bağışıklık sistemi açısından özgün’’ kabul edildiğini belirten Prof. Dr. During, ‘‘Ancak yapılan çalışmalar beynin bağışıklık yanıtı verebildiğini gösterdi‘‘ dedi. Prof. During, ‘‘Gen aşısıyla beyin antikor oluşturuyor. Bir başka deyişle AAV virüsü, antikor oluşturarak beyinin bağışıklık sistemi geliştirmesini sağlıyor. Fareler üzerindeki denemelerde AAV aşısı ağızdan verildikten sonra sonra 5 ay süreyle bağışıklık sağlandı. AAV aşısından sonra beyinde epilepsiyi önleyici ve sinir sistemini koruyucu etki elde edildi’’ dedi.

Fareler üzerindeki verilerin yüz güldürücü olduğunu vurgulayan Prof. Dr. During, köpekler üzerinde de gen aşısını denedikten sonra insanlar üzerinde çalışmaya başlayacaklarını anlattı.

OMURULİK TEDAVİSİ

Gen aşısı, ALS denilen ve omurilik içindeki hareketi sağlayan motor hücreleri yok eden hastalığın tedavisi için de umut oldu. ‘‘Motor nöron hastalığı’’ da denilen ALS hastalığının tedavisi için büyük harcamalarla araştırmalar yaptıklarını belirten Prof. Dr. During, omurilik sıvısı içine sağlam genler vererek tedaviye çalıştıklarını söyledi. Prof. During, ALS'nin sinir sistemi açısından çok önemli bir hastalık olduğunu belirterek motor hücrelerin ölmesine bağlı olarak yavaş yavaş felçler ve yutkunma-konuşma bozukluğu ortaya çıktığını belirtti. Prof. During'in verdiği bilgiye göre diğer çalışmalar şunlar:

ALERJİ ÖNLENİYOR

Laktoz (süt) alerjisi de AAV virüsü kullanılarak ağızdan yapılacak gen terapisiyle tedavi edilebilecek. Tıpta tedavi edilmesi zor hastalıklarda yan etkilerinin bulunmaması nedeniyle gen terapisi üzerinde duruluyor. Yine ağızdan alınan aşılarla ‘‘betalaktosidaz’’ geni düzeltilerek alerji önleniyor. Tedavi fareler üzerinde denendi ve olumlu sonuç verdi.

Tek gen defekti denilen ve beyinde bozuklukluğa yol açan hastalıkla doğan çocuklar için de çalışmalar sürüyor. Laboratuvar koşullarında bozuk genin sağlıklı kopyası yapıldı. Sağlıklı genin, beyin içindeki karıncıklara direkt olarak aşılanmasına çalışılıyor.

Diyabet hastaları için de araştırmalar yapıyorlar. Bağırsağa verilecek genlerle hastaların insülin üretmesinin sağlanması için uğraşıyorlar.