Bedavacı polis Avrupalı sayılmıyor

Türk polisinin henüz etik kuralları yok. Avrupa Konseyi ise üye ülkelere ‘‘Avrupa Polis Etikleri YönetmeliÄŸi’’ni tavsiye ediyor. Avrupa Konseyi Hukuk Ä°ÅŸleri Müdürü Camilla Tessenyi'den geçtiÄŸimiz yıl Polis Akademisi Rektörü Tuncay Yılmaz'a ‘‘Uluslararası Polis EtiÄŸi’’ konulu ortak bir sempozyum teklifi geldi. 28-29 Kasım 2001'de yapılan ve Avrupa Konseyi'nin Türkiye'de ilk kez düzenlediÄŸi sempozyumdaki bildiriler, birkaç hafta önce ‘‘Polis Meslek EtiÄŸi’’ adıyla Ä°ngilizce ve Türkçe kitap olarak yayımlandı. AVRUPA POLÄ°SÄ°NÄ°N MÃœDAHALE REHBERÄ°1- Herkesin yaÅŸama hakkına saygı duyar2- Yasal olmayan emirleri yerine getirmez3- Ayırımcılık yapmaz4- Minimum kuvvet kullanır5- Her ÅŸart altında iÅŸkence ve insanlıkdışı veya küçük düşürücü muamele ve ceza veremez, kışkırtamaz, bunlara hoÅŸgörülü olmaz6- Ancak gereken durumlarda ve sadece meÅŸru amaca ulaÅŸacak derecede güç kullanabilir7- Suçluyu ortaya çıkarma ve gözaltına alma Avrupa Ä°ÅŸkence ve Ä°nsanlıkdışı veya Küçük Düşürücü Muamele veya Cezaları Önleme Komitesi tarafından onaylanan kurallara dayanır8- Anlayacağı bir dilde yakalama nedeni anlatılır9- Yakalananların güvenlik, saÄŸlık, temizlik ve doÄŸru beslenmesinden sorumludur. Avukata, doktora ulaÅŸma ve gözaltına alındığına dair üçüncü ÅŸahıslara bilgi verme haklarını uygular10- Cinsiyet, yaÅŸ, fiziksel veya zihinsel engellilik açısından zarar görebilecekleri ayrı tutar(Avrupa Ä°ÅŸkence ve Ä°nsanlık Dışı veya Küçük Düşürücü Muamele veya Cezaları Önleme Komitesi'nin (CPT) prensipleri)TÃœRK POLÄ°SÄ°NÄ°N ETÄ°K SORUNLARI1- İç güvenlik hizmetiyle doÄŸrudan ilgisi olmayan konularda polisin görevlendirilmesi etik açıdan doÄŸru deÄŸil. Ama Türk polisi bu tür iÅŸler yapıyor. ÖrneÄŸin:Sosyal tesislerde iÅŸletmecilik, valilik ve kaymakamlıklarda büro iÅŸleriMakam veya servis ÅŸoförlüğüKarakol temizliÄŸi, kalorifercilikAmirlerin özel emirleriAkıl hastalarının hastaneye sevki, spor müsabakalarına biletsiz giriÅŸin önlenmesi, konser güvenliÄŸinin saÄŸlanmasıRadyo ve televizyon yayınlarının izlenmesiAdli, idari ve askeri tebligat iÅŸlemleriVergi dairelerinin, kamu bankalarının ve özel kuruluÅŸların vezne güvenliÄŸi ve para nakliAdres tespiti, pasaport iÅŸlemleri, dernek ve araç tescili2- Polise verilen yetkiler, yüksek standartta davranışlar gerektiriyor. Polis kendisinin kanunların üstünde olmadığı konusunda devamlı uyarılmalı. ÖrneÄŸin park yasağı olan bir yere polisin aracını parketmesi toplum tarafından polisin kendisini kuralların üzerinde gördüğü ÅŸeklinde algılanıyor.3- Polis, onurlu, adil, tarafsız ve hoÅŸgörülü olmalı. 4- Olayların aydınlatılması yükümlülüğü polisin üzerinde bir baskı oluÅŸturuyor. Ama bu durum, polisin yetkilerini zorlamasını gerektirmemeli. 5- Teknolojinin geliÅŸmesi polise büyük imkanlar tanıyor. Ama büyük yetkiler tanımıyor. Polis bu yeni imkanları yetkilerinin sınırları içinde kullanmalı.6- Muhbirlerin kullanılması konusunda standartlar geliÅŸtirilmeli.7- VatandaÅŸlar, geçmiÅŸinden, ırkından, inancından, cinsiyetinden ve cinsel tercihinden dolayı polis tarafından ayırıma tabi tutulmamalı. Etnik azınlıklar, gay ve lezbiyenler ayrıma tabi tutulmamalı.8- Polis, maÄŸdurlara da anlayış ve sempati göstermeli.9- Polisin gece kulüplerine, futbol maçlarına, konserlere ücretsiz girmesi, restoranlarda bedava yemek yemesi, ücretsiz seyahat etmesi etik açıdan kabul edilemez.10- Polis adaylarının seçiminde etik deÄŸerlere baÄŸlılık önem taşımalı. Adaylar uyuÅŸturucu testlerinden geçirilmeli. EÄŸitim sürecinde etik kurallara yer verilmeli, bunların zaten bilindiÄŸi varsayılmamalı.(Polis Akademisi öğretim üyesi Yard. Doç. Dr. Vahit Bıçak'ın bildirisinden)Â