BBOG örnek işbirliği modeli

Doğan Gazetecilik ve Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’nin ortak projesi kapsamında bugüne kadar 12 köy okulu ve 33 yurt yapıldı. 11 bin 132 öğrenciye burs verildi. BBOG’nin en büyük bağışçısı ve destekçisi Aydın Doğan Vakfı’nın genel müdürü Candan Fetvacı ve ÇYDD Başkanı Prof. Dr. Aysel Çelikel: “Başarının sırrı güçlerimizi birleştirip uyumlu çalışmaktı.”

GEÇEN hafta 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla pek çok araştırma yayınlanırken kız çocukların eğitim alanında karşılaştıkları sorunlar bir kez daha kamuoyunun gündemine geldi. Milli Eğitim Bakanlığı’nın verilerine göre, kız ve erkek çocukları ilkokula kayıtta yüzde 98.5’lik bir oranla büyük ölçüde eşit bir okullaşma eşiğine gelmiş bulunuyor. Gelgelelim 10 yıl önce durum böyle değildi. Kız ve erkek öğrenciler arasında yaklaşık 10 puanlık bir fark söz konusuydu. Bundan 11 yıl önce 23 Nisan 2005’te başlayan ‘Baba Beni Okula Gönder’ (BBOG) projesi de bu eşitsizlikle mücadele etmek isteyen iki kurumun, o tarihte Doğan Gazetecilik’in bünyesinde olan Milliyet ile 1989’dan beri bu konu üzerinde çalışan Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’nin (ÇYDD) güçlerini birleştirmesiyle ortaya çıktı.

‘2005’TE YOLLARIMIZ KESİŞTİ’

Aydın Doğan Vakfı (ADV) Genel Müdürü Candan Fetvacı, bu süreci şöyle anlatıyor: “Hanzade Doğan Boyner, 2005’te Milliyet gazetesinin yönetimindeydi ve kızların eğitimiyle ilgili çalışmalar yapmak istiyordu. Yolumuz, Türkan (Saylan) Hoca’nın başkanlığını yaptığı ÇYDD ile kesişti. İl milli eğitim müdürleri, valiler, kaymakamlar ve STK’lar bir araya gelerek kız çocuklarının eğitimi önündeki engellerin neler olduğunu masaya yatırdık. Baba Beni Okula Gönder projesi de işte bu süreçte ortaya çıktı. Bizim tarafımızda Doğan Gazetecilik içinde bir komite kuruldu. Aslında gazetenin ilk işi bu değil ama Hanzade Doğan Boyner’in kararlılığı burada itici güç oldu, ardından etkinliklerin planlaması ile kamuoyunu aydınlatma çalışmaları başladı. Sonrasında iki taraf da dört elle kaynak geliştirmeye sarıldı.”

‘DÜZGÜN UYGULANDI’

ÇYDD Başkanı Prof. Dr. Aysel Çelikel de BBOG’ye bakışını şöyle anlatıyor: “Toplumun yarısını oluşturan kadınların güçlenmesi için işe kız çocuklardan başladık. Sürdürülebilir eğitimde kızlarla erkeklerin katılım oranı farkı yüzde 40’a kadar çıkıyor. Kızların yüzde 60’ı liseye devam ederken bu oran çabalarla şimdi yüzde 70’e çıktı. 27 yıl içinde 100 bin lise ve üniversite öğrencisine 4-8 sene burs verdik. Biz ‘Çocuklar yeter ki okusun, köyünden kasabasından dışarı çıksınlar’ diyoruz. Sistem kızları ve kadınları eve kapatıyor. Eve kapandıkça da toplumdan uzaklaşıyorlar. Baba Beni Okula Gönder projesi, ÇYDD ile Doğan Grubu’nun birlikte oluşturduğu, heyecan ve duyarlılıkla yürüttüğü çok başarılı bir proje oldu. İyi planlandı, namuslu ve düzgün şekilde uygulandı. Burs verilecek öğrencilerin seçimini, başarılarının takibini biz yaptık. Bağışlar ÇYDD hesaplarında toplandı, Maliye tarafından yılda iki defa denetlendi. Sonuçtan gurur duyduk. Hak edilmiş bir başarıdır.”

Geçen 11 yıllık süre içinde BBOG şemsiyesi altında 12 köy okulu ve 33 yurt yapıldı. Bağış miktarı yaklaşık 300 bini aşan bireysel bağışçıların da desteğiyle 35 milyon lirayı buldu. 11 bin 132 öğrenciye 4-6 senelik burslar verildi.

Peki bu rakamların gerçek hayatta karşılığı nedir? Prof. Dr. Çelikel, bu soruyu şöyle cevaplıyor: “Eğitimine katkıda bulunduğumuz her kız çocuğu meslek sahibi oldu. Biz bir kız çocuğunu okutarak iki aileye destek vermiş olduk; biri kendi anne ve babasının olduğu aile, diğeriyse kendisinin kuracağı aile. Kızların okula gönderilmemesinin pek çok nedeni var. Genel kanı geleneksel nedenlerle diye ama babalar maddi koşulların elverişsizliğinden kızları okula göndermediklerini söylüyorlar. Destek olduğunda kızlar da okula gidebiliyor. Kızların genç yaşta evlendirilmesini önlemenin tek yolu da okullu eğitim.”

‘KIZLARA EĞİTİM DE VERDİK’

Candan Fetvacı da yola çıkarken üç ana hedef belirlediklerini anlatıyor: “Ekonomik sorunların giderilmesi, sosyal sorunların giderilmesi ve kamuoyunda duyarlılık yaratılması. Hiç köy okulu olmayan yerlere okul yapılması, 6, 7 ve 8’inci sınıflarda burs verilmesi, yatacak yer bulamadığı için okula devam etmeyen kız çocuklara yurt yapılması gibi faaliyetlerde bulunduk. Kamuoyunda duyarlılık yaratmak için çok çabaladık. Kızlara sadece burs vermedik, sosyal yaşamlarına katkıda bulunmak için eğitimler de verdik.”

GURUR DUYUYORUZ

ÇYDD Başkanı Prof. Aysel Çelikel ve ADV Genel Müdürü Candan Fetvacı, ‘Baba Beni Okula Gönder’ projesinin başarısından gurur duyduklarını söyleyerek sırrını şöyle anlatıyorlar: “ÇYDD ve Doğan Grubu’nun 11 yıl boyunca sergilediği inanılmaz dayanışma örnek oldu. Şeffaf ve güvenle çalıştık. Toplumun gözünden kaçmadı. Bu işbirliği olmasaydı ÇYDD tek başına bu kadar burs toplayamazdı; Doğan Grubu da on binlerce kızın işlemini yürütemezdi. Tek başına, ayakta durabilen, ekonomik gücüyle birey olabilen kadınlar yetiştirmek istiyoruz.”

Kadın sorunu bitene kadar çalışmalar devam edecek

BBOG’nin en önemli hedeflerinden biri kız çocukları için yurt yapımıydı. Prof. Dr.Çelikel, yurtların önemini şöyle anlatıyor: “Köydeki ilkokuldan sonra orta öğretim için ilçe merkezlerinde erkeklerin kalması için yurtlar vardı ama kızlar için yoktu. Haliyle kızlar okulları kazansa da kalacak yer olmadığından köyde evlerine dönüyordu. Bu kızlar için çok kötü oluyordu, çünkü biraz eğitim gördükten sonra köyde eve eski hayatına tekrar başlamak zorunda kalıyordu. Şimdi iyi yerlere geldi.”

YURTTAKİ KIZ DAHA UZUN OKUYOR

Onu Candan Fetvacı tamamlıyor:

“Araştırmalara göre yurtlarda kalan çocukların üniversiteye devam etme oranı yaşıtlarına göre daha fazla. Özgüvenleri de daha yüksek oluyor. Örneğin bir yurdumuz sayesinde Gümüşhane’de bir köyden ilk defa bir kız lise öğrencisi çıkmıştı. Kelkit’teki bir yurdumuzda kaldıktan sonra özel eğitim öğretmenliğini kazandı.”
Fetvacı, “Doğan Grubu olarak bundan sonra kız çocuklarının üniversiteye gitmeleri, güçlü ve başarılı bireyler olarak topluma kazandırılması çalışmalarına odaklanacağız. Bunun için uluslararası kurumlarla işbirliği yapıyoruz” derken ekliyor:

“Hanzade Doğan Boyner, her seferinde ‘Bu sorun bitene kadar çalışmaya devam edeceğiz’ mesajı verdi.”
Prof. Dr. Çelikel de projenin geleceği konusunda, “Ortak projemiz olarak doğdu, gelişti ve devam ediyor. Halen burslu binlerce öğrencimiz var. Gelecek ders yılında da gelen bağışlara göre bakacağız” dedi.

STK-özel sektör-devlet işbirliği

CANDAN Fetvacı, bu tür projelerde sivil toplum-özel sektör-devlet işbirliğinin kilit önem taşıdığını belirterek şöyle konuşuyor: “BBOG aynı zamanda örnek bir sivil toplum, devlet ve özel sektör işbirliği/seferberliği projesi. Başladığı 2005 yılından bu yana projemizi Milli Eğitim Bakanlığı da her düzeyde destekledi, yurt ve okul arsalarının birçoğunu bakanlık verdi. Proje bakanlar düzeyinde de teşvik ve takdir gördü, gerek temel atma gerek yurt açılışı törenlerinde milli eğitim bakanlarımızı yanımızda bulduk. Keza yurtları açtığımız illerde valilerimizin, ilçelerimizde kaymakamlarımızın verdikleri desteğe ne kadar teşekkür etsek azdır.”