Bayramoğu’nda şempanze sarayı

Türkiye'ye kaçak olarak sokulan üç yavru şempanze için, Bayramoğlu Hayvanat Bahçesi'nde 300 milyar liraya saray gibi bir barınak inşa ediliyor. Yavru şempanzelerin, aile ortamında daha sağlıklı büyüyeceklerini gözönünde tutan hayvanat bahçesi yetkilileri, anne-baba şempanze ithal etmek için harekete geçtiler.

İngiltere ile aramızda neredeyse diplomatik krize yol açacak olan üç şempanze yavrusunun varlığı resmen geçtiğimiz Ağustos ayında kabul edildi. Uluslararası CITES Sözleşmesi'ne (Türleri Tükenme Tehlikesinde olan Hayvanların Beynelmilel Ticaretine İlişkin Sözleşme) imza atan Orman ve Çevre Bakanlığı, Türkiye'ye kaçak sokulan Romeo, Garip ve Kınalı'ya el koydu.

Sözleşmeye göre, pet shoplarda uluorta satılan şempanzelerin iki ay karantinada tutulması, taşıma ihtimalleri yüksek olan AIDS, sarılık, verem, dizanteri, salmonel, sıtma gibi hastalıklarına ilişkin testlerinin yapılması gerekiyor. şempanzelerin yaşatılması için uygun şartların sağlanması şart koşuluyor.

Dünya Hayvanat Bahçeleri Birliği'ne üye olan Bayramoğlu Hayvanat Bahçesi, üç şempanzenin bakımını ilk etapta yeddi emin olarak üstlendi. Afacan yavrular karantinaya alındı. Testleri yapıldı. Temiz çıktılar. Üç yavru, şimdi özel veterinerleri Nuran Öz ve bakıcıları Burç Ulukartal'ın gözetiminde, haylazlıklarını sürdürüyorlar.

DOĞRU YAŞAM ALANI

Orman Bakanlığı ve Çevre Bakanlığı, olumlu görüşler belirtmesine rağmen, üç şempanzenin, yaşamlarının geri kalan kısmını Bayramoğlu Hayvanat Bahçesi'nde sürdürmesi için kesin karar vermedi. Buna rağmen, Bayramoğlu Hayvanat Bahçesi'nde, 2,5 yaşındaki Romeo, 2 yaşındaki Garip ve 1 yaşındaki Kınalı'ya doğru yaşam alanı sunmak için çalışmalar başlatıldı. Üç şempanze için, hayvanat bahçesinde tam bin metrekarelik alan ayrıldı. 350 metrekare üzerine, kış aylarını geçirecekleri kapalı bölme, yemekhane, mutfak, doğum ve bebek odası inşaatı tamamlandı. 650 metrekarelik açık bölümle birlikte, şempanzelerin yeni yaşam alanı, baharın ilk aylarında hazır olacak.

CAM DUVARLAR

Açık ve kapalı yaşam alanlarının çevresi, lamine edilmiş, üç kat güvenlik camıyla çevrilecek. Zemine, 50 santim kalınlığında, öğütülmüş ağaç kabuğu döşenecek. Yurtdışından ithal edilen öğütülmüş ağaç kabuğunun maliyeti 10 milyar lirayı buluyor.

Son derece çevik olan ve 4 metreye kadar sıçrayan şempanzelerin, açık yaşam alanını çeviren güvenlik camlarının yüksekliği 5 metre olacak.

AİLE OLACAKLAR

Bayramoğlu Hayvanat Bahçesi'nde, bir taraftan şempanzelere yeni yaşam alanı yapımı çalışmaları sürerken, bir taraftan da aile temin etmek için dünya hayvanat bahçeleri ile görüşmeler sürüyor. Yetişkin bir şempanze çiftini Bayramoğlu'na getirmeyi amaçladıklarını söyleyen Halkla İlişkiler Müdürü Aydan Tekin, ‘‘şempanzeler, tıpkı insanlar gibi aile ortamında büyüyorlar. Bundan sonraki yaşamlarında nasıl hareket edeceklerini ailelerinden öğrenmeleri gerekiyor. Doğum sırasında yavrularını kaybetmiş bir şempanze çiftin üzerinde duruyoruz’’ diyor.

4 YAŞINDA TEHLİKE BAŞLIYOR

Ortalama ömrü yaklaşık 40 yıl olan şempanzeler, dört yaşından sonra, insanlar için son derece tehlikeli oluyor. 9 yaşında erişkin hale gelen bir şempanzenin boyu, ayağa kalktığında 1,70 santime kadar, ağırlığı ise 60-70 kiloya ulaşıyor. İnsandan altı kat güçlü olan şempanzeler, bir taşı 80 kilometre hızla fırlatabiliyorlar. İnsanların hareketlerini çok iyi taklit ediyorlar. Kapıları açabiliyorlar. İsviçre'deki Walter Zoo'da bir şempanzenin yuvasından çıkabilmek için 16 somunu sökmesi, yaşam alanlarının ne denli güvenli olması gerektiğine çok açık bir örnek oluşturuyor.

EĞİTMEN GÖZÜYLE

Sıçrayan köpek

Kulübüme, eğitim için köpek kabul ederken, temel itaatte veya koruma eğitiminde, belirli bir süre içinde neler öğreneceğini sahibine anlattığım gibi, yazılı bir metinle de anlattıklarımın altını çizmeye çalışırım. Ancak köpek sehibi bir yığın probleme de çözüm ister. Neredeyse tüm sahipler, köpeklerinin kendi üstlerine, konuklarına yada parkta dolaşırken yanlarına yaklaşan birinin üstüne atlayıp, şımarmasından şikayetçidir.

Bunu önlemenin yolu fazla karmaşık değildir. Aslında bu durum, daha köpek alınırken satıcı tarafından anlatılmalıdır. Neyse, diyelim ki köpeğiniz insanların üzerine sıçrıyor, konu komşu herkes bu durumdan şikayetçi.

Dışarıdan eve geldiniz, köpeğiniz koşarak size doğru geliyor ve üzerinize sıçrayacak. Hemen onu şaşırtın, yüzünüzü en yakın duvara çevirip, arkanızı köpeğe dönün. Ne yaparsa yapsın, hiç tepki göstermeyin. Dört ayağının üzerine basıp, sakinleşinceye kadar bekleyin. Sakinleştiğinden emin olunca dönüp yere çökün ve onu yerde sevin. Tekrar sıçrarsa, yine arkanızı dönün. Sakinleşince, yerde sevin. Onu, hangi pozisyonda sevdiğinizi kısa sürede kavrayacaktır.

Sıçrama ani olursa, dizinizi yukarı kaldırın. Göğsüne değsin. Her sıçramada dizinizi göğsüne vurup, 'Hayır' derseniz, sıçramasının istenmediğini anlayacaktır.

Üçüncü yola gelince. Boynuna bir tasma takın. Başını yere parelel tutacak kadar mesafe bıraktıktan sonra tasmanın ucuna ayağınızla basın. Her sıçramada tasmayı gerecek ve siz 'Hayır' diyeceksiniz. 'Hayır'da hep tasma onu engelleyecek, boynunu ağrıtacaktır. Bu da bir süre sonra onu yoracaktır. Eylem çok sık tekrarlanırsa, teslim olması kaçınılmazdır.

Köpek eğitiminin gerçek sırrı şudur. Köpekler aileye girince, etrafındaki herkesi köpek olarak kabul eder. Evin reisi ve büyükleri, onun için birer rehber köpektir. Eğer bu kişiler köpeğe yol gösterirse, aile için yanlış olan davranışlarını engeller, ailenin beklediği davranışları sergilediğinde onu iltifata boğup ödüllendirirse, yeni üye ailenin bir parçası olacak. 'Ondan daha iyisi yok' diyeceksiniz.

Cihan ÖZYAĞMUR / Köpek Eğitmen

İngilizler göz dikti

Bülent OVACIK

İngiliz Cronin Çifti, iddialarına göre, Dorset bölgesinde, Avrupa'nın tek, dünyanın ikinci büyük maymun merkezinin sahibi.

Bizim üç şempanze yavrusu, Cronin çifti için bir paranoya haline gelmiş.

Oturup, şempanzelere, kendilerinin daha iyi bakacaklarına karar vermişler.

‘‘Romeo, Garip ve Kınalı'yı bize verin’’ diye tutturmuşlar.

Çevre ve Orman Bakanlığı'na başvurup, şempanzeleri resmen talep etmişler.

Tipik bir İngiliz alışkanlığıyla, Bayramoğlu Hayvanat Bahçesi'ne burun kıvırıp, üç şempanzeye iyi bakılamadığını iddia etmişler.

Gidip, üç şempanzenin durumunu gözlerimle gördüm.

İngiliz çiftle, aynı kanıda değilim.

şempanzeler, küçük bir çocuk gibi özenle bakılıyor. Üç haylaz, bakıcılarının ve veterinerin kucağından inmiyor. Beslenmeleri, tamen bilimsel yöntemlerle gerçekleştiriliyor. Aşıları, sağlık kontrolleri yapılıyor.

Tüylerinin parlaklığı, gözerindeki ışıltı ve tabii ki bitip tükenmeyen yaramazlıkları, iyi bakımın göstergesi.

Neredeyse saray diye niteleyebileceğimiz yeni yaşam alanlarının inşaatı bitmek üzere.

Dünya Hayvanat Bahçeleri Birliği'nin üyeliğe kabul ettiği Bayramoğlu Hayvanat Bahçesi'nin sahibi de, çalışanları da, aksine bir davranışın, üyeliği tehlikeye atmak anlamına geldiğinin farkında.

Bu şartlar altında İngiliz Cronin Çifti'nin taleplerini tek kelimeyle değerlendirmek mümkün.

Arsızlık...

MEKTUP

Hürriyet Medya Towers Pet Corner

Güneşli-34544 İSTANBUL

Faks: 0212 677 03 40

e-mail: bovacik@hurriyet.com.tr

Yuva ve mama sandığı

Pet Zone Products Şirketi tarafından, dizayn ettirilen modern köpek kulübesi, çift duvar kullanılarak soğuğa ve sıcağa karşı izole edilmiş. Sertleştirilmiş plastikten yapılan kulübe, kemirilmeye karşı, diğer malzemelere göre 10 kat daha dayanıklı. 32 kiloya kadar köpekler, bu kulübeye çok rahatlıkla sığabiliyor. Kemik şeklinde tasarlanan ve sapı sayesinde taşınabilen mama sandığında ise yaklaşık 10 kilo kuru mama saklanabiliyor.

Pet Zone: 001 216 642 82 62

Köpek ansiklopedisi

Gino Pugnetti tarafından kaleme alınan kitapta 300'den fazla köpek cinsinin, orijini, kişilik özellikleri hakkında ayrıntılı bilgi veriliyor. Kitabın ilk sayfalarında, ilk merak objesi olarak köpekler, köpek ve sanat, savaş köpekleri ve sağlık konularına yer verilmiş. Köpek Ansiklopedisi, Arkadaş Yayınları tarafından hazırlanmış.

Mamalara sos

Bazı köpekler, kuru mamaları baştan reddediyor. Beslenme alışkanlıklarından dolayı, bazıları ise pek iştahlı yaklaşmıyorlar.

Amerikan Pet Appeal firması, hem kuru hem de konserve köpek mamalarını, iştah açıcı bir hale getirmek için, üç değişik lezzette çok özel soslar hazırladı. Kuzu, tavuk ve hindili soslar, mamaların tadını olağanüstü değiştiriyor.