Güncelleme Tarihi:
TRAFİK KAZALARINDA ARTIŞ
Türkiye’de trafik kazaları son 20 yılda % 700 artış gösterdi. 100.000 araç başına düşen kaza sayısı Avrupa ülkelerinde 11 ile 25 arasında iken bizde 44.
Oldukça yüksek. Sebep ne?
Araştırmacılara göre insanların becerileri, zekâları, algılama şekilleri ile trafik kazaları arasında yok denecek kadar az bir ilişki var. Sanılanın aksine, kazaların çok azı “sürücü hatalarından” kaynaklanıyor.
Hata derken “trafik kurallarına uyma” değil, bireysel yanılgıları kastediyorum. Dikkatsizlik ve dalgınlık gibi.
Peki, o zaman kazalara en çok ne sebebiyet veriyor?
KURAL İHLALİ
Kazaya sebebiyet veren en büyük etken kural ihlali.
Durum gerçekten böyle mi? İstatistikler cevaplayacaktır.
Türkiye’de kazaların yüzde 80’i sürücü kaynaklı. Uzun yolda en fazla kaza (%70) şerite tecavüzden kaynaklanıyor. Kural ihlali!
Uzun yolda kazaların % 90’ı “devlet yolunda” oluyor. Bunların % 50’si arkadan çarpma şeklinde. Yani hem aşırı hız yapılıyor hem de takip mesafesi bırakılmıyor. İkisi de kural ihlali!
Trafik görevlisi yoksa kaza yapma oranı ne kadar artıyor biliyor musunuz? Sıkı durun!
Tam 24 kat. Yine kural ihlali!
Kural ihlali, toplumumuzda var olan değer yargılarını yansıtıyor aslında. Örneğin, kırmızı ışıkta geçen bir sürücü utanma hissi yaşamıyor. Çünkü “herkes aynı şeyi yapıyor” diye düşünüyor. Doğru da! Toplum tarafından uygulanan bir yaptırım yok. Sadece polis yaptırım uygulayabiliyor.
Kural ihlali yapmanın eğitim durumu ile yakından ilgisi var çünkü kural ihlali yapanların % 70’i ilkokul ve ilköğretim mezunu.
BAYRAMDAKİ KAZALAR
Peki, neden bayramlarda daha çok kaza yaşanıyor?
En basit yanıt uzun yollarda araç trafiğinin artması.
Psikologlara göre başka sebepler de var.
Uzun yolda sürücüler süreyi kısaltmak için daha hızlı gitme eğiliminde bulunuyor.
Çoğu kaza eve ya da mola yerine yaklaşınca oluyor. Çünkü uzun süre araba kullanan insanlar, hedefe yaklaştıkça heyecanlanıp daha da hızlanıyor.
(Çişimizi tutarız ama eve yaklaşınca koşmaya başlarız ya. Onun gibi.)
Psikolojik olarak insanlar arabayı kendileri kullanınca kaza yapmayacaklarını düşünüyor. Uzun yollarda sürekli kendileri kullanıyor. Yorgunluktan dolayı dikkat azalıyor ve kaza yapma riski artıyor.
Psikolojide “yol kızgınlığı” diye bir kavram var. Hızınızı yavaşlatan kamyonlar, hata yapan diğer arabalar ve uzun süre araba kullanmak kızgınlığa ve konsantrasyon eksikliğine sebebiyet veriyor.
Bunların farkında olun. Kural ihlali yapmayın, acele etmeyin, sinirlenmeyin, sürücü değiştirin ve “güç olmasın geç olsun” deyin!
Sevdiklerinizi ve sizi sevenleri yaşlı gözlerle bırakmayın!
İLGİNÇ İSTATİSTİKLER
Şimdi size bazı istatistikler vereceğim.
- 2001 krizinde kaza oranı arttı. Şimdi de bir kriz var.
- Bütün yıllarda Aralık ayında daha çok kaza oluyor. Aylardan yine Aralık.
- Uzun yollarda en fazla kaza Cumartesi ve Cuma oluyor. Ve saat 14:00 ile 18:00 arası. Tam dönüş günleri!
- Yaşa bakınca da en fazla kazayı 26 - 40 yaş aralığındaki sürücüler yapıyor. Tam bayram ziyareti yapan grup!
Ayrıca aşağıdaki durumlarda kaza yapma oranı daha fazla oluyor
- Gündüzleri, geceye göre 2 kat.
- Açık havalarda yağmurluya göre 6 kat, karlıya göre 15 kat.
- Kuru yollarda 5 kat.
- Düz yollarda kavşaklı yollara göre 9 kat.
- İki yönlü yollarda tek yönlülere göre 2 kat.
- Trafik işareti yoksa 4 kat.
- Kavşak yoksa 12 kat.
- Şerit çizgisi olmayınca 2 kat.
Hepsi kural ihlaline sebebiyet veren şeyler aslında! Tabi görüldüğü gibi devletin de hatası yok değil!
Not: İstatistikler, Trafik Eğitim ve Araştırma Dairesi Başkanlığı’ndan alınmıştır.