Bayıldı, ölmedi

Elektrik şoklu ‘İnsani kesim’, ‘İslami kesim’e uygun

Kesilecek koyun, fakülte atölyesinde hazırlanan özel bölüme alındı. Havyan önündeki yemlikten yem yemeye çalışırken şok aleti, kulaklarının hizasına getiriliyor. 230 voltluk elektrik 3 saniye veriliyor. 70-150 volt elektrik verildiğinde bu sürenin en az 7 saniye olacağı, 700 volta çıkıldığında ise süreninin daha kısa olacağı belirtildi. Düşük ve yüksek akımların sıklığının 50 Hz, koyunlar için etkili şoklamada en düşük akımın 1 amper olması gerekiyor. Şoklama sırasında hayvan, saniyenin yüzde biri kadar zamanda, toplu iğne batmış kadar acı duyuyor. Şok uygulandıktan sonra, bayılmanın 10-20 saniye süren ilk döneminde, koyunun başı yukarıya doğru kalkıyor, arka ayakları kasılıyor. İkinci dönem, 15-45 saniye sürüyor, havyan bu sürede gevşiyor ayakları ile tekmeleme hareketleri yapıyor. Bu safhada, gözbebeklerinin kayması, ağzının köpürmesi ve dışkı boşalması etkili şoklama yapıldığını da gösteriyor. Koyunun bu dönemde kesilmesi gerekiyor. Dün yapılan uygulama, şoklama ile koyunun ölmediğini kanıtlamaya yönelik olduğu için koyun kesilmedi. Koyun, bayılma halinin ikinci döneminden 30-60 saniye sonra ayılmaya başladı. Solunumu normale döndü ve kısa bir süre sonra da yürümeye başladı.

Alet 3 milyar

Elektrik şoklama aletinin ancak mezhaba ve kurban bayramlarında kamu kuruluşlarının oluşturduğu toplu kesim yerlerinde uygulanabileceğine dikkat çekildi. Bu yöntemi zaman içinde halkın benimsemesiyle kurbanların, bireysel kesim yerine bayıltma yönteminin uygulandığı merkezlerde kesilmesinin tercih edileceği de belirtildi. Yurtdışından getirilen ve fiyatı 2.5-3 milyar lira olan aleti üretmek için, yerli sanayiciler harekete geçti, ilk örneği de başarıyla yapıldı. Şok aletinin elektrik akımının şiddetini ve süresini ayarlayabilen özel bir sistemi bulunuyor. Bazı ülkelerde 70-150 voltluk düşük voltaj, bazı ülkelerde 150-700 voltluk yüksek voltaj uygulanıyor.

Tatbikat

HAYVANLARI elektrik şoku ile bayılttıktan sonra yapılan kesimin, hiçbir acı vermediği ve İslámi kesime uygun olduğu belirtilerek, mezbaha ve kamusal toplu kesim yerlerinde bu yönteme geçilmesi önerildi. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi'nde, dün, ‘insani kesim’ olarak adlandırılan bu yöntemle, havyanın acı çekmediği ve elektrik şokunun koyunu öldürmediği bir deneyle gösterildi. Veteriner Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Bülent Nazlı, tabanca, elektrik ve karbondioksit ile bayıltma yöntemlerinin kullanıldığını belirtti.

ÜRDÜN'DE BÖYLE

Prof. Dr. Nazlı, bu yöntemlerle hayvanın beyin fonksiyonlarının devre dışı kaldığını, kalp çalıştığı için kan akışının sürdüğünü söyledi. Hayvan strese sokulmadığı için fizyolojik durumun korunduğunu ve kesimde daha fazla kan akışı sağlandığını belirten Prof. Dr. Bülent Nazlı, bu nedenle et kalilesinin de yüksek olduğunu söyledi. Küçükbaş havyanlar için elektrik şokunun, büyükbaş hayvanlar için de karbondioksit ile bayıltma yönteminin daha uygun olduğu belirtildi. Prof. Dr. Nazlı, acısız yönteminin uygulanması için 1985'de Suriye'de fetva verildiğini, yöntemin Ürdün'de uygulandığını söyledi. Acısız yöntemin Avrupa Birliği standartlarına da uygun olduğu belirtildi.

Kurban zorunlu mu, değil mi?

Dinin ruhuna aykırı düşer

Kurban Bayramı öncesinde başlayan, ‘‘Şeriatta kurban kesme zorunluluğu yok. Kurban kesmek farz değildir’’ tartışmalarına Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz karşı çıktı. Yılmaz, Kurban Bayramı'da kurban kesmenin Hanefi meshebine göre vacip (yerine getirilmesi gerekir) olduğunu söyledi. Diğer görüşlerde kurban kesmenin sünnet olduğunu kaydeden Yılmaz, ‘‘Kurban kesmenin sünnet olmasını ‘kurban kesmek yok' şeklinde değerlendirmek ve hafife almak İslam'ın ruhuna ters düşer’’ dedi. Yılmaz, hayvanların acı çekmemesi için uyuşturma ve şoklama yöntemlerinin uygulanmasında da dinen sakınca olmadığını açıkladı.

Hırsızın elini kesiyor muyuz?

Tartışmaya katılan Cumhuriyet yazarı İlhan Selçuk da dün ‘Pencere’ köşesini, kurban kesimi ve kentleşmenin etkileşimine ayırdı. Şeritta kurban kesme ‘‘zorunluluğu’’nun olmadığını savunan Selçuk, ‘‘Ama hırsızın elini kesme zorunluluğu var. Hırsızın elini kesiyor muyuz?’’ diye yazdı. Selçuk hırsızı cezaevine yollayan aklın, kurban kesme töresine de ‘‘uygar bir çözüm’’ bulması gerektiğini ifade etti. Selçuk, yazısını şöyle bitirdi: ‘‘Kurban göreneği hayvan kanını kumuyla emen çölde çıktı; beton uygarlığında aklımızı çalıştıramazsak, kestiğimiz koyun bizi Sırat Köprüsü'nden geçirmez, sırtından atar.’’

Sokakta kesene 22 milyon

HATAY'ın İskenderun İlçesi Belediye Başkanı Mete Aslan, ana cadde ve sokaklarda kurban kesenlere 22 milyon lira ceza verileceğini açıkladı. Yurttaşların kurban kesimini belediyeye ait mezbahanede ücretsiz olarak gerçekleştirebileceğini belirten Aslan, ‘‘Kesilen kurbanların kanları ile bağırsakları çevremizi kirletmekte ve sağlığımızı tehdit etmektedir. Buna müsade etmeyeceğiz. Zabıta ekiplerimiz yasağa uymayanlara 22 milyon lira para cezası kesecektir’’ dedi. İlçede bulunan süper marketlerin koyun satmaları ise belediye tarafından yasaklandı.

AŞILATMADAN KESMEYİN Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp kurbanlıkların şap hastalığına karşı aşılanması ve numaralandırılması gerektiğini belirtti. Veteriner sağlık raporu olmayan aşısız hayvanların kesiminin yapılamayacağını belirten Gökalp karayollarında zabıtaların hayvanların sağlık raporlarını kontrol etmesini, raporsuz hayvan nakledenler hakkında ise kanuni işlem yapılamasını istedi.

İNTERNETLE KESİM TÜRK Hava Kurumu'nun (THK) başlattığı hizmetle, internet üzerinden vekaleten kurban kesimi siparişi verilebilecek. Vekaleten kurban kestirmek isteyenler, kurumun internetteki ‘‘www.thk.org.tr’’ adresi yoluyla, kredi kartı kullanarak kurban bedellerini yatırabilecekler. Internet dışında vekaleten kurban kestirmek isteyenler ise kurumun banka hesap numaralarına yurtiçi için 65 milyon, yurtdışı için 115 ABD doları veya diğer ülke paralarından karşılığını yatırıp faksla kimlik bilgilerini ilettiklerinde, kurbanları kendileri adına, noter huzurunda kesilecek. Kesildiğine dair belgeler de sahiplerine gönderilecek. Vekaleten kurban kestirmek isteyenlerin para yatıracağı bankalar ve hesap numaraları şöyle:

Halk Bankası Posta Cad Şubesi-Ankara, 19695

Ziraat Bankası Heykel Şubesi-Ankara, 154432

Garanti Bankası Ulus Şubesi-Ankara, 1201561

Ziraat Bankası Hamburg Alt Şubesi-Almanya, 1004050009

İş Bankası Frankfurt Şubesi-Almanya, 7070004