Faruk ZABCI/PLYMOUTH
Oluşturulma Tarihi: Şubat 11, 2008 00:00
Karadeniz ve Çanakkale’de keşfedilen batık denizaltılar, Plymouth Üniversitesi’nde yapılan Uluslararası Batık Gemiler Konferansı’nda odak noktası oldu.
Araştırmacı Savaş Karakaş, Çanakkale’de batan denizaltılarla ilgili belgesel filmi gösterdi. Selçuk Kolay ise Karadeniz’de batan Nazi denizaltılarıyla ilgili keşfini, çektiği fotoğraf ve grafiklerle sergiledi.
HİTLER’in Karadeniz’deki kayıp denizaltı filosunu Türkiye açıklarında keşfettiği haberi, Sunday Telegraph Gazetesi’nde yer alan araştırmacı Selçuk Kolay, Plymouth Üniversitesi’ndeki Robbins Konferans Merkezi’nde düzenlenen 26. Uluslararası Batık Gemiler Konferansı’nda araştırmasını anlattı. Kolay, denizaltılarını batırdıktan sonra Türk sahillerine çıkan Alman denizcileri gören ve bugün 98 yaşında olan bir Türk kaptanın, keşifte büyük rol oynadığını söyledi. Sualtı arkeolojisi araştırmacısı Selçuk Kolay, Karadeniz’deki batık Alman denizaltıları ile ilgili şunları anlattı:
KEŞİF NASIL OLDU
"1986 yılında İstanbullu bir avukat, Akçokaca’da oturan ailesinin 1944 Eylülünde sahilde denizaltılarını kaybetmiş Alman denizcileri gördüğünü söyledi. Arşivlerde yaptığım araştırmalardan sonra bunun denizaltıcılık tarihi açısından ilginç bir öykü olduğunu buldum. 1994-95 yıllarında Deniz Kuvvetleri bir operasyon sırasında Karasu açıklarında bir objeye takılmıştı. O zamanlar kurtarma sualatı komutanı olan Albay Mehmet Kalyon beni aradı. Tanışıklığımız dostluğumuz vardı. Benden denizaltının kimliği ile ilgili yardımcı olmamı istedi. Bazı belgeleri ona gönderdim. Bu belgeler üzerinde çalışarak bu denizaltının U-20 olduğuna karar verdik. 2005 yılında bir dergi konuyla ilgilenince emekliye ayrılan Mehmet Kalyon’dan da rica ettim. U-20’nin bulunduğunu düşündüğümüz mevkiye gittik. Benim teknedeki sonarlarla kısa bir araştırmadan sonra yerini tam bulduk ve yaptığımız dalışlardan sonra denizaltının U-20 olduğunu resmen tespit ettik. Kısa dalışlarla çekilen resimler dergiyi tatmin etmediği için
haber yayınlanmadı.
U-23’ÜN KAPTANI
Bir veya iki yıl sonra Alman televizyonu Türkiye’deki Demo Produktion ile ortaklaşa U-23’ün kaptanı Rudolf Arendt’in hayatı hakkında bir belgesel çekeceğini bildirdi. Benim de teknemle çalışmalara yardımcı olmamı istediler. Rudolf Arendt 85 yaşında ve hálá hayatta. Son derece dinç biri. Onla Ağva’da buluştuk. Tanışmayı çok istiyordum. 3-4 gün birlikte çalışmalar yaptık. Onun botunun bulunabileceği noktalarda kısa araştırmalar yaptık. Denizaltısının battığı yeri tam hatırlayamadığı için bir bulguya ulaşamadık. Onun çizdiği bir şema üzerinde çalıştım. Sonunda şemadaki uyan yeri buldum. O da bulduğum koyla mutabık olduğunu bildirdi. Önümüzdeki aylarda o bölgeye gidip araştırma yapacağım."
İhtiyar kaptanın anıları
Sualtı araştırmacısı Selçuk Kolay, Karadeniz’deki kayıp Alman denizaltılarından U-23’ün bulunmasında bugün 98 yaşında olan bir Türk kaptanın büyük rol oynadığını söyledi. Kolay, konferansta yaptığı konuşmada şunları söyledi: "Denizaltılarını batırdıktan sonra Türk sahillerine çıkan Alman denizcileri gören kaptanın anlattıkları beni yönlendirdi. İsmini bilmiyorum ama Ağva’da benimle tanıştırıldı. Yaşına rağmen hafızası yerinde, dinç biriydi. O yıllarda sahillerde teknesiyle kömür taşırken Nazi denizaltısı U-23’ün eski kaptanı Rudolf Arendt ve ekibini çıktıkları koyun üstündeki sırtlarda görmüş."
Çanakkale sularındaki denizaltı mezarlığıSavaş Karakaş da konferansta, kendi çektiği belgesel ile Çanakkale’deki denizaltı mezarlığını sergilemeye çalıştı. Çanakkale’deki sualtı çalışmalarını Selçuk Kolay ile birlikte yaptıklarına dikkat çekerken Karakaş, 8 batık denizaltı keşfettiklerini açıkladı ve hedeflerinin 1918’de batırılan İngiliz denizaltısı E-14’ün yerini bulmak olduğunu belirtti. "Çanakkale Savaşı’nda pek anlatılmasa da bir denizaltı cephesi vardı. Dalgaların altından saldıran bir düşman vardı" diyen Savaş Karakaş, açıklamalarını şöyle noktaladı: "Türk Ordusu, İngiliz, Fransız, Avustralya denizaltılarına karşı durmaya çalıştı. Belki de ilk taarruza geçen düşman bu denizaltılardı."