BAŞLARKEN...

Arbeiterwohlfahrt isimli sosyal yardımlaşma kurumu bünyesinde ilk kez 1962 yılında göreve başlayan ve Almanya genelindeki koordinatörlüğünü rahmetli Fuat Bultan’ın yaptığı Türk Danış’lar, adı üzerinde Almanya’ya işçi olarak gelen Türklere her konuda danışmanlık hizmeti veriyordu. Belediyelerin bütçede yaptıkları kısıtlamalar sonucu özellikle 2000’li yıllardan sonra Türk Danışların sayısı yok denecek kadar azaldı.

Fakat okurlarımızın özellikle sosyal konulardaki bilgilenme ihtiyacı hiçbir zaman azalmadı, aksine giderek arttı. 50 yılı aşkın süredir Avrupalı Türkleri her konuda bilgilendirmeyi hedefleyen Hürriyet’te yıllar önce başlatılan bu köşe, Türk Danış isminden esinlenerek Hürdanış olarak adlandırılmıştı.

Artık bir marka haline gelen Hürdanış köşesinde, okurlarımıza sağlık ve sosyal güvenlikten bakım sigortasına kadar, her türlü sosyal konuda bilgi-lendirip, sorularınızı yanıtlayacağım

YURT DIŞI BORÇLANMA NE ZAMAN ARTACAK

Yurt dışında yaşayan Türklerin emekli olmayı imkan sağlayan 3201 sayılı Yurt dışı Borçlanma Kanunu kapsamında yapılan borç tahakkukunda temel alınan günlük borçlanma miktarı 1 Ocak ve 1 Temmuz olmak üzere her altı ayda bir zamlanıyor. 3.5 dolar üzerinden yapılan dolara endeksli borçlanmadan vazgeçilip asgari ücrete endeksli yurtdışı borçlanma sistemine geçildiği Mayıs 2008’den beri günlük borçlanma miktarı her altı ayda bir ortalama 50 ile 70 kuruş arasında zamlandı. 1 Ocak 2014’te 11.42 TL olarak belirlenen günlük borçlanma miktarı, 1 Temmuz’dan itibaren 12.10 TL’ye yükselecek.

6 BİN LİRA FAZLA ÖDENECEK
Bunun anlamı şu:
Yurtdışında sigortaya tabi olarak çalıştığınız veya ev kadını olarak geçen her bir gününüz için 68 kuruş daha fazla ödemeniz gerekecek. 9 bin gün borçlanmak isteyenler, 30 Haziran’a kadar 102 bin 780 TL ödemesi gerekirken, 1 Temmuz’dan sonra aynı gün sayısı için yatırılması gereken borç miktarı 108 bin 900 TL’ye çıkacak. Yani 25 yılının tamamını borçlanmak isteyen bir erkek sigortalı, başvurusunu temmuz sonrasına bırakırsa, 6 bin 120 TL daha fazla para ödemek zorunda kalacak.
Yurtdışında yaşadığı 20 yıllık (7 bin 200 gün) süresini borçlanmak isteyen bir ev kadını da, şimdi borçlanma başvurusunda bulunduğu takdirde, kendisine 82 bin 224 TL borç tahakkuk ettirilir. Eğer başvuru temmuz ve sonrasına yapılırsa, borç miktarı 4 bin 96 TL artarak 87 bin 120 TL’ye yükselir.

NE ZAMAN BORÇLANMALI?
EMEKLİ olmak için yurtdışı borçlanması yapmak isteyen okurlarımıza, borçlanma başvurularını izne gidecekleri yaz aylarına bırakmamalarını tavsiye ediyoruz. Borçlanma başvurusunu temmuz ayından önce gönderenler, ceplerinde kalacakları parayla keyifli bir tatil yapabilir.


BORÇLANMAK iÇiN NEREYE BAŞVURACAĞIZ?

Türkiye’de sigortaya tabi hizmetlerim var. Yıllardır yurtdışında çalışıyorum. Borçlanarak emekli olmak istiyorum. Ancak Türkiye’de hangi kuruma başvurmam gerekiyor?

- Başvurunun hangi kuruma yapılacağı, kişinin Türkiye’de çalışıp çalışmamasına bağlı. Kişinin Türkiye’de sigortaya tabi hizmeti yoksa, yurtdışındaki süreleri, ki buna çalışma veya ev kadınlığı süreleri de dahil, eski adıyla Bağ-Kur’da, yeni adıyla 4-b sigortalısı olarak dikkate alınır. Daha önce Türkiye’de hizmeti olanların, yurtdışı borçlanması için Türkiye’de son olarak tabi olduğu sosyal güvenlik kurumuna başvurmaları gerekiyor.

EV KADINIYIM EMEKLİ OLMA HAKKIM VAR MI?

Uzun yıllardan beri Almanya’da yaşıyorum. Ev kadınıyım, ne Türkiye’de ne de yurtdışında çalışmışlığım var. Türkiye’den emekli olabilir miyim?

- Ev kadınları da 3201 sayılı yasadan yararlanıp yurtdışı borçlanması yoluyla emekli olabilirler. 7 bin 200 gün, yani 20 yılın tamamını borçlanan bir ev kadını, 82 bin 224 TL yatırarak (yaklaşık 28 bin 650 Euro) 50 veya 51 yaşında emekli olmaya hak kazanır. Türkiye’de sigorta başlangıcınız olmadığına göre, aylığını eski adıyla Bağkur bağlar.

BORCUMU TAKSiTLE ÖDEYEBiLiR MiYiM

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun bana tebliğ ettiği borç tahakkuk cetvelinde bildirilen borç miktarı, taksitle bağlayabilir miyim? Ödeme süresinde sınırlama var mı?

- Mayıs 2008’de yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası ile 3201 sayılı Yurtdışı Borçlanma Yasası’nda yapılan değişiklik kapsamında, tahakkuk ettirilen borcun ödenmesinde bir süre sınırlaması getirildi. Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, borcun tahakkuk ettirildiği günden sonraki üç ay içinde parasını yatırmayan sigortalıların başvuruları iptal ediliyor. Bu sürede borcunun sadece bir kısmını ödeyenlerin hizmet cetveline, ancak yatırdıkları paranın karşılığındaki gün sayısı işlenir. Para karşılığı ödenmeyen süreler ise dikkate alınmaz.