Başımıza taş yağıyor

Aslında bütün gezegenlere, sürekli olarak küçüklü büyüklü taşlar düşüyor. Ama dünyamızın diğerlerinden önemli bir farkı var: Atmosfer sayesinde, özellikle küçük taşların hızı kesiliyor ve sürtünmeyle yanarak yok oluyorlar. Ama bilim adamları, atmosferin de dünyayı kurtarmaya yetmeye-bileceğine dikkat çekiyorlar.

Fransa'da yayımlanan ‘‘L'Evenement du Jeudi'' dergisinde çıkan bir habere göre, ‘Başımıza her gün taş yağıyor''. Ama başımıza düşen bu taşlar boy boy : Gözle görünemeyecek kadar küçükleri de var, dağ kadar büyükleri de. Hepsinin hızları da farklı. Kimi saniyede 10 km hızla atmosfere giriyor, kimisi ise saniyede 100 km hızla. Ama çok şükür, düşen taşlar genellikle küçücük. Bilim adamlarının tahminlerine göre yılda başımıza 20 bin ton ‘‘uzay çakılı'' dökülüyor. Atmosfere girerken yanarak yok olan bu taşlar, yaz gecelerini süsleyen muhteşem ışıklar oluşturuyorlar.

Ama atmosfere giren her taş yanıp yok olmuyor. Büyük bir taştan yere ulaşmayı başarabilen bir parça kalıyor. Hatta bazıları dehşet verici sonuçlara yol açıyor. Örneğin 20'nci yüzyılın başında Sibirya'da Tungusta'ya düşen 60 metre çapındaki göktaşı, 2000 kilometrekarelik ormanı yok etmiş ve Hiroşima'ya atılan atom bombasının bin katı büyüklükte bir patlamaya neden olmuştu. Gerçi Tungusta'da sadece 10 kişi öldü, ama aynı taş Eyfel Kulesi'nin tepesine düşseydi, tam 10 milyon kişi yok olacaktı.

ÖLÜM PİYANGOSU

Peki ama, ya başımıza Mars kadar büyük bir kitle düşemez mi?.. Bilim adamlarına göre düşer. Örneğin bazı bilim adamları, 4.5 milyon yıl önce birkaç Mars büyüklüğünde dev bir kitlenin gezegenimize çarpması sonucu, dünyadan bir parça koptuğunu ve Ay'ın oluştuğunu söylüyorlar.

Bir başka soru daha: 65 milyon yıl önce dünyaya düşerek dinozorların soyunu kurutan, canlı türlerinin yüzde 70'ini yok eden göktaşı gibi, 10 km çapında bir taş tepemize düşerse ne olur? Bu, gerçekleşmesi yüz milyonlarca yılda olabilecek bir olasılık. Ama en son 65 milyon yıl önce düştü diye, 35 milyon yıl güvenlikte olduğumuzu sanmamak gerekiyor. Çünkü uzayda ‘‘ölümü piyangosu'' da çekiliyor.

Dünyaya düşme ihtimali en yüksek olan taşlar, ortaya büyüklükte. Çapları 5 km ile 500 metre arasında değişiyor. Bilim adamlarına göre her 2 milyon yılda bir 1.5 km çapında bir taş, tepemize düşüyor.

Günümüzden 65 milyon yıl önce, dünyaya düşen 10 km çapındaki dev bir ‘‘çakıl taşı'' dinozorların soyunu tamamiyle tüketi.

Dünyadan yollanan bir araştırma uydusu, 1999 yılında ‘‘Eros'' adlı asteroidin yörüngesine yerleşecek.

Şehirler yok olur

Dünyaya 1.5 km çapında bir göktaşının düşmesi durumunda insanlığın dörtte birinin yok olacağını söylüyorlar. Aslında yüzde 75 ihtimalle ölümden kurtulunacak, ama çarpışma sonucu dünya yaşanmaz hale geleceği için, çoğunluk, bu nedenle ölecek.

Göktaşının toprağa düşmesi durumunda, büyüklüğü kilometreküplerle ölçülecek ölçüde büyük toz, buhar ve parçacıklar, atmosfere yayılarak güneşi yıllarca karartacak. Böylece bitkiler fotosentez yapamadığı için ne buğday yetişecek, nede mısır. Felaketten kurtulmayı başaranlar, açlıktan kırılacak.

Göktaşının denize ve Büyük Okyanus'a düşmesi durumunda 200 metre yüksekliğindeki dev dalgalar çıkacak ve Tokyo, Hong Kong, Şanghay, Sydney, Los Angeles, Calcutta gibi kentler yok olacak. Korkunç büyüklükte bir su buharı atmosfere yayılacak. Aylarca sel felaketi yaşanacak.

Bu ihtimal, 100 milyonda bir. Ama korkutmaya yetiyor.