Başbakanlık’ta Ofer zirvesi

Galataport için açılan ihaleden 1 yıl önce, BaÅŸbakanlık’ta ‘Ofer Zirvesi’ yapıldığı belirlendi. Ä°haleye 3.5 milyar Euro teklif veren Global Menkul DeÄŸerler’in patronu Mehmet Kutman ile Ä°srailli iÅŸadamı Sami Ofer’in BaÅŸbakan Tayyip ErdoÄŸan ve Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ile biraraya geldiÄŸi toplantıdan sonra bölgede Kıyı Yasası deÄŸiÅŸikliÄŸinin gündeme alındığı saptandı.ÖNCE Türpaş’tan aldıkları hisseler, ardından da Galataport ihalesine verdikleri yüksek fiyat nedeniyle dikkatleri üzerine çeken Global Menkul DeÄŸerler’in sahibi Mehmet Kutman ile iÅŸ ortağı Ä°srailli iÅŸadamı Sami Ofer’in bir yıl önce BaÅŸbakanlıkta ‘zirve’ yaptıkları ortaya çıktı. Galataport ihalesini de kolaylaÅŸtıracak ‘Kıyı Yasası’ deÄŸiÅŸikliÄŸine iliÅŸkin sürecin o tarihte baÅŸladığı belirtildi. Kutman ve Ofer ikilisi, Galataport ihalesinin ilana çıkmasından bir yıl önce, hükümet yetkilileri ile birkaç kez görüştü. Son olarak BaÅŸbakanlıkta, BaÅŸbakan Tayyip ErdoÄŸan, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ve ilgili bakanlarla birlikte bir toplantı yapıldı.KOLAYLIKLAR Ä°STEDÄ°: Toplantıda iki ortak firma tarafından, Galataport projesinin yoÄŸunluÄŸunu arttıracak bir rapor sunuldu. Bu toplantının ardından, ÖzelleÅŸtirme Ä°daresi BaÅŸkanlığı harekete geçerek, ihaleyi hızlandırabilmek için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ‘mevzuata’ takılan düzenlemelerle ilgili defalarca yazılı ve sözlü olarak kolaylık istedi. Bakanlık, baÅŸta Kültür ve Tabiat Varlıkları Yasası ile Kıyı Yasası olmak üzere mevcut yasaları gerekçe göstererek, önerileri reddetti. Maliye Bakanlığı bürokratları, Turizm Bakanlığı’nı ikna için aylarca çaba sarf etti. Hükümet, bu kez Temmuz ayında gece yarısı TBMM’den geçirdiÄŸi ‘torba yasada’ kıyı kanununda deÄŸiÅŸiklik yaptı. Ä°lgili düzenlemeyle Galataport ihalesindeki pürüzler ortadan kaldırıldı. Öte yandan, ANAP Genel BaÅŸkanı Erkan Mumcu, ‘benim projem’ dediÄŸi Galataport’un Atatürk Havalimanı modeliyle özelleÅŸtirilmesi gerektiÄŸini söyledi. Ä°HALE YÖHTEMÄ° YANLIÅž: Mumcu, ÅŸu deÄŸerlendirmelerde bulundu: ‘Burada da Atatürk Havalimanı’ndaki ihale yöntemi uygulansaydı, iÅŸletme dönemi 15 yıla, hatta 8-9 yıla kadar inebilirdi. Åžimdi burada 49 yıllık kiralama var. 49 yıl içinde idarenin, imarla ilgili aldığı yetkiyi kimin kullanacağı belli deÄŸil. Ayrıca ihaleye bakıldığında ilk 15 yılda kamuya hiçbir ÅŸey ödenmediÄŸi de görülüyor. Farz edelim ki 15 yıllığına verildi, ki rahatıkla verilebileceÄŸi inancındayım. O zaman da yıllık iyi bir kira geliri saÄŸlanabilirdi. Çünkü, bu 15 yıl zarfında gümrüklü sahanın, free shop’un yaratacağı gelir yıllık yaklaşık 50 milyar doları bulurdu. Burası çok önemli bir alan. AB free shop mevzuatına tabi deÄŸil. DiÄŸer hava limanı free shop kiralarına bakıldığında da durum görülür. Öte yandan burası, Ukrayna ve Rusya’ya bavul ticaretinin de merkezi olduÄŸu için altın deÄŸerinde bir yer.’50 MÄ°LYAR DOLARI AÅžARDI: Mumcu, Galataport projesi gelirinin 50 milyar doları rahat aÅŸabileceÄŸini savunarak, bunu şöyle açıkladı: ‘Burası gümrüksüz alana dönüştüğü andan itibaren Ukrayna ve Rusya için yılda 6-10 milyar dolarlık gemi ile mal ticaretinin merkezi oluyor. Bu avantajlarla diÄŸer kalemleri eklersek, buranın 49 yılda, kamu için getirisi bile 50 milyar doların üzerine çıkabilirdi. Bunu ispat etmeye, tartışmaya da hazırım. Bence düşük teklif verenler projenin bu boyutunu bence göremediler. TüpraÅŸ 4.3 milyar dolara çıktı, bu 4 tane TüpraÅŸ bedeli edecek bir iÅŸ. Ama yaratılan bir proje, 49 yıllığına 4 milyar dolara gidiyor.’ANAP, Galataport iÅŸini sorularla sıkıştırıyorANAP’lılar, Tüpraş’ın ardından Galataport ihalesinde görünen Ofer- Global ortaklığı için TBMM BaÅŸkanlığı’na soru önergesi verdiler. Åžirin, Hürriyet’e 3621 sayılı Kıyı Kanunu’nun 6. maddesine gece yarısı operasyonuyla eklenen C bendinin sadece Galataport deÄŸil, KuÅŸadası Limanı’yla da ilgili olduÄŸunu öne sürdü. Åžirin, ‘Global Menkul DeÄŸerler’in sahibi Mehmet Kutman’ın KuÅŸadası’nda imar izni olmayan bir deposu var. Bu deponun yıkılması gerekirken, kanunda yapılan deÄŸiÅŸiklik ile buna gerek kalmayacak. Bu deÄŸiÅŸiklik ile KuÅŸadası Limanı’nda da imar oyunu oynanabilir’ dedi. Åžirin, Galataport ihalesine çok yüksek bir fiyat veren Ofer-Global ortaklığının bu fiyatın arkasındaki nedenleri açıklamalarını da istedi. Åžirin, ‘Bu ortaklığın Ä°stanbul Belediye BaÅŸkanı Kadir Topbaş’la olası bir toplantı yapıp yapmadığını ve ihaleye diÄŸer katılanların bilmediÄŸi yeni bir imar planı sözü alıp almadıklarını öğrenmek istiyorum’ dedi. ANAP’lı Muhsin KoçyiÄŸit ise kıyı yasasında yapılacak deÄŸiÅŸiklikten Ofer-Global ortaklığının önceden haberi olup olmadığını, bu kuruluÅŸların sahiplerinin BaÅŸbakan Tayyip ErdoÄŸan ile görüşüp görüşmediÄŸini gündeme getirdi.Â