Başbakanlık araştırması: "Yardımsız ölürüz"
Güncelleme Tarihi:
Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü’nün bu çalışmasıyla yardımlardan yararlananların fotoğrafı ilk kez bu kadar net çekiliyor.
Araştırma, Türkiye genelinde SYDV ile belediyeler tarafından dağıtılan yardımlardan en az iki yıldır yararlanan aileleri kapsıyor. Bu da yaklaşık 2 milyon aile anlamına geliyor. Ailelerin çoğu "Yardımsız hiç yaşayamayız" diyor.
2032 denek ile yüz yüze yapılan anket yoksullarla ilgili çarpıcı gerçekler ortaya koyuyor. Yüzde 85’i Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarından (SYDV), yüzde 35’i ise belediyelerden yardım alıyor. Yüzde 43’ü 3 ila 4 yıldır yardım alırken; yüzde 23’ü 7 yıl ve daha uzun süredir yardım alıyor. 2 yıldan beri yardım alanların oranı ise yüzde 23.
MESLEK YOK, İŞ YOK!
- Yardım alanların Yüzde 90’ının mesleği yok.
- Yüzde 89’u gelir getiren bir işte çalışmıyor.
- Yüzde 57’si hayatı boyunca hiç çalışmamış. Yüzde 8’i ise 11 yıldan daha uzun süredir işsiz.
- Yardım alan her üç kişiden ikisi, yani yüzde 75’i iş aramıyor.
- İş aramamalarının en büyük nedeni ise yüzde 41 ile ‘sağlık’ sorunları.
KAPICI, HURDACI YARDIM ALMIYOR
- Çalışmasına rağmen yardım alanların yüzde 26’sı özel sektörde işçi, yüzde 20’si mevsimlik işçi, yüzde 20’si ise kendi adına çalışıyor. Kapıcı, hurdacı, ayakkabı boyacıları yardımlardan en az yararlanan grubu oluşturuyor. Yardım alanlar içinde bu grubun oranı sadece yüzde 1.
AYLIK GELİR 300 LİRA ALTI!
- Yardım alan ailelerin yüzde 71’inin aylık geliri 300 liranın altında bulunuyor. Yüzde 24’ünün geliri 300 ila 600 lira arası iken; aylık geliri 900 liranın üzerinde olan aile sayısı ise sadece yüzde 3.5.
ŞEHİRDE OTURUYORLAR AMA…
- Yardım alanlarda dikkat çeken bir diğer husus ise yüzde 60’ının şehir merkezlerinde oturuyor olmaları. Yüzde 21’i ilçe merkezlerinde otururken, köylerde oturup da yardım alanların oranı ise yüzde 15.
- Yüzde 57’sini 15 yıl veya daha önce şehir merkezlerine göç edenler oluşturuyor.
İŞ BULMAK İÇİN GELDİLER
- Yüzde 38’i ‘iş bulmak’ için göç ettiğini söylüyor. Yüzde 15’i evlilik nedeniyle, yüzde 10’u rahat bir yaşam sürmek için göç etmiş. Daha iyi eğitim almak için geldiğini söyleyenlerin oranı ise sadece yüzde 3.
- Yüzde 23’ünün ailesinde özürlü birey bulunuyor. Bunların yüzde 46’sını bedensel, yüzde 26’sını ise zihinsel özürlüler oluşturuyor. Yüzde 61’inin özrü ise doğumdan sonra oluşmuş.
YEŞİL KART GERÇEĞİ
- Yüzde 87’si herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna bağlı değil. Yüzde 83’ünün ise ‘yeşil kartı’ bulunuyor.
NASIL EVLERDE OTURUYORLAR?
- Yardım alanların nasıl evlerde oturduklarını anketörler ortaya koyuyor. Buna göre yüzde 59’u rutubetli evlerde oturuyor.
- Yardım alanların yüzde 84’ü yardım için kendileri başvurduklarını belirtiyor. Yüzde 87’si yardım başvurusu yaparken herhangi bir güçlükle karşılaşmadığını söylüyor.
KİMİ SORUMLU TUTUYORLAR?
Yoksul insanlar yardıma muhtaç olmalarının sorumlusu olarak hükümeti görüyorlar. Yüzde 64’ü ‘sorumlu hükümettir’ diyor. Yüzde 11’i kendisini, yüzde 10.5’i işveren ya da kurumları; yüzde 8.4’ü ise ailelerini sorumlu tutuyor. “Yoksulluğumun nedeni işsizliktir” diyenlerin oranı ise yüzde 2’de kalıyor.
YARDIM İÇİN OY VERMEM!
Yüzde 80’i kendilerini, aldıkları yardımlar için belli bir partiye veya adaya oy vermek zorunda hissetmiyor. Ancak yüzde 20’si böyle bir zorunluluk duyuyor.
Yüzde 70’i yardıma muhtaç olma sorununu hükümetin çözmesi gerektiğini düşünüyor. Yüzde 34’ü yardımlar için devlete, yüzde 16’sı hükümete teşekkür etme gereği duyuyor.
DOĞU’NUN OYUNU ETKİLİYOR
Yardımlar karşılığında seçimlerde belirli bir partiye oy verme zorunluluğunu en fazla hisseden Doğu Anadolu Bölgesi oldu. Burada katılımcıların yüzde 47’si ‘evet sorumlu hissediyorum’ dedi.
Ancak en az sorumlu hisseden de Güneydoğu Anadolu Bölgesiydi. Burada zorunluluk hissedenlerin oranı yüzde 5’te kalırken, ‘zorunlu hissetmiyorum’ diyenlerin oranı yüzde 95 oldu. Akdeniz Bölgesinde zorunlu hissetmeyenlerin oranı yüzde 93, Ege’de 84.5; İç Anadolu’da 81; Marmara’da 78, Karadeniz’de 76 ve Doğu Anadolu’da yüzde 53 oldu.
790 LİRA YETER!
Yardımları bir devletin vermesi gereken bir ‘hak’ olarak gören yoksullar, aylık 790 lira ile geçinebileceklerini belirtiyorlar. Yüzde 57’si yılda bir kere yardım alıyor, yüzde 26’sı ise 3 ayda bir. Her ay yardım aldıklarını söyleyenlerin orası ise sadece yüzde 3. Aylık yardım alanların sosyal yardım kurumlarından aldıkları nakit tutarı ise ortalama 175 lira.
YETERSİZ VE KALİTESİZ!
Yüzde 60’ı gıda, yüzde 56’sı giyecek, yüzde 53’ü yakacak, yüzde 64’ü ev eşyası, yüzde 70’i kırtasiye ve yüzde 17’si ilaç yardımlarının yetersizliğinden şikayet ediyor. Ayrıca yakacak ve ev eşyalarının kalitesiz olduğunu belirtiyorlar.
MEMNUNLAR
Yardım alanların yüzde 52’si uygulamadan memnun olduklarını ancak genişletilmesini istiyor. Yüzde 41’i ise ‘çok memnun’ olduğunu belirtiyor. Memnun olmayanların oranı ise yüzde 5’te kalıyor.
DOĞU MEMNUNİYETSİZ
Hangi bölgenin yardımlardan ne kadar memnun olup olmadığı da ankette soruluyor. Buna göre Güneydoğu’da katılımcıların yüzde 67.5’i ‘çok memnun’ olduğunu söylerken, yüzde 29’u yardımların genişletilmesini istedi.
Doğu Anadolu ise yardımlardan en az memnun bölge oldu. Bu bölgede memnuniyet oranı yüzde 28’de kalırken, memnuniyetsizlik oranı yüzde 12’ye çıktı. Bu bölgede katılımcıların yüzde 59’u ise yardımların genişletilmesini istedi.
Karadeniz ve Akdeniz’de de memnun olmayanların oranı Türkiye ortalamasının üzerinde çıktı. Karadeniz’de yüzde 6.8, Akdeniz’de yüzde 5.9 oldu.
Uygulamanın genişletilmesini en fazla isteyen bölge Marmara oldu. Burada katılımcıların yüzde 59’u uygulamanın genişletilmesini isterken, yüzde 34’ü memnuniyetini dile getirdi.
UMUTSUZLAR
Ailelerinin ekonomik durumlarının ne zaman düzeleceği ve yardım almaksızın yaşayabilecekleri sorusuna yüzde 43’ü ‘umudum yok’ yanıtını veriyor. Yüzde 45’i ise ‘bilemiyorum’ diyor.
ÖLENE KADAR YARDIM ALIRIM!
Yardım alanların yüzde 24’ü ölene kadar yardım alacağını düşünüyor. Yüzde 25’i devlet yardım ettiği sürece yardım alacağını belirtirken, yüzde 30’u düzenli geliri olan iyi bir iş buluncaya kadar yardım alacağını söylüyor. Ekonomik durumu düzelinceye kadar yardım alacağını belirtenlerin oranı ise yüzde 12’de kalıyor.
YARDIMSIZ ÖLÜRÜZ!
Sosyal yardım almadan ailece ne kadar yaşamayı sürdürebilirsiniz, sorusuna verilen yanıt ‘ürkütücü’ oluyor. Katılımcıların yüzde 69.1’i ‘yardımsız hiç yaşayamayız’ diyor. Yüzde 10’u 1-2 ay, yüzde 7’si 3 ila 6 ay yaşayabileceğini söylüyor. ‘Yardımsız da yaşayabilirim’ diyenlerin oranı ise sadece yüzde 0.5. Yani 2032 denekten sadece 10’u yardımsız da yaşayabileceğini belirtiyor.
EN ŞİDDETLİSİ MARMARA’DA
Yardım almaksızın ailece hayatlarını aynı koşullarda hiç sürdüremeyeceklerini belirtenler arasında Marmara bölgesinin yüzde 76.1’lik oranla en yüksek bölge olduğuna dikkat çekiliyor. “Bu bulgu, ülkemizde sanayileşmenin en yoğun olduğu Marmara Bölgesinde göreli yoksulluğun daha şiddetli yaşandığını gösteriyor olabilir” deniliyor.
Zaten yardımların genişletilmesini en fazla isteyen bölge de Marmara oluyor.
Yardımsız hiç yaşayamayacağını söyleyenlerin oranı Güneydoğu’da yüzde 74.6; Doğu Anadolu’da yüzde 71.6; Ege’de yüzde 71.4 olarak sıralanıyor. İç Anadolu’da bu oran yüzde 65, Akdeniz’de 58.9 olurken; Karadeniz Bölgesi’nde yüzde 55’te kalıyor.
HİÇBİR ZAMAN
Ancak ‘hangi gelişmeye bağlı olarak yardım almaksızın hayatınızı sürdürebilirsiniz’ sorusuna yüzde 41’i ‘düzenli gelir elde edeceği iyi bir iş bulduğumda’ yanıtını veriyor. Ancak yüzde 30’u ise bu soruya ‘hiçbir zaman’ yanıtını veriyor.
Yüzde 13’ü ise çocuklar büyüyüp çalışmaya başladığında yardıma gerek kalmayacağını belirtiyor.
DEVLET BABA
Yardım alanların yüzde 92’si devletin yoksullara ve tüm ihtiyaç sahiplerine karşılıksız yardım ederek ‘baba’ olduğunu göstermesi gerektiğine inanıyor. Yüzde 85’i ‘devlet sağ olsun, yardım olmasaydı ailemiz çok büyük zorlukla karşılaşırdı’ diyor. Yüzde 88’i ‘çocuklarını yardımlarla büyütmek istemezdim’ diyor. Yüzde 85’i yardımların kesilmesinden endişe ediyor.
Yarın:
Yardımları dağıtanlar, yardım alanları nasıl değerlendiriyor.
"Yardım alırken dua eden, yardım gecikince ne diyor?
Yardım alanlar kimden etkileniyor.