Başbakan'a ekran kapatma yetkisi

“Temel yasa” olarak görüşülen tasarının kabul edilen birinci  bölümündeki maddelere göre, Türkçe dışındaki dil ve lehçelerde de yayın  yapılabilecek.

Milli güvenliğin açıkça gerekli kıldığı hallerde veya kamu düzeninin  ciddi şekilde bozulmasının kuvvetle muhtemel olduğu durumlarda Başbakan veya  görevlendireceği Bakan, geçici yayın yasağı getirebilecek.

Yayın durdurma kararına karşı Danıştay’da iptal davası açılabilecek.  Danıştay, bu davalara öncelikli olarak bakacak ve yürütmenin durdurulması  talebini 48 saat içerisinde karara bağlayacak.

Yayın hizmetleri, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin varlık ve  bağımsızlığına, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, Atatürk ilke  ve inkılaplarına aykırı olamayacak; ırk, dil, din, cinsiyet, sınıf, bölge ve  mezhep farkı gözeterek toplumu kin ve düşmanlığa tahrik edemeyecek veya toplumda  nefret duyguları oluşturamayacak; terörü övemeyecek ve teşvik edemeyecek, terör  örgütlerini güçlü veya haklı gösteremeyecek.

Yayınlar, çocuklara karşı istismar ve şiddeti özendiremeyecek; güçsüzlere  ve özürlülere karşı ayrımcılık, istismar ve şiddeti teşvik edemeyecek; alkol,  tütün ürünleri ve uyuşturucu gibi bağımlılık yapıcı madde kullanımı ile kumar  oynamayı özendirici nitelikte olamayacak. Yayınlar, müstehcen olamayacak;  cinsiyet eşitliğine ters düşen, kadınlara yönelik baskıları teşvik eden ve kadını  istismar eden programlar içeremeyecek; şiddeti özendirici veya kanıksatıcı  olamayacak.
Reçeteye tabi olmayan ilaçlar ve tedavilerin reklamları, dürüstlük ilkesi  çerçevesinde gerçeği yansıtan ve doğrulanması mümkün unsurlardan oluşacak şekilde  hazırlanacak.

Sinema ve televizyon için yapılmış filmler ile haber bültenleri,  planlanan yayın süreleri 30 dakikadan fazla olması halinde, her 30 dakikalık  yayın süresi için bir kez olmak üzere, reklam ve tele-alışverişle kesilebilecek.  Dini tören yayını içine, hiçbir şekilde reklam ve tele-alışveriş yayını  yerleştirilemeyecek. Alkol ve tütün ürünleri için hiçbir şekilde ticari iletişime  izin verilemeyecek.

Bir program tamamen veya kısmen destek görmüşse, bu husus programın  başında, program içindeki reklam kuşaklarına giriş ve çıkışta ve programın  sonunda uygun ibarelerle belirtilecek.

Yayın hizmetlerinde, genel veya tematik içerikli yayın yapılabilecek.  Medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar yayın lisansı başvurusu sırasında yayınlarının  türünü Üst Kurula (RTÜK) yazılı olarak bildirecek. Üst Kurul tarafından bu  kuruluşlara verilecek yayın lisans belgesinde yayının türü açıkça belirtilecek.
Televizyon kuruluşları, çocuk yayınlarında çizgi filmlere yer vermeleri  halinde, çizgi filmlerin en az yüzde 20'si, diğer çocuk programlarının en az  yüzde 40'ı Türkçe üretilmiş olacak.

YABANCI SERMAYE PAYI

Üst Kurul, toplum için büyük önem arz eden ulusal ve uluslararası  olayları; ülke geneline şifresiz ve ücretsiz yayın yapan televizyon kanallarından  canlı veya banttan yayınlanmasını temin etmek amacıyla önemli olaylar listesi  hazırlayarak ilan edecek.

Önemli olayları yayınlayacak televizyonlar, listede yer alan olayları  ülke geneline şifresiz ve ücretsiz olarak yayınlayacak.

Gerçek ve tüzel kişiler, kendileri hakkında şeref ve haysiyetlerini ihlal  edici veya gerçeğe aykırı yayın yapılması halinde, yayın tarihinden itibaren 60  gün içinde, üçüncü kişilerin hukuken korunan menfaatlerine aykırı olmamak ve suç  unsuru içermemek kaydıyla, düzeltme ve cevap yazısını ilgili medya kuruluşuna  gönderecek. Medya kuruluşları, düzeltme ve cevap yazılarını aldıkları tarihten  itibaren en geç 7 gün içinde yayınlayacaklar.

Belirtilen süre içinde yayınlanmaması halinde, kişi, düzeltme ve cevabın  yayınlandığı tarihten itibaren 10 gün içinde mahkemeden cevap ve düzeltmenin  yayınlanmasına karar verilmesini isteyebilecek.

Yayın lisansı; münhasıran radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmeti  sunmak amacıyla kurulmuş anonim şirketlere verilecek. Aynı şirket ancak bir  radyo, bir televizyon ve bir isteğe bağlı yayın hizmeti sunabilecek.

Siyasi partiler, sendikalar, meslek kuruluşları, kooperatifler,  birlikler, dernekler, vakıflar, mahalli idareler ve bunlar tarafından kurulan  veya bunların doğrudan veya dolaylı ortak oldukları şirketler ile sermaye  piyasası kurumları ve bu aracı kurumlara doğrudan veya dolaylı ortak olan gerçek  ve tüzel kişilere yayın lisansı verilemeyecek. Bu kuruluşlar, medya hizmet  sağlayıcı kuruluşlara doğrudan veya dolaylı ortak olamayacak.

Medya hizmet sağlayıcı kuruluşlarının hisseleri nama yazılı olacak.  Herhangi bir kişi lehine intifa senedi ihdas edilemeyecek.

Bir gerçek veya tüzel kişi doğrudan veya dolaylı olarak en fazla dört  karasal yayın lisansına sahip medya hizmet sağlayıcı kuruluşa ortak olabilecek.  Ancak, bir gerçek veya tüzel kişinin doğrudan veya dolaylı hisse sahibi olduğu  medya hizmet sağlayıcı kuruluşlarının yıllık toplam ticari iletişim geliri,  sektörün toplam ticari iletişim gelirinin yüzde 30'unu geçemeyecek.

YABANCI SERMAYE YÜZDE 50'Yİ GEÇEMEYECEK

Bir medya kuruluşunda toplam yabancı sermaye payı ödenmiş sermayenin  yüzde 50'sini geçemeyecek. Yabancı bir gerçek veya tüzel kişi, en fazla iki medya  hizmet sağlayıcı kuruluşa doğrudan ortak olabilecek. Yerli veya yabancı  hissedarlar hiçbir şekilde imtiyazlı hisse senedine sahip olamayacak.
Şirket devir veya birleşme işlemlerinden önce Üst Kuruldan gerekli bilgi  ve belgelerle izin alınması ve devir veya birleşme işleminin gerçekleşmesinden  sonra 30 gün içinde Üst Kurula bildirimi zorunlu olacak.

İlgili mevzuata uyulması ve kamu düzeni ve genel ahlaka aykırı olmamak  şartıyla, her türlü ad ve bu adı tasvir eden blok grafikler logo olarak, sesli  duyurular ise çağrı işareti olarak kullanılabilecek. Logo ve çağrı işaretlerinin  Üst Kurul nezdinde tescili zorunlu olacak. Medya hizmet sağlayıcıları, logo ve  çağrı işaretlerini Üst Kurulun izniyle değiştirebilecek.

Medya hizmet sağlayıcıları, ortak denetimle özdenetim mekanizmalarının  oluşturulması, izleyici ve dinleyicilerden ulaşan şikayetlerin değerlendirilip  kuruluşun yayın kuruluna sunulması ve sonuçlarının takip edilmesi amacıyla en az  10 yıllık mesleki tecrübeye sahip bir izleyici temsilcisi görevlendirecek.
Özel medya kuruluşları, yaptıkları her yayının kaydını bir yıl süreyle  saklayacaklar. Kayıtları kullanmak isteyen kişi ve kuruluşlar, Üst Kurula  ücretini ödeyerek bir kopya alabilecek.

RTÜK, KANAL VE FREKANS PLANLAMASINI YAPACAK

RTÜK, kurula tahsis edilen frekans bantları çerçevesinde, televizyon  kanal ve radyo frekans planlamalarını yapacak. Frekans planlarında ulusal,  bölgesel ve yerel karasal yayın ağlarının sayıları ve türleri ile sayısal  yayınlar için multipleks sayıları belirlenecek.

Karasal televizyon ve karasal radyo yayınları için uygun görülen kanal ve  frekanslar ile karasal sayısal yayınlar için uygun görülen sayıda multipleks  kapasitesi TRT'ye tahsis edilecek. Bu kuruma tahsis edilen frekans kapasitesi ile  en az 4 karasal televizyon ve 4 karasal radyo yayını yapılacak. Tahsis tarihinden  itibaren 2 yıl içinde kullanılmayan veya kullanımına son verilen kanal ve  frekanslar, Üst Kurul tarafından yeniden değerlendirilecek.

Kamu kurumlarının ikaz duyuru ve eğitim maksadıyla karasal radyo veya  televizyon yayın yapma talebinde bulunmaları halinde, bu talepler yapılacak  protokol çerçevesinde TRT'den hizmet alınarak karşılanacak. Düzenleme yürürlüğe  girdiği tarihte, kanunlarında radyo ve televizyon yayın yapabileceklerine ilişkin  hüküm bulanan kamu kurum ve kuruluşlarından TRT tarafından ücret alınmayacak. TRT  haricindeki kamu kurumlarına kanal, frekans veya multipleks kapasitesi tahsisi  yapılmayacak.

300 BİN LİRAYA KADAR CEZA

Karasal radyo yayınları için frekans planları esas alınarak yapılacak  sıralama ihalesi sonucuna göre, medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara radyo frekansı  veya multipleks kapasitesi tahsis edilecek.

Sayısal televizyon frekans planı esas alınarak yapılacak sıralama ihalesi  sonucuna göre, medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara multipleks kapasitesi tahsis  edilecek. Karasal yayın lisansı alan kuruluşlar, en geç 2 yıl içinde, kendilerine  tahsis edilen kanal, multipleks kapasitesi veya frekansların tümünden yayına  geçmek zorunda olacak.

Karasal ortamdan yapılacak radyo ve televizyon yayın hizmeti için tahsis  edilen kanal, multipleks kapasitesi ve radyo frekansları için, kamu ve özel medya  hizmet sağlayıcı kuruluşlardan yıllık kullanım ücreti alınacak. Bu ücreti, söz  konusu yayının nüfusa bağlı kapsama alanı, türü, verici gücü, frekansın bulunduğu  bant ve yayının yapıldığı yerleşim biriminin ekonomik gelişmişlik seviyesi gibi  kıstaslar esas alınarak Üst Kurul tarafından belirlenecek.

Özel medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar, Üst Kurulca kendilerine tahsis  edilen televizyon kanalı, multipleks kapasitesi ile radyo frekanslarından  yapacakları yayınlarını, tek bir verici tesis ve işletim şirketince kurulan ve  işletilen radyo ve televizyon verici tesislerinden yapmak zorunda olacak.

Karasal yayın lisansına sahip kuruluşlarca ortak kurulan verici tesis ve  işletim şirketinin uyması gereken şartlar Üst Kurulca belirlenecek. Şartları  yerine getiren tek bir verici tesis ve işletim şirketine yayın iletim yetkisi  verilecek. Bu verici tesis ve işletim şirketine ortak olacakların hisse oranı,  yüzde 10'u geçemeyecek.
Verici tesis ve işletim şirketi, Üst Kuruldan karasal yayın lisansı almış  tüm kuruluşlara, tarafsızlık ve hakkaniyet ölçülerinde, makul ve ayrımcılık  içermeyecek koşullarda hizmet vermek zorunda olacak.

Kurulmasına izin verilen radyo ve televizyon verici tesisleri Üst Kurul  tarafından denetlenecek. Verici tesis ve işletim şirketinin izin şartlarını ihlal  etmesi ve Üst Kurulca yapılan uyarıya rağmen aykırılığın giderilmemesi durumunda  şirkete 100 bin liradan 300 bin liraya kadar ceza uygulanacak.

YAYIN LİSANSI TÜRLERİ, SÜRESİ VE DEVİR

Medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar, kablo, uydu, karasal ve benzeri  ortamlardan yayın yapabilmeleri için her bir yayın tekniği ve ortamına ilişkin,  Üst Kuruldan ayrı ayrı lisans almak zorunda olacak. Lisansın hangi yayın tekniği  ve ortamına ilişkin verildiği lisans belgesinde açıkça belirtilecek. Farklı yayın  teknikleri ve ortamlarından aynı anda yayın yapmak isteyen kuruluşlar, her yayın  tekniği ve ortamı için ayrı lisans alacak ve eş zamanlı yayın yapacaklar.
Yayın lisans süresi 10 yıl olacak. Lisans süresi sonunda boşalan karasal  yayın kapasitesi, Üst Kurulca yeniden ihale edilecek.
Üst Kurulun karasal yayın lisansı verdiği bir kuruluş, bu lisans  haklarını devredemeyecek. Yayın faaliyetine devam etmeme kararı alan kuruluş,  lisansını üst Kurula iade edecek.

YAYINLARIN İLETİMİ VE YETKİLENDİRME

Multipleks işletmecileri, radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın  hizmetlerinin iletimi alanında sadece Üst Kuruldan karasal yayın lisansı almış  kuruluşlara hizmet verebilecek.
Bu işletmeciler, Üst Kurulca durdurulmasına karar verilen yayınların  iletimini durdurmak zorunda olacak. Yapılan uyarıya rağmen bu yayınları iletmeye  devam eden multipleks işletmecilerinin yayın iletim yetkisi, Üst Kurul tarafından  iptal edilecek. Medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar, multipleks işletmelere ortak  olabilecek.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından elektronik haberleşme  hizmetlerini sunmak üzere yetkilendirilen platform işletmecileri, medya hizmet  sağlayıcı kuruluşlara tarafsız olarak hizmet vermek zorunda olacak.

İKİNCİ BÖLÜM DE KABUL EDİLDİ

Genel Kurulda, tasarının 2. bölümünde yer alan ve kabul edilen maddelere  göre, Üst Kurul, medya hizmet sağlayıcıların seçim dönemlerindeki yayınlarını,  Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) kararları doğrultusunda denetleyecek. Medya hizmet  sağlayıcılar, YSK tarafından ilan edilen seçim döneminde, yayın yasaklarının  başlayacağı saate kadar siyasi parti ve aday reklamları yayınlayabilecek.

Medya hizmet sağlayıcıları, YSK tarafından ilan edilen seçim döneminde  yayın yasaklarının başlayacağı saate kadar siyasi parti ve aday reklamlarını  yayınlayacak.

Üst Kurul, yayın ilkelerinde belirtilen esaslara aykırı yayın yapan medya  hizmet sağlayıcı kuruluşun ihlale konu olan programının yayınını, 5 keze kadar  durdurabilecek. Ayrıca, isteğe bağlı yayın hizmetlerinde ihlale konu programın  katalogdan çıkarılmasına karar verilecek.

Cezaya yol açan fiilde sorumlulukları belirlendiği takdirde programın  yapımcısı ve varsa sunucusu da yayının durdurulduğu süre zarfında hiçbir ad  altında başka bir program yapamayacak ya da sunamayacak. Yaptırım kararının  tebliğinden itibaren 1 yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet  sağlayıcı kuruluşun yayınının 10 güne kadar durdurulmasına, ikinci tekrarı  halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilecek.

ADLİ YAPTIRIMLAR

Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına rağmen yayın yapan  yöneticiler, 1 yıldan 2 yıla kadar hapis ve 1000 günden 5 bin güne kadar adli  para cezası ile cezalandırılacak. Faaliyetine izinsiz devam eden yayın cihaz ve  tesisleri, Üst Kurulca mühürlenerek kapatılacak.

Yayın lisansı olduğu halde lisans tipi dışında yayın yapan ve izinsiz  verici tesis eden medya hizmet sağlayıcıları, Üst Kurul tarafından uyarılacak.  Uyarıya rağmen yayın yapanlar hakkında da 1 yıldan 2 yıla kadar hapis ve bin  günden 5 bin güne kadar para cezası verilecek.

Yayın kayıtlarını 1 yıl süreyle muhafaza etmeyen veya Üst Kurulca ya da  Cumhuriyet başsavcılığınca istenmesine rağmen, süresi içerisinde ve aslına uygun  olarak teslim etmeyen özel medya hizmet sağlayıcı kuruluş yöneticilerine de bin  günden 5 bin güne kadar adli para cezası uygulanacak.
Gönderilen kayıtlarda tahrifat, çıkarma, silme gibi işlemler yapılması  halinde, özel medya hizmet sağlayıcı kuruluşların yöneticileri, 5 bin günden 10  bin güne kadar para cezasıyla cezalandırılacak.

Üst Kurul, kendisine verilen görev ve yetkileri, kendi sorumluluğu  altında bağımsız olarak yerine getirecek ve kullanacak.
Tasarıyla Üst Kurula, 669 kadro ihdas ediliyor.

Başkanvekili Nevzat Pakdil, tasarının 14 maddesinin daha kabul  edilmesinin ardından çalışma süresinin dolduğunu belirterek, 11 Ocak salı günü  saat 15.00'de toplanmak üzere birleşimi kapattı.