Başbakan Davutoğlu'ndan anayasa uyarısı: Güneş Motel algısı olmasın

Son toplantılara Anayasa Yazım Komisyonu olarak belirlenen 12 kişilik çekirdek kadronun yanı sıra bakanlar, danışmanlar, öğretim üyeleri ve anayasa uzmanları da katıldı. İki toplantı da 30 kişilik gruplar halinde yapıldı. Üyelerin değerlendirmeleri sürerken, Başbakan Davutoğlu kendi bakış açısını ortaya koydu. Davutoğlu metinde, başkanlık konusunda tek önerinin yer alması, bunun da ‘tam başkanlık sistemi’ olması gerektiğini söyledi. Davutoğlu, “Bizim tezimiz yüzde 100 başkanlık sistemi olmalı. Tartışmaları bu başlık altında yürütmeliyiz” dedi. Bazı komisyon üyeleri, ‘Ancak komisyon görüşmeleri aşamasında diğer partilerden destek gelirse, yarı başkanlık veya partili cumhurbaşkanlığının da tartışılabileceğini’ dile getirdiler.

Davutoğlu, referandum için gerekli 330 oyun bulunmasına ilişkin başka partilerden gelecek destek konusunda ‘yorum yapılmamasını’ istedi. Bunun muhalefet cephesinde tepkiye yol açabileceğini dile getiren Davutoğlu, “Nasıl ki, kendi içimizden bir arkadaşımızın yeni anayasaya karşı çıkmasına kırılırsak, muhalefet cephesinde de bize destek verenler nedeniyle aynı kırgınlık yaşanabilir. Şimdiden bu konuları konuşmayalım. Kamuoyunda ‘Güneş Motel’ olayı gibi algılanır. Bu tartışmalardan uzak duralım” dedi.

AVCI: 14 MİLLETVEKİLİ EKSİK

Son toplantıya katılan bakanlardan olan Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı da, “Benim matematiğim iyi değildir ama, bizim 316 milletvekilimiz var, 14 milletvekili eksik bu durumda. Diğer partilerden destek istemezsek, bu sayıyı nasıl bulacağız?” diye konuştu.

GÜNEŞ MOTEL OLAYI NEDİR

BÜLENT Ecevit liderliğindeki CHP, 5 Haziran 1977 seçiminde yüzde 40’ı aştı, ancak hükümeti kuracak sayıya ulaşamadı. Adalet Partisi, Milli Selamet Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi ‘İkinci Milliyetçi Cephe’ hükümetini kurdu. Bu hükümeti düşürüp kendi kabinesini kurabilmek için 11 milletvekiline ihtiyacı olan Ecevit, “Kumar borcu olmayan 11 milletvekili arıyorum” dedi. Ecevit’in görev verdiği CHP’lilerin Florya’daki Güneş Motel’de yaptıkları görüşmeler sonucunda 11 Adalet Partili, gensoruda Milliyetçi Cephe’den desteğini çekti. Ecevit, bu 11 isimden 10’unu bakan yaparak 5 Ocak 1978’de hükümeti kurdu. Bu olay ‘milletvekili pazarlığı’ olarak siyasi tarihe geçti ve halk arasında ‘Güneş Motel Hükümeti’ diye anıldı. 20 ay sonraki ara seçimde CHP’nin oyu yüzde 29’a düştü.

İDEOLOJİ ETNİSİTE DEĞİŞMEZLİK 

Toplantılarda, üç önemli başlık üzerinden tartışma yapıldı. ‘Değiştirilemez maddeler, anayasanın ideolojisi olmalı mı, etnisite’ başlıkları tartışmaya açıldı. Toplantı, genel görüş olarak yeni anayasanın bir ideolojisinin olmaması yönünde gelişti. Bu bakış açısının yazım aşamasında da benimsenmesi durumunda, ‘Atatürkçülük’ gibi ideolojik tanımlar anayasa metninden çıkartılacak.

Görüşmelerde, Anayasa’nın ilk üç maddesi ile bu maddelerin değiştirilmesinin bile teklif edilemeyeceğini düzenleyen 4’üncü maddesi de gündeme geldi. Toplantıya katılanlar çoğunlukla, ‘İlk üç madde sadeleştirilerek korunsun, ancak bunların değiştirilemeyeceğini öngören dördüncü madde metinde yer almasın’ görüşünü savundu.

AK Parti’nin geçen dönem TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu’na sunduğu metinde de ‘değiştirilemez’ hükmünü öngören dördüncü madde bulunmuyordu.

‘Anayasada etnisiteye nasıl yer verileceği’ konusu da ele alındı. Bu başlık altında ‘anadilde eğitim, vatandaşlık’ gibi tanımlar var. Partide, ‘Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı’ ifadesinin anayasada kullanılması ya da ‘anayasada hiç vatandaşlık tanımına yer verilmemesi’ gibi modeller de konuşuluyor.