Barışı sağlamak için Montrö dahil gerekeni yaparız

Devlet liderlerinin bir araya geldiği ve dünya gündemindeki en önemli bölgesel, küresel meselelerin masaya yatırıldığı Antalya Diplomasi Forumu (ADF), turizm merkezi Belek’te dün başladı. Forumun açılış konuşmasını yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, dünyaya seslendiği konuşmasında özetle şu mesajları verdi:

HER ÇATIŞMA BİZİ DE YAKAR

“Dünyanın devasa bir köye dönüştüğü günümüzde, nerede yaşarsak yaşayalım hiçbirimiz başkasından bana ne diyemez. Söndüremediğimiz her yangının, durduramadığımız her çatışmanın, engelleyemediğimiz her zulmün eninde sonunda bizi de etkileyeceğini, bizi de yakacağını bilmeliyiz. Bu acı gerçeğe Suriye’de, Yemen’de, Afganistan’da, Irak’ta, Arakan’da ve daha birçok kriz bölgesinde defalarca şahit olduk.

Ukrayna meselesi bu hakikatin en son örneği. Ukrayna ve Rusya Karadeniz’den komşumuz ve dostumuzdur. Komşularımız arasındaki krizin sıcak çatışmaya dönüşmesinden büyük üzüntü duyuyoruz. Gerilimin bu aşamaya evrilmesi en fazla bizi rahatsız etti, en çok bizi endişelendirdi.

KIRIM’DA DÜNYA SES ÇIKARSAYDI...

Eğer 2014 yılında Kırım’ın işgaline tüm batı, tüm dünya ses çıkarmış olsaydı acaba bugünkü tabloyla karşı karşıya kalır mıydık? Ama Kırım’ın işgaline sessiz kalanlar şimdi bir şeyler söylüyorlar. İyi, güzel de adalet bu yerkürenin belli bir bölümünde geçerli, diğer bölümündeyse geçersiz mi? Bu nasıl bir dünya? İşte ne yazık ki bu haksızlığın giderilmesi hususunda uluslararası toplum gereken hassasiyeti göstermedi, gereken desteği vermedi.

UKRAYNA YALNIZ BIRAKILDI

Çatışan taraflardan biri veto hakkına sahip daimi üye olunca, Güvenlik Konseyi’nin icbar edici rolü boşa çıkmış, sistem iflas bayrağını çekmiştir. Yeni bir diplomasi anlayışını geliştirmemiz şart... Ukrayna haklı davasında yalnız bırakıldı. Kriz öncesinden başlayıp bugüne kadar süren yoğun diplomasi trafiği yürüttük, yürütüyoruz. 25-30’a yakın liderle görüşmelerim oldu ve devam ediyor. Aynı şekilde dışişleri bakanımın, bakan arkadaşlarımın görüşmeleri devam ediyor. Tüm görüşmelerde olduğu gibi bugün ve yarınki temaslarımızda da çözüm tekliflerimizi paylaşacağız. Bölgemizde sulhu sükunun hakim kılınması için Montrö Sözleşmesi’nin ülkemize verdiği yetkilerin kullanılması dahil elimizden gelen tüm gayreti göstermeye devam edeceğiz.

‘FORUM AMACINA ULAŞIYOR’

Erdoğan, önceki gün Antalya’da yapılan Rusya ve Ukrayna dışişleri bakanları arasındaki zirveyi hatırlatarak şunları söyledi: “Rusya ve Ukrayna krizinin ardından iki ülke arasındaki ilk üst düzey temasın dışişleri bakanları seviyesinde dün burada gerçekleşmiş olması, forumun amacına ulaşmaya başladığını gösteriyor. Foruma iştirak eden devlet ve hükümet başkanları, ülke temsilcileri ve diğer misafirlerimizin oturumlara yapacakları katkılar yanında, aralarında tesis edecekleri güçlü diyalogu da önemli görüyorum. Daha geniş katılımla tertip ettiğimiz İkinci Antalya Diplomasi Forumu’nun rüştünü ispat etmiş bir uluslararası etkinlik olarak inşallah yoluna kararlılıkla devam edeceğine inanıyorum.”

RUS KÜLTÜRÜNE FAŞİZAN YASAKLAR

“Gelinen aşamada yangına körükle gitmenin, ateşe bazen benzin dökmenin kimseye faydasının olmayacağı kanaatindeyiz. Batı ülkelerinde yaşayan Rus kökenli insanlara ve Rus kültürüne yönelik faşizan uygulamalar asla kabul edilemez. İsim vereceğim, bakıyorsunuz Almanya’da bir orkestra şefi, Putin’in arkadaşı. Putin’in arkadaşı olduğu için görevden alınıyor. Öbür tarafta, yine bir başka Avrupa ülkesinde, bakıyorsunuz dünyaca meşhur Rus kültürünün, Dostoyevski’nin yayınları, eserleri yasaklanıyor. Biz bunu neye benzetiyoruz biliyor musunuz? Bir zamanlar Irak’ta Hülagü’nün yakıp yıktığı kütüphaneler var ya aynı o döneme dönüş olarak görüyoruz. Biz yeni Hülagüler istemiyoruz.”

DİPLOMASİ TÜNELİ’NDE TARİHE YOLCULUK

Antalya Diplomasi Forumu’nda bu yıl da geçen sene olduğu gibi 397 görsel eserin sergilendiği ‘Diplomasi Tüneli’ oluşturuldu. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan, tüneli ilgiyle gezdi. Diplomasi Tüneli’nde birçok başlıkta, dünya tarihine yön veren önemli konular, uluslararası anlaşmalar ve Türkiye’nin çalışmalarına yer veriliyor.

ZİRVEDEN NOTLAR

* Erdoğan forumda Kazakistan’ın Kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ile bir araya geldi.

* 13 Mart’a kadar devam edecek forumda 17 devlet ve hükümet başkanı, 80 bakan, 39 uluslararası teşkilat başkanı olmak üzere 85 ülkeden katılımcı yer alıyor. Siyasilerin de bulunduğu foruma eski Başbakan Tansu Çiller’in de katılması dikkat çekti.

* NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Avrupa Parlamentosu Genel Sekreteri Marija Buric, AP Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile Birleşmiş Milletler Medeniyetler İttifakı (UNAOC) Yüksek Temsilcisi Miguel Angel Moratinos ve BM Somali Özel Temsilcisi James Swan ADF’ye katılan isimler arasında.

* BM Genel Sekreteri António Guterres, foruma videokonferans ile mesaj gönderirken, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski de forumun liderler paneline videokonferans yöntemiyle katıldı.

ADF hastag’i ile paylaşımlarda Afganistan’dan gelen Taliban heyetinin hamburger yerken objektiflere yansıyan görüntüleri trend topic oldu.