Erdem ÖZCAN/ BANDIRMA(Balıkesir), (DHA)
Oluşturulma Tarihi: Şubat 28, 2007 13:05
BALIKESİR’de 1912 yılında Fransızlar tarafından yapılan Gar binasında iki yıl önce yapılan onarım sırasında sıvaların dökülmesiyle çıkan ‘Balıkessir’ yazısı İşçi Partisi ve Atatürkçü Düşünce Derneği’nin tepki göstermesi üzerine kapatılırken, Bandırma Garı'ndaki ‘Banderma’ yazısı da ‘Bandırma’ yazılı tabelayla kapatıldı. Bandırma Müze Derneği Başkanı Erdoğan Moralı, binanın tescilli yapı olduğunu ve orijinalliği bozulmadan korunması gerektiğini savundu.
Balıkesir Gar binasının restorasyonu sonrası tarihi yapıdaki ‘Balıkessir’ yazısının ortaya çıkması, tartışma başlatmıştı. Gar binası önünde partililerle birlikte 19 Ocak’ta eylem yapan İşçi Partisi Merkez İlçe Başkanı Yıldız Akdemir, Osmanlı’nın son dönemlerinde Batı hayranlığının, kendi halkını hor görme hastalığına dönüştüğünü belirtip, “Kendi diline, kendi onuruna ihaneti tekrar hafızalarımızda tazeleyen bu tabelaya kayıtsız kalan sorumlularımızı kınıyoruz” şeklinde açıklama yapmıştı.
Atatürkçü Düşünce Derneği Balıkesir Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Necati Bilgetürk de, “
Atatürk, Balıkesir’e geldiğinde gardaki bu tabelayı görüp, kaldırılmasını istemiş” iddiasında bulunmuştu. Balıkesir bölgesindeki gar ve tren yollarını Fransızların yaptığını, garlardaki şehir isimlerinin Fransızca ve Osmanlıca yazıldığını belirten Gar Müdürü Nevzat Ayaz, “Biz, genel müdürlüğün talimatıyla 1912’de yapılan gar binasını orjinaline sadık kalarak restore ettirdik. Balıkesir ile birlikte bizim hatta yer alan, Bandırma ve Susurluk’ta da bu yazılardan yer alıyor. Eğer bu yazıları gerçekten Atatürk kapattırdıysa biz de sildiririz” şeklinde görüş bildirmişti. Bu tartışmaların ardından ‘Balıkessir’ yazısının üzeri sıvanmıştı.
TABELALI KAMUFLAJBalıkesir’de yaşanan bu tartışmalar, yine 95 yıl önce Fransızlar tarafından yapılan Bandırma Garı’na da sıçradı. Tarihi binanın yan duvarındaki Türkçe ve Osmanlıca ‘Banderma’ yazısı Türkiye Cumhuriyet Devlet Demiryolları İzmir 3. Bölge Müdürlüğü’nün gönderdiği ‘Bandırma’ yazılı tabela ile kapatıldı. Tepkilerin kaynağında ‘Banderma’ ve ‘Balıkessir’ yazılarının Fransızca olduğu iddiaları yer alırken, konuyu değerlendiren Fransızca öğretmeni, bu yazılardan sadece ‘Gar’ kelimesinin Fransızca olduğu kaydetti. Latin harflerle yazılan Banderma yazısının ise ilçenin o dönemde isminin telaffuzundan kaynaklanmış olabileceği belirtildi.
YAZI KAPATILAMAZ
Bandırma Garı'nın tescilli tarihi bir yapı olduğunu dile getiren Bandırma Müze Derneği Başkanı Erdoğan Moralı, “Gar binasının yan duvarında bulunan Latin harfleriyle ve hemen yanında Osmanlıca yazılan ‘Banderma’ yazısının bina ile birlikte korunması gerekir. Yazılar, okunmasını engelleyecek bir şeyle kapatılamaz. Orijinalini bozamazlar, bir harfini bile değiştiremezler. Bunlar tarihe mal olmuş şehirlerin öz yapılarıdır” dedi.
İZİNSİZ MÜDAHALE YASAYA AYKIRI
Balıkesir Kuvva-i Milliye Müzesi yetkilileri ise, özellikleri nedeniyle tarihi yapıların 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'na tabii olduğunu belirtip, bu binaların plan, mimari tarzı, kapı, pencere, kitabe, süsler gibi unsurlarının bir bütün olarak değerlendirilerek koruma altına alındığını hatırlattı.
Bu gibi yerlerde yapılacak işlerle ilgili bölge koruma kurulunun izni gerektiği vurgulanırken, izinsiz müdahalenin yasaya aykırı olduğu açıklandı. Bursa Tabiat ve Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu yetkilileri ise konuyla ilgili inceleme başlatılacağını kaydetti.