‘Balyoz’dan çıkış formülü
Güncelleme Tarihi:
Balyoz ve Şike gibi özel yetkili mahkemelerde (ÖYM) görülüp temyizden geçerek kesinleşen davalara hükümet, yasal düzenlemeyle yeniden yargılama formülü ararken, bu mahkemelerin mevcut mevzuata göre yeniden yargılama yapıp infaz durdurma kararları vermesi, en az sıkıntı yaratacak ve hukuk sistemini etkilemeyecek seçenek olarak gösteriliyor.
Hükümetin çıkaracağı olası düzenlemenin davalara etkisi soru ve yanıtlarıyla şöyle olacak:
1-ÖYM ve TMK’ler yasayla kapatılınca ne olacak?
Geçen yaz CMK 250. maddeye göre görevli ÖYM’ler kaldırıldı. Ancak, ellerinde görülen davalar sonuçlanıncaya kadar mahkemelerin devamı için geçici 2. madde konuldu. Bu madde ve ÖYM’lerin yerine gelen TMK 10 ile görevli ağır cezalar kalkacak. Ağır cezada ayrı, özel yetkilide ayrı soruşturma uygulaması bitecek. Poyrazköy, 12 Eylül, KCK, Faili Meçhul Cinayetler gibi ÖYM’lerdeki davalar ağır cezalara devredilecek.
2-Balyoz gibi kesinleşen davaları ÖYM’lerin kapatılması nasıl etkileyecek?
Balyoz gibi kesinleşen davalar, ÖYM’lerin kapatılmasından etkilenmeyecek. Çünkü usul hükümleri geriye yürümüyor.
3-Ergenekon gibi Yargıtay aşamasındaki davalar nasıl etkilenecek?
Ergenekon gibi kesinleşmemiş davalar yönünden Yargıtay bozma kararı verecek ve bu dosyalar ağır cezalarda yeni usulle görülecek.
4-Balyoz davasında yasayla yeniden yargılama nasıl olacak?
Hükümet, yasal düzenleme yapmaya karar verirse hukuka aykırı gizli tanıklık ve sahte dijital deliller CMK 311. maddesindeki sanık lehine ‘yargılamanın yenilenmesi nedenleri’ arasına koyulacak. Böylece kriterlerde değişiklik olduğu için yeniden yargılama yolu açılacak. Balyoz ve Şike avukatları ÖYM’ler kalktığı ve CMK’deki değişikliği gerekçe gösterip yeniden yargılama isteyebilecek.
5-Öcalan’a yeniden yargılama yolu açılabilir mi?
MHP’nin dillendirdiği bu kaygıyı gidermek için formül aranıyor. Geçici maddeyle örneğin yeniden yargılamada süre ‘Son 5 yılda kesinleşen davalar’ ya da ‘70 yaş ve üstü gibi’ yaş sınırlaması konulması formülleri tartışılıyor.
6-Balyoz davasında yasasız yeniden yargılama gündemde mi?
Balyoz davasında önceki gün, yasa değişmese bile yeniden yargılama için ilk kez sürpriz bir gelişme yaşandı. Balyoz sanıklarının yeniden yargılanma taleplerini reddeden İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararı üst mahkeme olan İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nce kaldırıldı. Mahkeme, yeniden yargılama taleplerine bakmak üzere yeni heyet belirledi. İstanbul 17. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Gökmen Demircan ve İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi üye hakimi Nalan Can görevlendirilirken, İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi hakimi Abdullah Öztürk’ün görevlendirilmesinin devamı kararlaştırıldı. Yeni heyetin, yeniden yargılama kararı vermesi durumunda davaya, yasal düzenleme yapılırsa ağır ceza mahkemesi bakacak. Bu ağır ceza mahkemesinin heyeti de HSYK’ca kararnameyle yeniden belirlenebilecek.
7-Balyoz’da sanıklar yönünden infaz durdurma verilebilir mi?
Balyoz hükümlüsü Çetin Doğan’ın avukatı Hüseyin Ersöz, yeniden yargılamanın yanısıra infaz durdurma ya da erteleme talebinde bulundu. Yeni Balyoz heyeti yeniden yargılamayla birlikte bu talebi de değerlendirecek. İnfaz durdurma ya da erteleme verilirse, Balyoz hükümlülerine özgürlük yolu açılacak.