Bakaya ve kaçaklara son şans

Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılmasından sonra 1927’da düzenlenen askerlik modeli, 92 yıl sonra en kapsamlı değişikliğe uğruyor. Yeni yasa teklifine göre, erbaş ve erler için hizmet süresi 12 aydan 6 aya inecek. Asteğmen rütbesindeki yedek subaylar ile ‘astçavuş’ rütbesiyle TSK’ya yeni giren yedek astsubaylar 12 ay maaşlı hizmet yapacak. Üniversite mezunları için ‘kısa dönem’ askerlik kaldırılıyor. Bunun yerine ‘bedelli’ kalıcı olacak. Saklı, yoklama kaçağı ve bakaya olmamaları şartıyla gençler, 31 bin lira karşılığında bir aylık temel eğitim alarak askerliklerini yapmış sayılacak. Bu bedel, her yıl memur aylık katsayısına göre artacak.

32 YAŞA KADAR MÜMKÜN

Bedelli için yaş sınırları öngörüldü. Lise öğrencileri 22 yaşına, fakülte ve yüksekokul öğrencileri 28 yaşına kadar askerlikten muaf olabilecek. Lise mezunlarının askerlikleri 3 yıl, mesleki ve teknik lise mezunlarınınki 6 yıl, fakülte ve yüksekokul mezunları ile buralardan ilişiği kesilenlerin ise 2 yıl ertelenecek. Bu ertelemelerde son tarih, üst yaş sınırı olacak. Dört yıldan daha uzun üniversite eğitimi alanlara 2 yıl, yüksek lisansı bitirenler ile yurtdışındaki kurumlardan mezun olanlara bir yıl ek erteleme hakkı tanınacak. Bunlar için de üst sınır 32 yaş olacak.

Yasa çıktığında kışlada olanlar bedelli başvurusu yapamayacak. Bedelliye başvurup vazgeçenlere yeni hak tanınmayacak. Yurtdışında bulunup dövizle askerlik yapma hakkı olanlar da 31 bin lira karşılığı Euro yatıracak.

ARADA KALANLARA YENİ HAK

Yeni düzenlemeden önceki son bedelli uygulamasından yararlanan gençlerin işlemleri aynen devam edecek. Eski bedelliye başvurup ödemelerini yapanlar, önceki sisteme göre belirlenen celp dönemlerinde temel eğitimlerini almak üzere kışlalara gidecekler. Son bedelli uygulamasından yararlanmayıp yoklama kaçağı veya bakaya (sevke tabi olduğu halde sevkini yaptırmayanlar veya sevk edildiği birliğe katılmayanlar) durumuna düşenlere son bir hak tanınacak. Yasanın yürürlüğe girdiği tarihte yoklama kaçağı, bakaya veya saklı olanlar, bir defaya özgü olmak üzere Milli Savunma Bakanlığı’nca belirlenecek ilk bedelli kurasına başvuru yapabilecekler. Kurada hak kazanmayanlar yeniden bedelli başvurusu yapamayacaklar ve yeni kurallara göre silah altına alınacaklar.

HER KAÇAK GÜNE CEZA

Genelkurmay Başkanlığı, her dönem ihtiyaç duyduğu asker sayısını bakanlığa bildirecek. Buna göre her yıl kaç gencin bedelliden yararlanacağı açıklanacak ve talep fazla olursa kura çekilecek. Barışta, kabul edilebilir bir özrü olmaksızın yoklamadan kaçan, saklı duruma düşen veya bakaya olanlar için kaçak kaldıkları gün kadar para cezası uygulanacak. Kendiliğinden gelenlere her gün için 5 lira, yakalananlara ise her gün için 10 lira ceza kesilecek.

MEHMETÇİK’E YENİ HAKLAR

6 ay zorunlu askerlik yapan erbaş ve erler, isterlerse terhislerinden sonra 6 ay daha harçlıkla hizmete devam edebilecekler. 6 aydan sonra devam edenlere net asgari ücret (bugün için 2 bin 20 lira) ödenecek. Zorunlu askerlik yapanlara, hizmet süreleri ve sonrasında mali, sosyal haklar sağlanacak.
m Kışladaki Mehmetçik’in ailesi muhtaç durumdaysa asgari ücretin yarısı kadar yardım yapılacak. 6 ay veya 12 aydan sonra terhis olanlara, askeri öğrenci alımı ve sözleşmeli erbaş/er alım sınavlarında yüzde 20 ek puan verilecek. Bunlardan meslek yüksekokulu veya meslek lisesi mezunlarının ek sınav puanı yüzde 25 olacak. Üzerine kayıtlı konutu olmayanlara, TOKİ’nin sosyal konutlarında öncelik tanınacak. Bedelli olmayanlar, hizmet sürelerince kamuya ait toplu taşıma hizmetleri ile müzelerden ücretsiz yararlanacaklar. Askerliğini 12 ay olarak yapanların ek 6 aylık dönem için hizmet borçlanması primlerini Milli Savunma Bakanlığı ödeyecek.

Şu anda kışlada 12’nci ayında olan er/erbaş, isterse ve kabul edilirse 6 ay da harçlıkla askerliğe devam edebilecek. Ancak 6 ay ek vatani hizmet, çeşitli suçlara karışmama gibi şartlara bağlandı. Bu kişilerde ayrıca, güvenlik soruşturması sonucunda, terör örgütleriyle ilişkide olmamak ya da propaganda yapmama gibi şartlar aranacak.

ÜNİVERSİTEDEN ASTÇAVUŞ

Astçavuşlar; 2-3 yıllık yükseköğretim kuramlarından mezun olanlar arasından daha çok teknik personel açığına yönelik alınacak. 4 yıllık üniversite mezunları da yedek astsubaylığa başvurabilecek. Astçavuş kadrosunda TSK’nın ihtiyacı öncelikli olmasına karşın yükümlülerin istekleri de dikkate alınacak.

ÖĞRETMEN VE DOKTORLAR

Yedek subay olarak askere alınan öğretmenlerin temel eğitimden sonra görevlerine dönmesine olanak sağlayan uygulama devam edecek. Emniyet personeli ile polis okulu öğrencilerinin askerlik işlemleri ertelenecek. Emniyet’te 10 yıllık hizmet süresini tamamlayanlar askerliğini yapmış sayılacak.

MSB ve Sağlık Bakanlığı’nca her celp döneminde yedek subay adayı olarak silah altına alınacak hekimler belirlenecek. Bu hekimler, temel askerlik eğitiminden sonra devlet hizmeti yükümlülüğünü yapmak üzere Sağlık Bakanlığı emrine verilecekler ve zorunlu hizmetin sonunda ‘asteğmen’ rütbesiyle terhis edilecekler.

YEDEK SUBAY OLAMAYACAKLAR

Asteğmen ve astçavuş olamayacakların yasal çerçevesi çizildi. Yedek subay veya yedek astsubaylığa engel şartlar şöyle: “Askeri suçlardan mahkûm olanlar. Kamu hizmetinden yasaklı olanlar, kamudan çıkarılanlar. TSK ile ilişiği kesilenler. Disiplinsizlik ve ahlaki durumları nedeniyle uygun görülmeyenler. TSK’nın manevi şahsiyetine gölge düşüren veya askerliğin şeref ve haysiyetiyle bağdaşmayacak eylemlerde bulunanlar ile tutum ve davranışlarıyla yasadışı siyasi, yıkıcı, bölücü ideolojik görüşü benimsemiş olduğu anlaşılanlar.”

GERİYE DÖNÜK ÖDEME YOK

AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş, teklif yasalaştığında kışlada 6 ayı dolduranların terhis olma imkânına kavuşacağını belirtti. Askerliğinin 9. ayında olan ancak terhis olmak istemeyen bir askerin 6 ay daha askerliğe devam edeceğini, geriye dönük ödeme alamayacağını vurgulayan Muş şunları söyledi: “Yaş sınırı ortadan kalkıyor. 20 yaşını dolduran bedelli askerlikten faydalanma imkânına sahip. 31 bin lira gibi bir rakama tekabül ediyor. Bir yedek asteğmenin maaşının 6 katı gibi bir rakam belirlendi. Bu bedeli yatıranlar, bir aylık temel askerlik eğitimini yapmak suretiyle askerlik görevini ifa etmiş olacaklar. Yoklama kaçağı olanlar ve bakaya kalanlar bedelli askerlikten faydalanamayacak. Fakat bu kanun yürürlüğe girmeden önce yoklama kaçağı olanlara ve bakaya kalanlara, bir seferliğine bedelliden faydalanma imkânı getirilecek. Bir vatandaşımız, kanun yürürlüğe girdikten sonra yoklama kaçağı olursa ve bakaya kalırsa gelmediği her gün için belli bir ceza öngörülmektedir. TBMM onaylarsa bayramdan önce bu kanunun yasalaşması mümkün.”

ALTUN’DAN VİDEOLU PAYLAŞIM

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun da Twitter’dan videolu paylaşımda bulundu. Altun, yeni askerlik sistemiyle askerlik sürelerinde eşitliğin sağlanacağını, eğitimli insan kaynağının etkin ve verimli kullanılacağını, askerlikte başarılı olanların TSK’da istihdam edilebileceğini, bedelli askerliğin kalıcı hale geleceğini ve TSK’nın profesyonelleşeceğini kaydetti.