Bakanın soyadı serüveni
Güncelleme Tarihi:
Gülden AYDIN
Oluşturulma Tarihi: Ocak 12, 2002 22:52
Denizcilikten, Meteorolojiden ve TSE'den Sorumlu MHP'li Devlet Bakanı Ramazan Mirzaoğlu'nun nüfus kaydı epey karışık. Öyle karışık ki resmen var olmayan bir soyadını yıllarca kullandı, 1983'te de yepyeni, sıfır kilometre bir soyadı aldı.
1999 seçimlerinde, MHP'den milletvekili seçildi ve Devlet Bakanı Ramazan Mirzaoğlu olarak tanıdık kendisini. Ama hemşehrileri, gençliğinden itibaren Ramazan Ceylan olarak bildiler onu. Gerçi nüfus kütüğünde Ceylan soyadına hiç rastlanmıyordu. Babasının soyadı da Altay'dı. Kafanız çok mu karıştı? En iyisi bu karmaşık soyadı silsilesini kronolojik sıraya koymak.
SAYLAN OLARAK YAZILDI
Ramazan Mirzaoğlu, Kırşehir Akpınar'da 1945'te doğdu. Babasının adı Gazi Altay'dı. Oğlunu ancak bir yaşına geldiğinde, yani 1946'da nüfusa kaydettirdi. O anda pek çok Türk vatandaşının başına gelen onun da başına geliyor, bir hata yapılıyordu: Nüfus memuru soyadı hanesine babası gibi ‘‘Altay’’ yazacağına ‘‘Saylan’’ yazmıştı. Akpınar Nüfus Müdürlüğü'ndeki kütük bilgileri şöyle:
Soyadı: Saylan
Adı: Ramazan
Baba adı: Gazi
Anne adı: Mariye. Ramazan Mirzaoğlu'nun annesinin adı, Hz. Muhammed'in eşlerinden sonradan Müslüman olmuş Kureyşli Hıristiyan Mariye'den ilham.
Doğum tarihi: 1945
Doğum yeri: Kaman/Hacımirze Köyü
ALTAY OLARAK DÜZELTİLDİ
Aradan yıllar geçti ve bir gün (bugün hayatta olmayan) nüfus tescil memuru ‘‘Tarama Yönergesi’’ uyarınca bu ismi baba soyadına göre düzeltip Altay olarak değiştirdi. O artık bir Altay'dı.
Aradan yine yıllar geçti. Hacimirzeli Ramazan Altay ilkokulu bitirdikten sonra Ankara Öğretmen Okulu sınavlarını kazandı. Okulda çok başarılı bir çocuktu. O kadar ki Beşevler'deki yüksek öğretmen okuluna sınavsız girmeye hak kazandı. İlk yılında da bu başarı çizgisi devam etti. Bunun meyvesini de topladı. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü'ne yatay geçiş yaparak fakültenin 2. sınıfından başladı.
CEYLAN OLARAK TANINDI
Yalnız ilginç bir durum vardı. Bütün bu gençlik yıllarında herkes onu Ramazan Ceylan olarak biliyordu. Çünkü nüfus cüzdanında, öğrenci kimliğinde Ceylan soyadı yeralıyordu. Askerliğini, öğretim üyeliğini Ceylan soyadıyla yaptı. Kırşehirli hemşehrileri de onu bugün bile Ramazan Ceylan olarak tanıyor.
Bu gençlik dönemi hayli hareketliydi. O yıllar, yani 1960'ların sonu, gençliğin solcu-ülkücü olarak ikiye bölündüğü, şiddet eylemlerinin başladığı ve 12 Mart 1971 darbesine doğru giden bir dönemdi.
Ramazan Ceylan yalnızca çalışkan bir öğrenci değil, faal bir ülkücüydü aynı zamanda. Teşkilat içinde de hızla yükseliyordu. Fen Fakültesi Ülkü Ocakları 2. Başkanı, ülkücülerin kalesi olan Site Yurdu'nun 2. Başkanı, 1970'in Ekim, Kasım, Aralık aylarında da MHP Genç Gençlik Kolu Başkanıydı.
Ülkücü şiddetin kurbanlarından biri 13 Nisan 1970'te öldürülen Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Asteğmen Doktor Necdet Güçlü olmuştu. Her ne kadar kendisi bugün de ‘‘Hayır ben yoktum’’ diyorsa da Mirzaoğlu'nun adı bu cinayetle ilgili gözaltına alınanların arasında geçti. Ama Ceylan soyadıyla. Bu cinayetle ilgili haberler, ilerleyen yıllarda gündeme gelip gazetelere haber oldukça akıllara şu soru geldi: Acaba eski soyadını bu yüzden mi değiştirdi?
Ülkücü gençlik yıllarında özellikle mi resmi nüfus kayıtlarında görünmeyen bir soyadı kullanmayı tercih etmişti? Bakan Mirzaoğlu bu sorunun cevabını, ‘‘Saylan ve Altay soyadına karşılık nüfus müdürlüğü Ceylan soyadlı nüfus cüzdanı verdiyse ben ne yapayım? Nüfus memuru kendi kendine yazmıştır’’ diye veriyor, biraz gülüp biraz kızarak.
BAKANLIK SOYADI MİRZAOĞLU
12 Eylül 1980 darbesi gelip çattığında Ramazan Ceylan MHP ve Ülkü Ocakları davalarında yargılananların arasında yoktu. O mesleğinde hızla yükselen bir akademisyendi artık. Yine Ceylan soyadıyla. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'nde yüksek lisans, Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Fen Bilimleri Enstitüsü’nde doktora yapıyordu. Profesör oluyor, KTÜ'de öğretim üyesi olarak çalışıyor, sonra da Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı görevini üstleniyordu.
Ramazan Altay (nam-ı diğer Ceylan), isim serüveninde yeni bir adım daha atıyordu o sırada. KTÜ'de öğretim üyesiyken Trabzon 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne başvuruyor, 21 Mart 1983'te Mirzaoğlu soyadını resmen alıyor, bu soyadıyla 57. hükümette bir devlet bakanı olarak karşımıza çıkıyordu.
BAKAN RAMAZAN MİRZAOĞLU
Bu soyadı kargaşası nüfus memurluğunun azizliği
Bakan Mirzaoğlu'na soyadıyla ilgili kargaşayı sorduk. Saylan'ın kütükte yanlışlıkla yer aldığını ama Altay'ı hiç kullanmadığını kabul ediyor: ‘‘Nüfusun azizliği. Hiç kullanmadık. Eski kütükten yeni kütüğe Saylan olarak geçti.’’ Peki kayıtlarda olmayan Ceylan soyadını nasıl kullandınız, Ceylan soyadlı nüfus cüzdanınızı nasıl aldınız sorusuna da şöyle cevap veriyor: ‘‘Saylan ve Altay soyadına karşılık nüfus müdürlüğü Ceylan soyadlı nüfus cüzdanı verdiyse ben ne yapayım? Nüfus memuru kendi kendine yazmıştır. Benim haberim yok. Bana sormayın, Akpınar nüfus idaresine sorun.’’
Bakan Mirzaoğlu, sülalesinin çok geniş olduğunu, bir kısmının Altay, bir kısmının da Ceylan soyadını aldığını söylüyor. Babasının 1938'de askerlik yaparken yanlışlıkla amcasının soyadı olan Ceylan’ı aldığını, yıllar sonra nüfustaki esas kayıtlar ortaya çıkınca babasının baba soyadı olan Altay'ı aldığını söylüyor. Peki Mirzaoğlu nereden çıkmış? Bakan anlatıyor: ‘‘Bütün sülale biraraya geldi, köyümüze adını veren Mirza dedemizin adını almak için mahkemeye başvurduk. Kaman'daki mahkeme uzadıkça uzadı. Hakim, ‘Bu kadar çok adama soyadı vermem' dedi. Herkes eski soyadında kaldı. Ters hakime çattık. Hukuk ve kütük sisteminin mağduruyuz. İşte o tarihten sonra dedemin adını soyadı olarak almaya and içtim.’’
Aynı babadan üç kardeşin soyadı farklı
Ramazan Mirzaoğlu'nun ailesinde soyadı problemi onunla sınırlı değil. Baba Gazi Altay'ın üç oğlu var. Oğul Ramazan baba soyadını hiç kullanmadı. Küçük oğul Kürşat, baba soyadını kullanıyor. Şimdi Ankara'da Bakan ağabeyine bağlı TSE'de sözleşmeli personel. Diğer kardeş Mehmet Altay, 1952 doğumlu. 1977'de mahkeme yoluyla Ceylan soyadını almış. (Bakan da bu soyadını yıllarca kullanmış ama, nüfus kayıtlarında kardeşi Mehmet gibi hukuki bir değişiklik yaptığına dair bir bilgi yok.) Mehmet Altay-Ceylan, ağabeyi Devlet Bakanı olunca Sivil Havacılık Genel Müdür Yardımcısı oluyor.
SAYLAN OLARAK YAZILDI
Ramazan Mirzaoğlu, Kırşehir Akpınar'da 1945'te doğdu. Babasının adı Gazi Altay'dı. Oğlunu ancak bir yaşına geldiğinde, yani 1946'da nüfusa kaydettirdi. O anda pek çok Türk vatandaşının başına gelen onun da başına geliyor, bir hata yapılıyordu: Nüfus memuru soyadı hanesine babası gibi ‘‘Altay’’ yazacağına ‘‘Saylan’’ yazmıştı. Akpınar Nüfus Müdürlüğü'ndeki kütük bilgileri şöyle:
Soyadı: Saylan
Adı: Ramazan
Baba adı: Gazi
Anne adı: Mariye. Ramazan Mirzaoğlu'nun annesinin adı, Hz. Muhammed'in eşlerinden sonradan Müslüman olmuş Kureyşli Hıristiyan Mariye'den ilham.
Doğum tarihi: 1945
Doğum yeri: Kaman/Hacımirze Köyü
ALTAY OLARAK DÜZELTİLDİ
Aradan yıllar geçti ve bir gün (bugün hayatta olmayan) nüfus tescil memuru ‘‘Tarama Yönergesi’’ uyarınca bu ismi baba soyadına göre düzeltip Altay olarak değiştirdi. O artık bir Altay'dı.
Aradan yine yıllar geçti. Hacimirzeli Ramazan Altay ilkokulu bitirdikten sonra Ankara Öğretmen Okulu sınavlarını kazandı. Okulda çok başarılı bir çocuktu. O kadar ki Beşevler'deki yüksek öğretmen okuluna sınavsız girmeye hak kazandı. İlk yılında da bu başarı çizgisi devam etti. Bunun meyvesini de topladı. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü'ne yatay geçiş yaparak fakültenin 2. sınıfından başladı.
CEYLAN OLARAK TANINDI
Yalnız ilginç bir durum vardı. Bütün bu gençlik yıllarında herkes onu Ramazan Ceylan olarak biliyordu. Çünkü nüfus cüzdanında, öğrenci kimliğinde Ceylan soyadı yeralıyordu. Askerliğini, öğretim üyeliğini Ceylan soyadıyla yaptı. Kırşehirli hemşehrileri de onu bugün bile Ramazan Ceylan olarak tanıyor.
Bu gençlik dönemi hayli hareketliydi. O yıllar, yani 1960'ların sonu, gençliğin solcu-ülkücü olarak ikiye bölündüğü, şiddet eylemlerinin başladığı ve 12 Mart 1971 darbesine doğru giden bir dönemdi.
Ramazan Ceylan yalnızca çalışkan bir öğrenci değil, faal bir ülkücüydü aynı zamanda. Teşkilat içinde de hızla yükseliyordu. Fen Fakültesi Ülkü Ocakları 2. Başkanı, ülkücülerin kalesi olan Site Yurdu'nun 2. Başkanı, 1970'in Ekim, Kasım, Aralık aylarında da MHP Genç Gençlik Kolu Başkanıydı.
Ülkücü şiddetin kurbanlarından biri 13 Nisan 1970'te öldürülen Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Asteğmen Doktor Necdet Güçlü olmuştu. Her ne kadar kendisi bugün de ‘‘Hayır ben yoktum’’ diyorsa da Mirzaoğlu'nun adı bu cinayetle ilgili gözaltına alınanların arasında geçti. Ama Ceylan soyadıyla. Bu cinayetle ilgili haberler, ilerleyen yıllarda gündeme gelip gazetelere haber oldukça akıllara şu soru geldi: Acaba eski soyadını bu yüzden mi değiştirdi?
Ülkücü gençlik yıllarında özellikle mi resmi nüfus kayıtlarında görünmeyen bir soyadı kullanmayı tercih etmişti? Bakan Mirzaoğlu bu sorunun cevabını, ‘‘Saylan ve Altay soyadına karşılık nüfus müdürlüğü Ceylan soyadlı nüfus cüzdanı verdiyse ben ne yapayım? Nüfus memuru kendi kendine yazmıştır’’ diye veriyor, biraz gülüp biraz kızarak.
BAKANLIK SOYADI MİRZAOĞLU
12 Eylül 1980 darbesi gelip çattığında Ramazan Ceylan MHP ve Ülkü Ocakları davalarında yargılananların arasında yoktu. O mesleğinde hızla yükselen bir akademisyendi artık. Yine Ceylan soyadıyla. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'nde yüksek lisans, Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Fen Bilimleri Enstitüsü’nde doktora yapıyordu. Profesör oluyor, KTÜ'de öğretim üyesi olarak çalışıyor, sonra da Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı görevini üstleniyordu.
Ramazan Altay (nam-ı diğer Ceylan), isim serüveninde yeni bir adım daha atıyordu o sırada. KTÜ'de öğretim üyesiyken Trabzon 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne başvuruyor, 21 Mart 1983'te Mirzaoğlu soyadını resmen alıyor, bu soyadıyla 57. hükümette bir devlet bakanı olarak karşımıza çıkıyordu.
BAKAN RAMAZAN MİRZAOĞLU
Bu soyadı kargaşası nüfus memurluğunun azizliği
Bakan Mirzaoğlu'na soyadıyla ilgili kargaşayı sorduk. Saylan'ın kütükte yanlışlıkla yer aldığını ama Altay'ı hiç kullanmadığını kabul ediyor: ‘‘Nüfusun azizliği. Hiç kullanmadık. Eski kütükten yeni kütüğe Saylan olarak geçti.’’ Peki kayıtlarda olmayan Ceylan soyadını nasıl kullandınız, Ceylan soyadlı nüfus cüzdanınızı nasıl aldınız sorusuna da şöyle cevap veriyor: ‘‘Saylan ve Altay soyadına karşılık nüfus müdürlüğü Ceylan soyadlı nüfus cüzdanı verdiyse ben ne yapayım? Nüfus memuru kendi kendine yazmıştır. Benim haberim yok. Bana sormayın, Akpınar nüfus idaresine sorun.’’
Bakan Mirzaoğlu, sülalesinin çok geniş olduğunu, bir kısmının Altay, bir kısmının da Ceylan soyadını aldığını söylüyor. Babasının 1938'de askerlik yaparken yanlışlıkla amcasının soyadı olan Ceylan’ı aldığını, yıllar sonra nüfustaki esas kayıtlar ortaya çıkınca babasının baba soyadı olan Altay'ı aldığını söylüyor. Peki Mirzaoğlu nereden çıkmış? Bakan anlatıyor: ‘‘Bütün sülale biraraya geldi, köyümüze adını veren Mirza dedemizin adını almak için mahkemeye başvurduk. Kaman'daki mahkeme uzadıkça uzadı. Hakim, ‘Bu kadar çok adama soyadı vermem' dedi. Herkes eski soyadında kaldı. Ters hakime çattık. Hukuk ve kütük sisteminin mağduruyuz. İşte o tarihten sonra dedemin adını soyadı olarak almaya and içtim.’’
Aynı babadan üç kardeşin soyadı farklı
Ramazan Mirzaoğlu'nun ailesinde soyadı problemi onunla sınırlı değil. Baba Gazi Altay'ın üç oğlu var. Oğul Ramazan baba soyadını hiç kullanmadı. Küçük oğul Kürşat, baba soyadını kullanıyor. Şimdi Ankara'da Bakan ağabeyine bağlı TSE'de sözleşmeli personel. Diğer kardeş Mehmet Altay, 1952 doğumlu. 1977'de mahkeme yoluyla Ceylan soyadını almış. (Bakan da bu soyadını yıllarca kullanmış ama, nüfus kayıtlarında kardeşi Mehmet gibi hukuki bir değişiklik yaptığına dair bir bilgi yok.) Mehmet Altay-Ceylan, ağabeyi Devlet Bakanı olunca Sivil Havacılık Genel Müdür Yardımcısı oluyor.