Bakan Muş, Bakanlığın bütçe sunumunu yaptı

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, TBMM Genel Kurulu'nda bakanlığının 2023 Yılı Bütçe sunumunu yaptı.

Gıda fiyatlarının, yılın ilk yarısında yükseldiğine dikkat çeken Bakan Muş, "Rusya ve Ukrayna tahıl ürünleri, yağlı tohumlar ve gübrelerde temel tedarikçiler olduğu için, gıda fiyatları yılın ilk yarısında keskin bir şekilde yükselerek, özellikle az gelişmiş ülkeler için gıda güvenliği endişelerini artırmıştır. Birçok ülkenin küresel enflasyona çözüm olarak başlattığı mali sıkılaştırma politikaları henüz enflasyonu düşüremeden, yeni bir küresel resesyon süreci tetiklenmiştir" değerlendirmesinde bulundu.

'KÜRESEL ÇAPTA GAZ TEDARİKİNDE CİDDİ SORUNLAR YAŞANMAKTA'

Bakan Muş, kış aylarına girilen bu dönemde, küresel çapta gaz tedarikinde ciddi sorunlar yaşandığını, bu durumdan en fazla etkilenen bölgenin, en büyük ihracat pazarı olan Avrupa Birliği olduğunu söyleyerek şöyle dedi:

"Bu gelişmeler ışığında, OECD gibi uluslararası kuruluşlar küresel ekonomik büyümeye dair tahminlerini sürekli olarak aşağı yönlü revize etmektedir. Küresel ticarette de benzer beklentiler öngörülmekte olup, Dünya Ticaret Örgütü, 2021 yılında gerçekleşen yüzde 9,7'lik küresel mal ticareti hacmi büyümesinin, 2022 yılında yüzde 3,5'e; 2023 yılında ise yüzde 1'e gerileyeceğini tahmin etmektedir. Nitekim, Dünya Ticaret Örgütü'nün küresel ticaretteki trendleri izlediği Ticaret Barometresi, geçtiğimiz ay 100'ün altına düşerek ticaretteki yavaşlamayı yansıtmaya başlamıştır."

'TÜRKİYE'NİN MALLARI DÜNYANIN DÖRT BİR YANINA İHRAÇ EDİLİYOR'

Bakan Muş, küresel ekonomideki olumsuz gelişmelere rağmen Türkiye'nin ekonomisini, odağını üretim ve istihdamda tutarak büyümeye ve ülkenin mallarını dünyanın dört bir yanına ihraç etmeye devam ettiğini belirterek, "Ekonomimiz 2021 yılında yüzde 11,4 oranında büyüyerek son 50 yılın en yüksek performansını göstermiştir. Bu büyümeye mal ve hizmet ihracatının katkısı 5,3 puan gibi yüksek bir seviyede gerçekleşmiştir. 2022 yılının üçüncü çeyreğinde ise ekonomimiz yüzde 3,9 oranında büyüyerek son dokuz çeyrekte kesintisiz bir büyüme kaydedilmiştir" değerlendirmesinde bulundu.

2022 yılının ilk üç çeyreklik kısmında yaşanan yüzde 6,2’lik büyümeye ihracat katkısının 3,4 puan seviyesinde gerçekleştiğini aktaran Bakan Muş, "Gerçekleşen yüksek oranlı büyümenin yarısından fazlası mal ve hizmet ihracatından kaynaklanmış olup ihracat büyümenin itici gücü olmaya devam etmiştir. 2022 yılı Ocak ayına kıyasla bakıldığında sağlanan ilave istihdam 1 milyon seviyesine ulaşmıştır" dedi.

'OCAK- KASIM DÖNEMİ İHRACATIMIZ İSE YÜZDE 14 ARTIŞLA 231 MİLYAR DOLARA YÜKSELMİŞTİR'

Bakan Muş, 2022 yılı Kasım ayı itibariyle ihracatın 2021 yılında gerçekleşen toplam ihracatı aşmış durumda olduğunu belirterek, "Ocak- Kasım dönemi ihracatımız ise yüzde 14 artışla 231 milyar dolara yükselmiştir. Bu rakamlarla, ihracatta hem 11 ay bazında, hem de aylık bazda en yüksek seviyelere ulaşılmıştır. 2022 yılının ilk 11 ayında, dünyanın farklı coğrafyalarına yaptığımız ihracat güçlü bir şekilde artmaya devam etmiştir" diye konuştu.

Bakan Muş, enerji ve emtia fiyatlarında yaşanan sert artışın etkisi ile ithalatın kasım ayında 30,7 milyar dolar olduğunu kaydederek, "Bu ay enerji ithalatımız yüzde 17,4 artışla 7,7 milyar dolara yükselerek toplam ithalatımızın dörtte birini oluşturmuştur. Ocak- Kasım döneminde ise ithalatımız yüzde 37 artışla 331 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Enerji ithalatımız ilk 11 ayda geçen yıla göre yüzde 103, yani 44,8 milyar dolar artmıştır. Bu artışta fiyatların etkili olduğunu görmekteyiz; nitekim 2022 Ocak- Eylül döneminde enerji ithalat miktar endeksi yüzde 11,7 düşüş gösterirken enerji ithalat birim değer endeksi yüzde 165,2 artmıştır" dedi.

'ALTIN İTHALATI YÜKSELDİ'

Altın ithalatındaki yükselişe de değinen Bakan Muş, "Son dönemde altın ithalatındaki yükseliş de ithalatımızda yaşanan artışta etkili olmuştur. Altın ithalatımız kasım ayında yüzde 2 bin 567 artışla 2,6 milyar dolara yükselmiştir. Ocak- Kasım döneminde ise toplam altın ithalatı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 242 artarak 17,8 milyar dolar olmuştur. Dolayısıyla ithalatta izlenen artışın yüzde 65'i enerji ve altın kaynaklı gerçekleşmiştir" diye konuştu.

DIŞ TİCARET RAKAMLARI

Bakan Muş, dış ticaret rakamlarına ilişkin değerlendirmesinde şunları söyledi:

"Paritenin dış ticaret rakamlarımız üzerindeki olumsuz etkileri de devam etmektedir. Parite etkisiyle dış ticaret açığımız Ocak- Kasım döneminde yaklaşık 3 milyar dolar daha fazla gerçekleşmiştir. Öte yandan, çeşitli sektörel gelişmelerin de ithalatımız üzerinde etkileri görülmektedir. Örneğin, geçtiğimiz yıl başta otomotiv olmak üzere çeşitli sektörlerde yaşanan yarı iletken tedarikine ilişkin sıkıntıların hafiflemesiyle küresel otomotiv piyasasının canlanması otomotiv ithalatımızda bir artışa neden olmaktadır. Bu kapsamda, kasım ayında motorlu kara taşıtları ithalatımız yüzde 40 artışla 1,9 milyar dolar olmuştur."

Küresel ekonomide yaşanan tablonun, Türkiye ihracatı için çeşitli riskler barındırdığına dikkat çeken Bakan Muş, "Özellikle en önemli ihraç pazarımız olan AB üyesi ülkelerdeki yavaşlama belirgin bir hal almıştır. Bu kapsamda, ihracatçılarımızı alternatif pazarlara yönlendirmek için Bakanlık olarak yeni stratejiler ortaya koyuyor. Bakanlığımızın yol göstericiliğinde, ihracatçılarımızın yeni girdikleri pazarlarda da aynı başarıyı göstermeleri için büyük gayret sarf ediyoruz. Bu kapsamda, ihracatımızın geleneksel ürün- pazar yapısını bir ileri aşamaya taşımayı ve uzak ülkelerle ticaretimizi geliştirmeyi hedefliyoruz" dedi.

Bakan Muş, bugüne kadar İGE A.Ş. tarafından onaylanan 3 bin 264 başvuru kapsamında 11,8 milyar lira kefalet sağlandığını belirterek, "Bunun karşılığında Eximbank tarafından, onaylanan firmaların 2 bin 902'sine 11,3 milyar lira kredi kullandırılmıştır. İGE A.Ş.'nin güçlenen yapısıyla ihracatçılarımız için çok önemli bir kaynak haline geleceğine inancım tamdır" dedi.

Bakan Muş, mal ihracatı kapsamında 2022 yılında 15 bin 612 firmaya 2 milyar 611 milyon lira tutarında destek ödemesi yaptıklarını kaydederek, "Tüm desteklerimizi ağustos ayında yayımlanan 'İhracat Destekleri Hakkında Karar' ile tek bir çatı altında topladık. Karar ile, mevcut desteklerimizi güçlendirmekle kalmadık; aynı zamanda pazara giriş projesi hazırlama desteği, çok kanallı zincir mağaza desteği, ihracat konsorsiyumları desteği gibi yeni destek mekanizmalarını da hayata geçirdik" diye konuştu.

Bakan Muş, yeni modelle, faaliyet ile ödeme arasında geçen sürenin ihracatçılara doğurduğu finansman yükünü ortadan kaldırdıklarını duyurarak, "Ağustos ayında yayımlanan 'E-İhracat Destekleri Hakkında Karar', sektörün ihtiyaçları ile paralel olarak ve hedef ülke odaklı hazırlanmıştır. Bu karar ile ihracatçılarımızın yurt dışı pazar yerlerinde ürün bilinirliği artacak ve teslimatları hızlanacaktır" değerlendirmesinde bulundu.

KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE FAALİYETLERİ

Bakan Muş, gümrüklerdeki yenilikler ve kaçakçılıkla mücadele faaliyetlerine de değinerek şu bilgileri paylaştı:

"2022 yılının ilk 10 ayında ülkemizin vergi gelirlerinin yüzde 30'unun tahsil edildiği gümrüklerimizde, mümkün olan en ileri seviyede hizmet sunabilmek için önemli teknolojik yatırımlar yapıyor; dijitalleşme ile gümrük işlemlerini basitleştirip bürokrasiyi ve kırtasiyeciliği azaltıyoruz. 2022 yılının ilk 11 aylık sürecinde, gümrük idarelerimizde işlem gören ihracat beyannamesi sayısı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 4,9 artarak 4,5 milyonu aşarken, yaklaşık 9,2 milyon araç ve 111,8 milyon yolcunun işlemleri yapılmıştır. Türkgözü, Gürbulak, Pazarkule ve Ceylanpınar Gümrük Kapılarının modernizasyon çalışmaları devam etmektedir."

UYUŞTURUCUYLA MÜCADELE FAALİYETLERİ

Bakan Muş, bu yıl uyuşturucu madde kaçakçılığıyla mücadelede rekor yakalamalara imza attıklarını duyurarak, "Gürbulak Gümrük Kapısı'nda biri 1 ton 18 kilo diğeri 622 kilo olmak üzere, Bakanlığımızca yapılan tüm zamanların en yüksek miktarlı sıvı metamfetamin yakalamalarını gerçekleştirdik. İstanbul Ambarlı Limanı'nda rekor yakalama olarak tarihe geçen 2 ton 91 kilo captagon yakalamasının yanı sıra yine İstanbul'da 338 kilo, Cilvegözü Gümrük Kapısında 404 kilo captagon ele geçirdik. Esendere Gümrük Kapısında 513 kilo eroin yakalayarak son zamanların en yüksek miktarlı eroin yakalamasını yaptık. Yakın zamanda Gürbulak Gümrük Kapısı'nda 305 kilo eroin yakalaması gerçekleştirdik" dedi.

Bakan Muş, uyuşturucu, akaryakıt, tütün mamulleri ve alkollü içki kaçakçılığı başta olmak üzere kaçakçılıkla mücadele kapsamında yürütülen operasyonlar hakkında, "13.7 ton uyuşturucu, 31.9 ton uyuşturucu yapımında kullanılan kimyasal, 9 bin 415 ton akaryakıt, 2.5 milyon paket sigara, 21.4 milyon adet sigara kağıdı ve filtresi, 3.4 milyon adet elektronik sigara, 8 bin 550 ton gıda ve yaklaşık 26 bin adet tarihi eser ele geçirdik" bilgisini paylaştı.