Son dakika: Üçlü zirvede flaş Suriye kararı
Güncelleme Tarihi:
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Doha'da Türkiye, Rusya ve Katar Üçlü Dışişleri Bakanları Toplantısı'na katıldı. Bakan Çavuşoğlu, 'Türkiye, Suriye'nin toprak bütünlüğünü savunmaya, sivilleri korumaya ve terör örgütleriyle savaşmaya devam edecek.' dedi. Ortak basın toplantısında konuşan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise, 'Rusya, Türkiye ve Katar, Suriye'de ayrılıkçılık girişimlerine karşı mücadele etme konusunda anlaştı.' ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu, Katar'ın başkenti Doha'da gerçekleştirilen Türkiye-Rusya-Katar Üçlü Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Toplantıda, Suriye'deki durumun görüşüldüğünü aktaran Çavuşoğlu, DEAŞ ve PKK/YPG gibi terör örgütleriyle mücadelenin de ele alındığını vurguladı.
PKK/YPG'nin Suriye'nin kuzeyindeki saldırılarının sürdüğüne işaret eden Çavuşoğlu, "PKK/YPG, Suriye'nin kuzeyindeki sivilleri hedef almaya, savaş suçları işlemeye devam ediyor. Son 2 ayda 25'ten fazla masum Suriyeli terör saldırılarında hayatını kaybetti. Türkiye, Suriye'nin toprak bütünlüğünü savunmaya, sivilleri korumaya ve terör örgütleriyle savaşmaya devam edecek." ifadelerini kullandı.
Basın toplantısının ardından üç bakan, gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Çavuşoğlu, bu bölümde, Türkiye'nin Rusya'dan aldığı S-400 savunma sistemine yönelik, "Türkiye hava savunma sistemine ihtiyaç duyduğu zaman öncelikle NATO müttefiklerinden bu sistemi almak için çaba sarf etti. Maalesef NATO müttefiklerimiz, değişik bahanelerle, Türkiye'ye bir hava savunma sistemini veremedi." diye konuştu.
Türkiye'nin Suriye sınırına yerleştirilen Patriot bataryalarının da farklı NATO ülkelerince geri çekildiğini hatırlatan Çavuşoğlu, bu gelişmenin Türkiye'nin en çok ihtiyaç duyduğu zamanda gerçekleştiğini belirtti.
Çavuşoğlu, bu dönemde Rusya'nın S-400 konusunda yaptığı teklif neticesinde bir mutabakat sağlandığını kaydederek, "Türkiye, önümüzdeki süreçte daha fazla hava savunma sistemine ihtiyaç duyuyor ve duyacak. Dolayısıyla biz bu durumda mutlaka farklı kaynaklardan savunma sistemi almak zorundayız." ifadelerini kullandı.
NATO müttefiklerine de bu konunun iletildiğine dikkati çeken Çavuşoğlu, "NATO müttefikleri, geçmişte sadece hava savunma sistemlerini değil bugün savunma sanayimizde ihtiyaç duyduğu çok basit unsurların Türkiye'ye satılmasına bile engel çıkartıyorlardı. Basit silahların bile alınmasında ciddi engeller çıkarıldı. Bu engellerin çoğu, bugün bizim önümüzde duruyor." değerlendirmesinde bulundu.
Çavuşoğlu, Türkiye'nin böyle durumlarda ihtiyacını farklı kaynaklardan gidermesinin eleştirilmemesi gerektiğine işaret ederek, şunları söyledi:
"Biz bugün savunma sanayi ihtiyacımızın yüzde 70'ini ülkemizde üretiyoruz. Hem de kaliteli bir şekilde üretiyoruz ve ihraç ediyoruz. Ama hala ülkemizde üretemediğimiz ürünleri de öyle veya böyle bir yerden temin etmemiz gerekiyor. Türkiye, bağımsız bir ülke olarak, bu hakkını önümüzdeki süreçte de kullanacaktır."
SURİYE'DE İSTİKRAR İÇİN "SİYASİ ÇÖZÜM" VURGUSU
Çavuşoğlu, Suriye'nin yeniden Arap Ligi'ne geri dönmesi konusunda bazı üye ülkelerin tavır değişikliği göstermesiyle ilgili soruya, "Gerek Arap ülkeleri gerek uluslararası toplum, şu anda rejimle angajman yerine doğrudan Suriye halkına yönelik politikalar izlerse, sahadaki insani durumun iyileşmesi konusunda bir şeyler yapabiliriz." yanıtını verdi.
Suriye'de siyasi çözümün kalıcı bir huzur ve istikrar için gerekli olduğunun altını çizen Çavuşoğlu, "Şu anda rejimle yapılan angajman, maalesef rejimi olumsuz politikaları ve saldırganlığı konusunda teşvik ediyor. Rejimin, Anayasa Komisyonunda da yapıcı olmamasının sebebi budur. Halen bana göre, askeri çözüme inanıyor." ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu, tüm çabalara rağmen rejimin siyasi sürece yanaşmadığına işaret ederek, "Uluslararası meşruiyet kazandıkça da bundan daha da uzaklaşacak ama bu Suriye'ye huzur, barış ve siyasi çözüm getirmeyecek. Bizim derdimiz, kalıcı bir siyasi çözümdür." diye konuştu.
LAVROV: RUSYA, TÜRKİYE VE KATAR, SURİYE KONUSUNDA ANLAŞTI
Ortak basın toplantısında konuşan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, "Rusya, Türkiye ve Katar, Suriye'de ayrılıkçılık girişimlerine karşı mücadele etme konusunda anlaştı.'' dedi.
Lavrov, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, başkent Doha'da gerçekleştirilen Türkiye-Rusya-Katar Üçlü Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın ardından ortak basın toplantısı düzenledi.
Burada konuşan Lavrov, Suriye meselesine ilişkin, Rusya, Türkiye ve Katar Dışişleri Bakanlar düzeyinde ilk kez bir araya geldiklerine dikkati çekerek, toplantıda bu meselenin Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin 2254 sayılı kararı çerçevesinde siyasi yollarla çözülmesini vurguladıklarını söyledi.
Lavrov, Suriye’nin toprak bütünlüğü ve egemenliğine saygı duyulması konusunda ortak bakış açısına sahip olduklarını belirterek, Suriyelilere insani yardım sağlanmasının önemine işaret etti.
Toplantıda ortak bildiri imzaladıklarını belirten Lavrov, Rusya, Türkiye ve Katar’ın Suriye ile ilgili hedeflerinin bu bildiride yer aldığını söyledi.
Lavrov, "Rusya, Türkiye ve Katar, terörizmle ve Suriye'nin toprak bütünlüğünü ve komşu ülkelerin güvenliğini tehdit eden ayrılıkçılık girişimlerine karşı mücadele konusunda anlaştı." dedi.
Bildiride Suriye Anaysa Komitesinin önemini vurguladıklarını dile getiren Lavrov, komiteye destek veremeye hazır olduklarını kaydetti.
Lavrov, Rusya, Türkiye ve Katar’ın, Suriyeli sığınmacıların ülkesine güvenli dönüşlerinin sağlanması için girişimde bulunacaklarını belirterek, "Suriye’de taraflar arasında güvenin güçlendirilmesine ilişkin inisiyatiflerin desteklenmesiyle ilgili olduğumuzu vurguladık." şeklinde konuştu.
İleride de görüşmeler yapacaklarını dile getiren Lavrov, "Ortak üçlü kontaklarımız, Astana Formatına yararlı bir ek olacak." ifadesini kullandı.
Lavrov, Katar'ın Suriye meselesinin çözümü konusunda katkıda bulunma isteğini, memnuniyetle karşıladıklarını dile getirdi.
Açıklamada, Katar Devleti, Türkiye Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu dışişleri bakanlarının Suriye ihtilafı ile ihtilafa kalıcı bir siyasi çözüm bulunmasına katkı sağlayacak iş birliği yollarını ele almak amacıyla Doha’da bir araya geldiği bildirildi.
Birleşmiş Milletler (BM) Şartı uyarınca, Suriye'nin egemenliği, bağımsızlığı, birliği ve toprak bütünlüğünün korunmasına olan bağlılığın vurgulandığı açıklamada, Suriye ihtilafına askeri çözüm getirilemeyeceğine dair kanaatler belirtildi.
"TERÖRİZMİN TÜM ŞEKİL VE TEZAHÜRLERİYLE MÜCADELE ETME YÖNÜNDE KARARLILIK VURGULANDI"
Açıklamada, BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararı ile 2012 Cenevre Bildirisi uyarınca Suriyeli tarafların siyasi çözüme ulaşmasını desteklemek için BM'nin kolaylaştırıcılığındaki siyasi süreci ilerletme taahhüdü yinelenerek, "(Bakanlar) Terörizmin tüm şekil ve tezahürleriyle mücadele etme ve Suriye’nin egemenliği ve toprak bütünlüğünün yanı sıra komşu ülkelerin milli güvenliğine de halel getirecek ayrılıkçı gündemlere karşı durma yönündeki kararlılıklarını vurgulamışlardır." ifadesine yer verildi.
Anayasa Komitesi'nin önemli rolün ve Suriyeli taraflarca Komite’nin usul kuralları ve temel çalışma ilkelerine riayet edilmesi gerekliliğinin altı çizilen açıklamada, Anayasa Komitesi’nin çalışmalarında dış müdahale olmadan yapıcı angajmana verilen destek teyit edildi.
Suriye'de anayasa reformu için Anayasa Komitesi'nin sürdürülebilir ve etkili çalışmasını sağlamak için BM Genel Sekreteri Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen'in çabaları ile Suriyeli taraflar ve Komite üyeleriyle sürekli iletişim yoluyla Komite’nin çalışmalarına katkı sağlamaya yönelik tutumlar teyit edildi.
Suriye’deki insani durum ile yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının etkisinden duyulan endişeye dikkat çekilen açıklamada, salgının Suriye’deki sağlık sisteminin yanı sıra sosyal, ekonomik ve insani koşullar bakımından yarattığı derin sınamanın altı çizilerek, "Bu hususta, (bakanlar) Dünya Sağlık Örgütü başta olmak üzere, BM ve BM kuruluşlarına, COVAX girişimi dahil olmak üzere, Suriye içinde aşılamaya öncelik verilmesi çağrısında bulunmuşlardır." ifadesi kullanıldı.
Suriye'deki insani durumun iyileştirilmesi ve siyasi uzlaşı sürecindeki ilerlemenin desteklenmesini teminen, ayrımcılık, siyasileştirme ve ön koşullar olmaksızın ülke genelinde tüm Suriyelilere insani yardımı arttırmanın gerekliliği vurgulanarak, uluslararası topluma, BM ve BM’nin insani kuruluşlarına bu husustaki çabalarını artırmaları yönünde çağrıda bulunuldu.
"SIĞINMACILARIN GÜVENLİ VE GÖNÜLLÜ GERİ DÖNÜŞLERİ KOLAYLAŞTIRILMALI"
"(Bakanlar) Sığınmacıların ve ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin güvenli ve gönüllü geri dönüşlerini kolaylaştırma ihtiyacını vurgulamışlardır." ifadesine yer verilen açıklamada, bu bağlamda, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ve diğer uzman uluslararası kuruluşlar da dahil olmak üzere tüm ilgili taraflarla ortak çabalara devam etmeye hazır olunduğu belirtildi.
Suriyeli taraflar arasında karşılıklı güvene dayalı olumlu bir atmosfer yaratarak siyasi sürecin ilerlemesine katkı sağlanmasını teminen, tutukluların, özellikle de kadın, çocuk ve yaşlıların salıverilmesine dair güven artırıcı girişimlere yönelik işbirliği ve desteğin önemine işaret edildi.
Katar'a ev sahipliğinden ötürü teşekkür edilen açıklamada, "Bakanlar, bu açıklamada belirtilen ortak hedeflere ulaşmak için çabalarını sürdürme hususunda temsilcilerini görevlendirmeye karar vermişlerdir." bilgisi paylaşıldı.