Bağdat'tan Brüksel'e: AP'nin kararı AB'nin kültüründe hukukunda yok
Güncelleme Tarihi:
Avrupa Birliği Daimi Temsilcisi olarak Brüksel’e atanan Büyükelçi Faruk Kaymakcı, müzakerelerin geçici dondurulmasını tavsiye eden Avrupa Parlamentosu (AP) kararını “Bu karar, AB hukukunda ve kültüründe olmayan bir söylemden bahsediyor. AP’nin, bir kurum olduğunu unutmaması lazım” diye yorumladı. Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki ilişkilerin sıkıntılı bir süreçten geçtiği bir dönemde Brüksel’de önemli bir görev değişikliği oldu. AB çevrelerinde en etkili büyükelçilerden biri olarak görülen Selim Yenel, görevi Brüksel’de daha önce iki kez görev yapan, Brüksel’in de yakından tanıdığı Büyükelçi Faruk Kaymakcı’ya devretti. AB’de herkes Türkiye’de 16 Nisan referandum sürecinin tamamlanmasını ve sonrasında Ankara’nın izleyeceği politikayı beklerken Kaymakcı, zorluklara rağmen sorunların aşılacağı görüşünde. Kaymakcı’nın uzun vadeli mesajı ise net: “Türkiye’nin AB’ye üyelik hedefi değişmez.”
ÜÇ UNSUR DEĞİŞMEDİKÇE DEĞİŞMEZ: Türkiye’nin, en fazla etkileşim içinde olduğu ülkelerin AB ülkeleri olduğunun altını çizen Kaymakcı, stratejik hedefin üyelik olduğu görüşünde: “Türkiye’nin coğrafyası, demokrasisi ve ekonomik ilişki ağı değişmedikçe AB üyelik hedefi ve süreci değişmeyecektir. Sonuçta biz Avrupalıyız, Avrupa’nın ayrılmaz parçasıyız.”
YENİ MODEL ARAYIŞI YOK: İngiltere’nin AB’den ayrılma kararıyla birlikte Türkiye’yle ‘yeni bir ilişki türü’ talep edenlerin sayısı yükseldi. Kaymakcı ise aynı görüşte değil: “Türkiye’nin yeni bir model, yeni bir ilişki peşinde olduğunu şahsen görmüyorum. Zaten şu anda Gümrük Birliği’nin parçası olarak, birçok AB politikasına ve misyonuna katılarak başka ülkelerden ve adaylardan farklı ve ileri bir ilişki içinde. Türkiye’nin AB üyeliği dışında bir şeyi kabul etmesi mümkün değil. Ben Türkiye’nin bu yönelimden ayrılacağına inanmıyorum. Türkiye Avrupa’da bir aktördür, AB’nin de merkezinde olmalıdır.”
AB NET PERSPEKTİF VERMELİ: Son dönemde, AB’den Türkiye’ye yönelik eleştirilerde büyük artış var. “Eleştirilerin hepsi mi haksız?” sorusuna Kaymakcı’nın yanıtı şu oldu: “AB, Türkiye’nin üyeliği konusunda net bir perspektif ve güçlü bir destek veremiyor. Türkiye de kendisini zaman zaman eleştiriyor ve hep ilerlemek istiyor. Ama Türkiye’nin tünelin sonundaki ışığı görmesi gerekiyor. Bu ışık gösterilmeden yapılan eleştirilerin kredibilitesi olmaz. Eleştirilerin haklılığı, haksızlığı bir tarafa Türkiye’nin daha fazla cesaretlendirilmesi ve adil muamele görmesi lazım.”
AP KURUM OLDUĞUNU UNUTMAMALI: Avrupa Parlamentosu, Ankara-Brüksel hattında gerginliklerin en sık yaşandığı kurum. Kaymakcı’nın, müzakerelerin geçici dondurulmasını tavsiye eden AP’ye ilişkin yorumu ise şu: “Bu karar, AB hukukunda ve kültüründe olmayan bir söylemden bahsediyor. AP’nin bir kurum olduğunu unutmaması lazım. Kurumların belli bir kültürü ve disiplini olur. AP, serbest ve sorumsuz atış yapılabilecek bir meydan olmamalı. AP, raporlarına koyduğu çok iddialı ve zaman zaman gerçeği yansıtmayan, belli bir kesimin, ülkenin çıkarlarını yansıtan ifadeler nedeniyle Türkiye’de itibarını oldukça yitirdi. AP, kararlarında ve etkinliklerde ne kadar mantıklı davranırsa Türkiye’deki itibarını o derece yeniden kazanacaktır.”
AMASIZ, EĞERSİZ DESTEK: AB’nin yakın gelecekte terörle mücadele konusunda atacağı adımlar ilişkilerin bütününü etkileme potansiyeline sahip. Kaymakcı, bu alandaki beklentiyi şöyle dile getirdi: “Bizim için en öncelikli konu AB’den terörle mücadele konusunda, özellikle PKK ve FETÖ terörüne karşı, bu terör örgütleri sempatizanlarının AB kurumlarını kullanışıyla ilgili, somut adımlar görmek. Terörle mücadele konusunda ‘eğer ve ama’ olmaması, net mesaj verilmesi lazım.”
Kaymakcı’nın, ilişkilerin diğer önemli başlıklarıyla ilgili vurguları ise şunlar:
TERÖRLE MÜCADELE MEVZUATI: Bu konuda birtakım adımlar bekleniyor ama Türkiye şu aşamada bunları yapacak konumda değil. Türkiye’nin terörle mücadelesini rahat yürütebilmesi lazım. Bunu yaparken tabii ki demokrasi ve hukukun üstünlüğü içinde kalacak. Türkiye ve AB bürokratlarının bir çözüm bulacağına eminim.
GÜMRÜK BİRLİĞİ’NİN GÜNCELLENMESİ: AB Komisyonu, AB Konseyi’nden müzakere yetkisi alma sürecinde. Güncellenmesi iki taraf için de zorunluluk.
AB’YLE ZİRVE: Üye ülkeler zirve yapılması konusunda onay verdi. Sadece zamanlamada çalışıyoruz. Türkiye, bu zirveden somut sonuçlar elde etmek istiyor. Badireli dönem aşıldıktan sonra Türkiye-AB ilişkilerinin yeni bir ivme kazanması her zaman mümkün. AB’de ciddi bir çoğunluk, üyelik koşullarını yerine getiren bir Türkiye’nin AB üyeliğinden yana.
3 MİLYAR EURO: AB kanadı paranın gelişinin gecikmeli olduğunu kabul ediyor ama aynı zamanda finansman kolaylıkları içinde en hızlı olanının bu olduğunu belirtiyor.
VİZE MUAFİYETİ: 1-2 AY İÇİNDE CANLANABİLİR
Bu sürecin tamamlanmasıyla ilgili çok büyük mesafe aldık. Neredeyse tamamlanmak üzereydi ancak Türkiye’de yaşanan terör saldırıları ve darbe girişimi nedeniyle istediğimiz her şeyi istediğimiz çerçevede yapamadık. Önümüzdeki bir-iki ay içinde bu süreci tekrar canlandırabileceğimizi ümit ediyorum. Bu konuda AB de niyetli.