Babalar içeride çeteler ÅŸirketleÅŸti
Güncelleme Tarihi:
OluÅŸturulma Tarihi: AÄŸustos 21, 2007 00:00
TEMPO dergisi, son sayısında kapsamlı bir "Mafya Dosyası" hazırladı. Usta gazeteci Saygı Öztürk’ün kaleminden, Türk mafyasının geçmişi, şu andaki durumu ve gelecekteki hali derinlemesine incelendi, istihbaratçı ve emniyetçilerin görüşü alındı. Sonuçta, devletin eski tip mafyayı bitirdiği, mafyanın bu yüzden, çağa uyup şekil değiştirdiği ortaya çıktı...
MAFYA NASIL ÇALIŞIR ÖĞRENMEK İÇİN TIKLAYIN
MAFYANIN KOLLARINDAKİ KADINLARIN HİKAYELERİ İÇİN TIKLAYIN
SON olarak manken TuÄŸba Özay’ın ricası üzerine, YaÅŸar Öz’ün bir adamıyla Özay’ın sevgilisi Akın BüyükoÄŸlu arasında çıkan silahlı çatışma ve Alattin Çakıcı’nın oÄŸlu Ali ve adamlarının Bodrum’da Maki Otel’i basmaları, Türkiye’deki mafya olgusunu yeniden gündeme getirdi. Peki, günümüz Türkiye’sindeki mafya ne durumda? Emniyet, yeni mafyanın ortaya çıkmasına izin vermediÄŸini savunuyor. Peki nasıl? Ankara Kızılay’daki Konur Sokak’taki o binanın, 1981’de kurulan Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Dairesi BaÅŸkanlığı (KOM) olduÄŸunu pek kimse bilmez. Ãœzerinde ne devlet dairesi olduÄŸuna iliÅŸkin bir tabela, ne kapısında silahlı nöbetçileri vardır. Ancak bırakın kapısını, sokaktan geçen herkes güvenlik adına kameraya alınır. Türkiye’de uyuÅŸturucu, silah kaçakçılığı baÅŸta olmak üzere, organize suçlarla mücadele için kurulan daireden kimler geldi, kimler geçti... Dündar Kılıç, Ä°dris Özbir, Mehmet Nabi Ä°nceler ve daha niceleri. Mafya tipi organize suçların felsefesi, tehdit-ÅŸiddet-yolsuzluk üçlemesiyle tanımlanabilir. Yolsuzluk, tehdit ve ÅŸiddet unsurlarının ardından geliyor. Bu üçlemenin biri, diÄŸerini ortadan kaldırmıyor. Aksine, birbirini tamamlıyor. Sınır tanımayan organize suç, devlet mekanizması içindeki kurumlardan doÄŸrudan veya dolaylı bir biçimde destek almaya çalışıyor. Ancak bu çark, bugün büyük ölçüde kırıldı. Â
CÄ°NAYET MAFYANIN HAVASI
Birçok operasyonda yer alan ve adının açıklanmasını istemeyen üst düzey bir emniyet yetkilisi, özellikle İstanbul’da yaşanan olayların ’kan davası’ değil, ’ekonomik paylaşım kavgası’ olduğunu söylüyor: "Haraç alınmak istenen bir mekán düşünün. Bir tarafta haraç isteyen, diğer tarafta haraç vermemek için başka bir grubun korumasına alınanlar var. Ayrıca ’havasını güçlendirmek’ için çatışmalara giren, cinayetler işleyenler de var. Cinayetler, onlar için çok şeyi rahatlıkla hallediyor. Tahsilatını kolaylaştırıyor. Çünkü havası artıyor."
MODAYA UY, KLASÄ°K DÄ°NLE
İstatistiklere göre, organize suç örgütleri çoğunlukla turizm ve sanayi bölgelerinin olduğu illerde toplanıyor. Örgütler, mali doyuma ulaştıktan sonra işadamı kimliğine bürünüyor. Gelir seviyesi yüksek, kültürlü birey izlenimi veriyorlar. Hayır kurumlarına ve yardıma muhtaç olan insanlara bağış yapıyorlar. Kirli sakal bırakma veya kravatsız koyu renk takım elbise giyme gibi klasik görünümlerinden uzaklaşıyorlar. Saç-sakal tıraşına dikkat eden, modaya uygun ve marka giyinmeye çalışan, klasik müzik dinleyen ve popüler yerleri tercih eden entelektüel kişi izlenimi veriyorlar. Mafyada hiç değişmeyense, örgüt yönetimindeki kan bağı. Bu bağ, Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde daha sıkı. Örgüt liderini babaları veya ağabeyleri gibi görüyorlar. Maddi çıkar beklemiyorlar. Bu ilişkilerde mutlak itaat şart. İtaatsizliğin cezası aileden dışlanmak. Lider, kadrosunu akrabalarından seçmeye özen gösteriyor. Üst yönetimde hemşerilik bağı önemli olmasına karşın, alt kademelerde bölge ve kan bağı önemini yitiriyor. Sabıkalı, suça meyilli, şiddete yatkın şahıslara yer açılıyor. En büyük erdem sadakat. Suçu üstlenmek, yükselmede önemli bir adım. Cezası kesinleşenlerin, dışarıdaki adam sayısı azalıyor. Adamları kendi adlarına çalışmaya başlıyor. Ancak akrabalık bağları güçlü olanlar cezaevinde de güçlerini koruyor.
VE SONUÇ: MAFYA ÖLMEZ
Türkiye’de, artık eski tip ’mafya babaları’ yok. Devlet, bu tür oluşumlara izin vermiyor. Fakat bu, "mafya bitti" anlamına gelmiyor. Yeraltı faaliyetleri şekil ve el değiştiriyor, gayrimeşru çıkar çevreleri daha rasyonel hal alıyor. Ama en azından artık sokaklar eskisi kadar tehlikeli değil.
ESKİLERİN ÇOĞU ÖLDÜ, YENİLER TUTUKLU
SEDAT PEKER Kelebek Operasyonu ile yakalanan Sedat Peker, çıkar amaçlı suç örgütü oluşturmak suçundan 2004’te tutuklandı. Halen Kocaeli F Tipi Cezaevi’nde TUTUKLU.
ALAATTİN ÇAKICI Fransa’da yakalanan Alaattin Çakıcı, 2004’te Türkiye’ye iade edildi. 41 kişinin ölümünden sorumlu tutuldu. Halen Kocaeli F2 Tipi Cezaevi’nde TUTUKLU.
YAŞAR ÖZ Hakkında, suç örgütü kurmak ve üye olmak suçlamasıyla arama kararı varken, bir villada kumar oynatırken yakalandı. Adı Susurluk davasında da geçmişti. TUTUKLU.
İDRİS ÖZBİR Kürt İdris lakaplı İdris Özbir; örgüt liderliği, zorla para almak ve arazi mafyacılığından suçlandı. Ölümünden birkaç ay önce cezaevinden çıkmıştı. 2002’de kanserden ÖLDÜ.
KÜRŞAT YILMAZ Dört kez tutuklandı, dört kez cezaevinden kaçtı. Nihayet 1999’da Bulgaristan’da yakalanarak Türkiye’ye iade edildi. Halen Tekirdağ F1 Tipi Cezaevi’nde TUTUKLU.
DÜNDAR KILIÇ Çok sayıda yaralama ve cinayet olayına karıştı. Defalarca gözaltına alındı. Hayatı, yeğeni tarafından kitaplaştırıldı. 1999 yılında geçirdiği kalp krizi sonucu ÖLDÜ.
SEDAT ŞAHİN Sedat Şahin, Kocaeli F Tipi Cezaevi, kardeşi Vedat Şahin ise Tekirdağ F1 Tipi Cezaevi’nde; adam öldürme, yaralama, fidye isteme suçlamalarından TUTUKLU bulunuyor.
EMNİYETÇİLER İKİYE BÖLÜNDÜ
HALUK BAHÇEKAPILI (Eski Kaçakçılık ve Organize Suçlar Dairesi Başkanı): "Organize suç örgütleriyle mücadelede emniyet başarılı. Bu başarıda, polise siyasi baskıda bulunulmaması hayli etkili oluyor. Ayrıca emniyetin elinde önemli teknik imkánlar var."
BÜLENT ORAKOĞLU (Eski Emniyet İstihbarat Dairesi Başkanı): "Mafya faaliyetleri zaten yavaş yavaş gündemden kalkıyor. Klasik mafya konusunda emniyet güçlü. Ama yeni suç türleri; holdingler, ticari şirketler arkasına saklanan, global gelişmeleri de kullanan ciddi suç örgütleri türedi. Tüm dünyada durum böyle."
SAADETTİN TANTAN (Eski İçişleri Bakanı ve Beyoğlu Emniyet Müdürü): "Mafyanın bittiğine inanmıyorum. Türkiye’de, PKK büyük şehirleri tamamen teslim almış vaziyette. Suçla mücadelede, suç oluşmadan önce yasal yetki yok."
KAMİL TECİRLİOĞLU (Eski Kaçakçılık Dairesi Başkanı): "Birisi organize suç çetesi oluşturuyorsa, bunun bir ayağı siyaset, bir ayağı adalet, bir ayağı da güvenliktir. Türkiye’de organize suç örgütlerinin bitirildiğini söyleyemeyiz."
ERGÜN GÖKDENİZ (Eski Emniyet İstihbarat Kurucusu ve emekli vali): "Mafya her gün yeniden doğar. Talep ortadan kalkmadı, aksine arttı. Mafyanın bir ayağı emniyette, diğeri siyasette olmazsa, ölür. Bu nedenle yaşıyor hálá."
MAFYANIN KOLLARINDAKİ KADINLARIN HİKAYELERİ İÇİN TIKLAYIN
SON olarak manken TuÄŸba Özay’ın ricası üzerine, YaÅŸar Öz’ün bir adamıyla Özay’ın sevgilisi Akın BüyükoÄŸlu arasında çıkan silahlı çatışma ve Alattin Çakıcı’nın oÄŸlu Ali ve adamlarının Bodrum’da Maki Otel’i basmaları, Türkiye’deki mafya olgusunu yeniden gündeme getirdi. Peki, günümüz Türkiye’sindeki mafya ne durumda? Emniyet, yeni mafyanın ortaya çıkmasına izin vermediÄŸini savunuyor. Peki nasıl? Ankara Kızılay’daki Konur Sokak’taki o binanın, 1981’de kurulan Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Dairesi BaÅŸkanlığı (KOM) olduÄŸunu pek kimse bilmez. Ãœzerinde ne devlet dairesi olduÄŸuna iliÅŸkin bir tabela, ne kapısında silahlı nöbetçileri vardır. Ancak bırakın kapısını, sokaktan geçen herkes güvenlik adına kameraya alınır. Türkiye’de uyuÅŸturucu, silah kaçakçılığı baÅŸta olmak üzere, organize suçlarla mücadele için kurulan daireden kimler geldi, kimler geçti... Dündar Kılıç, Ä°dris Özbir, Mehmet Nabi Ä°nceler ve daha niceleri. Mafya tipi organize suçların felsefesi, tehdit-ÅŸiddet-yolsuzluk üçlemesiyle tanımlanabilir. Yolsuzluk, tehdit ve ÅŸiddet unsurlarının ardından geliyor. Bu üçlemenin biri, diÄŸerini ortadan kaldırmıyor. Aksine, birbirini tamamlıyor. Sınır tanımayan organize suç, devlet mekanizması içindeki kurumlardan doÄŸrudan veya dolaylı bir biçimde destek almaya çalışıyor. Ancak bu çark, bugün büyük ölçüde kırıldı. Â
CÄ°NAYET MAFYANIN HAVASI
Birçok operasyonda yer alan ve adının açıklanmasını istemeyen üst düzey bir emniyet yetkilisi, özellikle İstanbul’da yaşanan olayların ’kan davası’ değil, ’ekonomik paylaşım kavgası’ olduğunu söylüyor: "Haraç alınmak istenen bir mekán düşünün. Bir tarafta haraç isteyen, diğer tarafta haraç vermemek için başka bir grubun korumasına alınanlar var. Ayrıca ’havasını güçlendirmek’ için çatışmalara giren, cinayetler işleyenler de var. Cinayetler, onlar için çok şeyi rahatlıkla hallediyor. Tahsilatını kolaylaştırıyor. Çünkü havası artıyor."
MODAYA UY, KLASÄ°K DÄ°NLE
İstatistiklere göre, organize suç örgütleri çoğunlukla turizm ve sanayi bölgelerinin olduğu illerde toplanıyor. Örgütler, mali doyuma ulaştıktan sonra işadamı kimliğine bürünüyor. Gelir seviyesi yüksek, kültürlü birey izlenimi veriyorlar. Hayır kurumlarına ve yardıma muhtaç olan insanlara bağış yapıyorlar. Kirli sakal bırakma veya kravatsız koyu renk takım elbise giyme gibi klasik görünümlerinden uzaklaşıyorlar. Saç-sakal tıraşına dikkat eden, modaya uygun ve marka giyinmeye çalışan, klasik müzik dinleyen ve popüler yerleri tercih eden entelektüel kişi izlenimi veriyorlar. Mafyada hiç değişmeyense, örgüt yönetimindeki kan bağı. Bu bağ, Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde daha sıkı. Örgüt liderini babaları veya ağabeyleri gibi görüyorlar. Maddi çıkar beklemiyorlar. Bu ilişkilerde mutlak itaat şart. İtaatsizliğin cezası aileden dışlanmak. Lider, kadrosunu akrabalarından seçmeye özen gösteriyor. Üst yönetimde hemşerilik bağı önemli olmasına karşın, alt kademelerde bölge ve kan bağı önemini yitiriyor. Sabıkalı, suça meyilli, şiddete yatkın şahıslara yer açılıyor. En büyük erdem sadakat. Suçu üstlenmek, yükselmede önemli bir adım. Cezası kesinleşenlerin, dışarıdaki adam sayısı azalıyor. Adamları kendi adlarına çalışmaya başlıyor. Ancak akrabalık bağları güçlü olanlar cezaevinde de güçlerini koruyor.
VE SONUÇ: MAFYA ÖLMEZ
Türkiye’de, artık eski tip ’mafya babaları’ yok. Devlet, bu tür oluşumlara izin vermiyor. Fakat bu, "mafya bitti" anlamına gelmiyor. Yeraltı faaliyetleri şekil ve el değiştiriyor, gayrimeşru çıkar çevreleri daha rasyonel hal alıyor. Ama en azından artık sokaklar eskisi kadar tehlikeli değil.
ESKİLERİN ÇOĞU ÖLDÜ, YENİLER TUTUKLU
SEDAT PEKER Kelebek Operasyonu ile yakalanan Sedat Peker, çıkar amaçlı suç örgütü oluşturmak suçundan 2004’te tutuklandı. Halen Kocaeli F Tipi Cezaevi’nde TUTUKLU.
ALAATTİN ÇAKICI Fransa’da yakalanan Alaattin Çakıcı, 2004’te Türkiye’ye iade edildi. 41 kişinin ölümünden sorumlu tutuldu. Halen Kocaeli F2 Tipi Cezaevi’nde TUTUKLU.
YAŞAR ÖZ Hakkında, suç örgütü kurmak ve üye olmak suçlamasıyla arama kararı varken, bir villada kumar oynatırken yakalandı. Adı Susurluk davasında da geçmişti. TUTUKLU.
İDRİS ÖZBİR Kürt İdris lakaplı İdris Özbir; örgüt liderliği, zorla para almak ve arazi mafyacılığından suçlandı. Ölümünden birkaç ay önce cezaevinden çıkmıştı. 2002’de kanserden ÖLDÜ.
KÜRŞAT YILMAZ Dört kez tutuklandı, dört kez cezaevinden kaçtı. Nihayet 1999’da Bulgaristan’da yakalanarak Türkiye’ye iade edildi. Halen Tekirdağ F1 Tipi Cezaevi’nde TUTUKLU.
DÜNDAR KILIÇ Çok sayıda yaralama ve cinayet olayına karıştı. Defalarca gözaltına alındı. Hayatı, yeğeni tarafından kitaplaştırıldı. 1999 yılında geçirdiği kalp krizi sonucu ÖLDÜ.
SEDAT ŞAHİN Sedat Şahin, Kocaeli F Tipi Cezaevi, kardeşi Vedat Şahin ise Tekirdağ F1 Tipi Cezaevi’nde; adam öldürme, yaralama, fidye isteme suçlamalarından TUTUKLU bulunuyor.
EMNİYETÇİLER İKİYE BÖLÜNDÜ
HALUK BAHÇEKAPILI (Eski Kaçakçılık ve Organize Suçlar Dairesi Başkanı): "Organize suç örgütleriyle mücadelede emniyet başarılı. Bu başarıda, polise siyasi baskıda bulunulmaması hayli etkili oluyor. Ayrıca emniyetin elinde önemli teknik imkánlar var."
BÜLENT ORAKOĞLU (Eski Emniyet İstihbarat Dairesi Başkanı): "Mafya faaliyetleri zaten yavaş yavaş gündemden kalkıyor. Klasik mafya konusunda emniyet güçlü. Ama yeni suç türleri; holdingler, ticari şirketler arkasına saklanan, global gelişmeleri de kullanan ciddi suç örgütleri türedi. Tüm dünyada durum böyle."
SAADETTİN TANTAN (Eski İçişleri Bakanı ve Beyoğlu Emniyet Müdürü): "Mafyanın bittiğine inanmıyorum. Türkiye’de, PKK büyük şehirleri tamamen teslim almış vaziyette. Suçla mücadelede, suç oluşmadan önce yasal yetki yok."
KAMİL TECİRLİOĞLU (Eski Kaçakçılık Dairesi Başkanı): "Birisi organize suç çetesi oluşturuyorsa, bunun bir ayağı siyaset, bir ayağı adalet, bir ayağı da güvenliktir. Türkiye’de organize suç örgütlerinin bitirildiğini söyleyemeyiz."
ERGÜN GÖKDENİZ (Eski Emniyet İstihbarat Kurucusu ve emekli vali): "Mafya her gün yeniden doğar. Talep ortadan kalkmadı, aksine arttı. Mafyanın bir ayağı emniyette, diğeri siyasette olmazsa, ölür. Bu nedenle yaşıyor hálá."