AYM’nin kararına Yargıtay uymayacak

Daire oybirliği ile verdiği tarihe geçecek 23 sayfalık kararıyla, ilk kez AYM kararını tanımayarak Atalay hakkındaki ihlal ve tahliye kararına uyulmamasına hükmetti ve kararın TBMM Başkanlığı’na gönderilmesine karar verdi. İki yüksek mahkeme arasında örneği olmayan bir krize kapı aralandı.

“VESAYET MAKAMI”

Kararda, AYM üyelerinin “denetlenememenin verdiği rahatlıkla” hareket ettikleri, anayasada yeri olmamasına rağmen “yasa koyucu ve süper temyiz mahkemesi” ve “vesayet makamı” gibi davrandıkları savunuldu. Atalay kararında üniversitelerde başörtüsü yasağı getiren eski bir karara atıf yaptıkları ve bunun da daire tarafından “ironik” bulunduğu vurgulandı. AYM’yi “yargısal aktivizm”le de suçlayan Daire, kararında özetle şu değerlendirmeleri yaptı: “Hüküm TBMM’ye bildirildiğinde Anayasa’nın 84/2 maddesi açısından AYM’ye müracaat hakkı tanınmadığı gibi AYM’nin inceleme yetkisi bulunmamaktadır. AYM, Anayasa’nın 14. maddesinin hangi suçları kapsadığının yorumla belirlenmesinin ciddi sıkıntılara yol açacağını belirtirken, daha önce yargısal aktivizm sonucu verdiği üniversitelere başörtü yasağı kararını gerekçe göstermesi dikkat çekici bulunmuş ve bir ironi olarak değerlendirilmiştir.

AYM, kararlarında hiçbir organ tarafından denetlenmemenin vermiş olduğu rahatlıkla yetkisini sürekli artırmak ve kötüye kullanmak suretiyle yasama organı üzerinde vesayet organı olduğuna yönelik eleştirilerin, bireysel başvuru yetkisinin verilmesi üzerine yargı üzerinde de ortaya çıkmasına neden olmuştur.

“TEHDİT BOYUTUNDA”

Hatta gelinen noktada AYM, Atalay’a yönelik verdiği kararında, Yargıtay 3. Ceza Dairesi üyelerini ‘ihmal suçunu işlemişlerdir’ şeklinde tehdit etme boyutuna kadar işi vardırmıştır.

“YASA KOYUCU GİBİ”

AYM sadece yasaları iptal ederek yasama organının alanına müdahale etmemekte; bazen yasa koyucu gibi davranarak anayasaya göre aralarında astlık üstlük ilişkisi bulunmayan yüksek mahkemeler üzerinde de süper temyiz mahkemesi olarak vesayet makamı gibi davranmaktadır.

AYM, yargısal aktivizim yaparak anayasaya aykırı verdiği kararları ile görev ve yetkilerini, anayasa ve kanunlardan üstün görmek suretiyle sorgulanmasına ve meşruiyetinin tartışılmasına yol açmıştır.

Devletin kamu gücünü bulunduran kimselerin, güçlerini sürekli anayasaya aykırı şekilde kullanmalarının, anayasayı ihlal etme eyleminin işlenmesinde kolaylık sağlayacağı aşikardır.”

‘GÜLEN VE KARAYILAN’IN TBMM’YE GİRMELERİNİN ÖNÜ AÇILIR’

Kararda  şu satırlara da yer verildi: “Anayasa’nın 14. maddesinin yorumlamaya elverişli olmadığını söylemenin isabetsiz olduğu, TCK’nın ilgili maddelerinde yazılı suçların, 14. madde kapsamında değerlendirilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır. Aksi halde Türkiye Cumhuriyeti’nin devleti ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne kasteden, terör eylemleri ile irtibatlandırılan Fetullah Gülen, Cemil Bayık, Murat Karayılan ve bunlar gibi şüpheli ya da sanıkların vekil seçilmelerinin, TBMM’ye girmelerinin önü açılır ki bu durumun hukuken isabetli olduğunu savunmanın izahı kabil olduğunu söylemek mümkün değildir. Anayasa koyucu hangi suçların 14. madde kapsamında olduğunu belirlememişse de terör suçları dışında suç olarak düzenlenen fiiller arasından da kapsamı belirleme görevini soruşturma makamı ile derece ve temyiz mahkemelerinin takdirine bırakmıştır.”

AYM ÜYELERİNİ SORUŞTURMA BİLMECESİ

AYM’nin kararının altında 14 üyenin imzası var. Bu üyelerden 9’u hak ihlali, 5 üye ise karşı oy verdi. Yargıtay 3. Daire, ihlal oyu kullananlar hakkında suç duyurusunda bulunma kararı aldı. İhlal kararı veren Başkan Zühtü Aslan ile Tahsin Gökcan, Kadir Özkaya, Engin Yıldırım, Mehmet Emin Kuz, Rıdvan Güleç, Kenan Yaşar, Selahaddin Menteş, Yusuf Şevki Hakyemez hakkında suç duyurusunda bulunulacak. Soruşturma açılması AYM Genel Kurulu’nun kararına bağlı. 15 üyeli AYM’nin 9’u ihlal yönünde oy kullandığı için soruşturmayı kalan 6 üyeden üçünün yürütmesi gerekiyor. Ancak karar Genel Kurul’da verildiği ve kurul 10 üyeyle toplandığı ve hakkında ihbarda bulunulan üyelerin katılma hakkı bulunmadığı için kararın nasıl verileceği tartışma konusu.

AYM Başkanı, şikâyetleri işleme koymama yetkisine de sahip ancak bu da yeni bir krizin kapısını aralayabilir.

YARGITAY KARARINA TEPKİLER...

Türkiye yargı tarihinde bir ilk olan Yargıtay 3. Daire’nin kararının ardından dün gece saatlerinde siyasiler ve hukukçulardan tepkiler geldi. Karar sonrası sosyal medyadan bir gönderi paylaşan CHP Genel Başkanı Özgür Özel, kararı ‘düzene kalkışma’ olarak niteleyip parti grubunu olağanüstü olarak kapalı toplantıya çağırdığını duyurdu. Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu ise sosyal medyadan kararı ‘darbe’ olarak nitelendirdi. Türkiye Barolar Birliği Başkanı Erinç Sağkan da Barolar Birliği Yönetim Kurulu’nun bugün sabah olağanüstü gündemle toplantı kararı aldığını açıkladı.

ÖZGÜR ÖZEL/CHP GENEL BAŞKANI: "Yaşanan gelişmeler hafife alınamaz, görmezden gelinemez. Bu, anayasayı ihlal suçunun ötesinde anayasal düzene karşı kalkışma girişimidir. Derhal bastırılmalıdır."

KÜRŞAD ZORLU/İYİ PARTİ SÖZCÜSÜ: “AYM kararları yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlar. Yargıtay’ın AYM kararına uymaması hukuken izah edilemezken üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunması ‘Artık Türkiye’de hiçbir vatandaşın hukuk güvenliğinin kalmadığı’ anlamına gelir.”

AHMET DAVUTOĞLU/GELECEK PARTİSİ GENEL BAŞKANI: "Hukukumuz AYM'ye hukuk hiyerarşisi bakımından en üst konumu vermiş ve kararlarını Anayasa'nın 53. maddesiyle kesinlikle uyulması gereken kararlar niteliğiyle tanımlamıştır. Bu kadar açık bir yasaya rağmen Yargıtay 3. Dairesi hukuk devletine doğrudan müdahale, darbe niteliğinde bir karar alarak AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunmuştur. Bir siyasal, anayasal darbe teşebbüsü ile karşı karşıyayız."

HAYATİ YAZICI/AK PARTİ GENEL BAŞKAN YARDIMCISI: “Öyle olaylar olur ki, analiz yapmak için, konuşsan da konuşmasan da sorun olur. Hiç ve asla olmaması gereken öylesi bir olay yaşıyoruz. Devleti oluşturan erkler, sorun çözümler. Asla sorun üretmez, üretemez. Birbirini çelmeleyemez.”

ABDULHAMİT GÜL/AK PARTİ GRUP BAŞKANVEKİLİ: “Yüksek yargı arasındaki çatışma görüntüsü, hukuk devleti ve adalet duygusu için endişe vericidir. Her kurumun kaynağını milletten alan yetki ve fonksiyonunu hukuk çerçevesinde kullanması esastır.”

FETİ YILDIZ/MHP GENEL BAŞKAN YARDIMCISI: "AYM yargısal aktivizmde bulunamaz. Suç ve ceza politikasını belirlemek, AYM kararlarında sıkça ifade edildiği gibi kanun koyucunun TBMM'nin takdirindedir."

MEHMET UÇUM/CUMHURBAŞKANI DANIŞMANI: “AYM mahkumiyeti olan vekillere ilişkin kararlarda ısrarla Anayasa’yı tanımıyor. AYM’nin bu konuda verdiği kararlar yargısal aktivizm örneğidir. Yargıtay’ın AYM ihlal kararına uymama kararı gerekçeleriyle doğrudur.”