AYM'nin HSYK kararına tepkiler

CHP'Lİ HAMZAÇEBİ: AYM'NİN KARARINA SAYGI DUYUYORUM....

Anayasa Mahkemesi, HSYK yasası için verdiği iptal hükümlerinin gerekçelerini açıkladı. Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararında, hükümete iptal edilen maddeler konusunda düzenleme yapmak için üç ay süre verilirken, HSYK ve Adalet Akademisi'nde görevi sonlandırılan memurlara da, geri dönüş yolu açıldı.
HSYK yasasına ilişkin itiraz başvurusunu Anayasa Mahkemesi'ne bizzat yapan CHP Grup Başkan Vekili Akif Hamzaçebi de, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan daha önceki Twitter kararı konusundaki "AYM kararına saygı duymuyorum" sözüne atıf yaparak, "AYM'nin kararına saygı duyuyorum" dedi.
Hamzaçebi, Hürriyet'e yaptığı açıklamada, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararını üç ana başlık altında ele almak gerektiğini söyledi ve bu başlıkları şöyle sıraladı;
1- Anayasa Mahkemesi, Adalet Bakanlığı'na verilen yetkileri iptal etti. Hamzaçebi, bu çerçevede, Adalet Bakanının hangi konuda, hangi ihbarın değerlendirileceğine ilişkin yetkisi iptal edildi. Aynı şekilde Adalet Bakanı'nın soruşturma açılıp açılmamasına ilişkin yetkisi de sonlandırıldı. Anayasa Mahkemesi, Adalet Bakanı'nın HSYK üyeleri hakkında soruşturma yetkisini de iptal etti.
2- HSYK yasasıyla görevleri sona erdirilenler için yürütmeyi durdurma kararı verdi- Buna göre, yasa maddesiyle görev sona eren personel, idari mahkemeye giderek, göreve iade davası açabilecek. Hamzaçebi, yasa maddesiyle boşaltılan görevlere yeni atanan kişilerin ise, "etik olarak" istifa etmelerinin yerinde olacağını da vurguladı.
3- HSYK üyelerinin dairelere dağılımına ilişkin hükümet müdahalesine imkan veren düzenlemeyi iptal etti. Bu çerçevede, HSYK dairelerine başkan seçilmesine ilişkin yapılan yeni düzenleme de sonlandırılıp, eski sisteme dönüş yapıldı.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, AYM'nin verdiği twitter kararının ardından söylediği, "karara saygı duymuyorum" cümlesine karşılık, Hamzaçebi "AYM kararına saygı duyuyorum" diye konuştu. Hamzaçebi, AYM'nin bu kararı ile, hükümetin 12 Eylül 2010'da referanduma giderek, kendi yaptığı Anayasa değişikliklerini ihlal ettiğini kayda geçirmiştir. Hükümet, HSYK'yı bağımsız bir kurul olmaktan çıkarıp, Adalet Bakanlığı'na bağlı bir genel müdürlük haline getirmeye çalışıyordu. AYM, bu anlayışı iptal ettirmiştir" dedi.

BAŞBAKAN YARDIMCISI İŞLER: ZAMANLAMA MANİDAR

Anayasa Mahkemesi'nin, HSYK yasası konusunda verdiği kısmi iptal kararına hükümetten ilk tepki, Başbakan Yardımcısı Emrullah İşler'den geldi. İşler, "Anayasa Mahkemesi'nin kararını çok hızlı alması ve zamanlaması manidar" dedi.

İşler'in açıklaması şöyle:
"AYM yüksek mahkeme olarak kendisine yapılan müracaatı değerlendirmiştir. AYM'nin kararını çok hızlı vermesi ve zamanlaması manidardır. AYM'nin kararıyla ilgili gerekçeli karar yayınlandıktan sonra inceleyip, gerekli değerlendirmeyi yaparız."

İŞTE DİĞER TEPKİLER:

ADALET BAKANI BEKİR BOZDAĞ: Anayasa Mahkemesinin bu dava konu gündeminde olmamasına rağmen gündeminde değişiklik yaparak öne aldığını görüyoruz. Belli ki bugüne kadar Anayasa Mahkemesi Başkanı'nı ve mahkemeyi bu işi gündeme almaya zorlayan bir şey yoktu ama öyle anlaşılıyor ki sayın Başkanımıza ivedi olarak bu konuyu gündeme almasını gerekli kılan başka şeyler oldu. Yaptığımız düzenleme, Anayasa'ya uygundur. İptal kararı bu yöndeki kanaatimi değiştirmemiştir. Ancak elbetteki iptal kararına uyacağız. Anayasa Mahkemesi kararları geriye yürümez, Bugüne kadar yapılmış değişikliklerin geriye dönük ihyası mümkün değildir yapılmış uygulamalar geçerlidir.

BAŞBAKAN YARDIMCISI BEŞİR ATALAY: Biz HSYK ile ilgili yasayı çok iyi çalıştık. Adalet Bakanlığımız çok iyi çalıştı, bizler de çalışma komisyonunda onu ciddi şekilde değerlendirdik. Dolayısıyla orada Anayasa Mahkemesinin iptaline elverecek sorunlu maddeler temizlenmişti. Hatta Cumhurbaşkanımızın da bazı görüşleri olmuştu. Hem HSYK yasasında hem internetle ilgili düzenlemede. Cumhurbaşkanımız da onları inceletmişti ve anayasa aykırılığı olabilecek hususlar temizlenmişti. Cumhurbaşkanımız da o gönül rahatlığı içinde imzalamıştı yasayı. Dolayısıyla şimdi ne buldular bilmiyorum. Zaten Türkiye'nin temel sorunlarından birisi kurumların siyasetten rol çalmasıdır. Biz milli iradeyi ve siyaseti güçlendirelim diye uğraşan bir iktidarız. Demokrasi ancak böyle olur, milli irade çok önemli, milli iradenin yansıdığı Meclis çok önemli, milli iradenin verdiği yetkiyle kurulan hükümet önemlidir. Bunların hepsi siyaset kurumudur. Eğer yargı, daha önceleri Silahlı Kuvvetler veya zaman zaman basın siyaset kurumunun elinden rol çalma çabası içinde olursa bu tekrar eski vesayet tartışmalarını getirir. Endişem Anayasa Mahkemesinin yine eleştiri alması, hele hele Yüksek Seçim Kurulu'nun kararlarını bireysel başvuruyla kabul etmesi, bırakın onu değerlendirmesi bile, bakmaya değer bulması, kabul etmesi bile Anayasa Mahkemesini daha bir yıpratacaktır.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANI İDRİS GÜLLÜCE: Mecliste çok düşünülerek yapılmış bir şeydi. Anayasa Mahkemesine saygı duyarız ama yaptığı işe illede doğru diyecek halimiz yok. Yaptığının doğru olmadığına inanıyorum. Sanıyorum Mecliste tekrar düzeltilir

BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANI FİKRİ IŞIK: Anayasa Mahkemesinin verdiği bu kararlar, yaşanan tüm tartışmalar... Türkiye'nin ileri demokrasiye geçmesi noktasında kesinlikle yeni anayasaya ihtiyacı var. Bu anayasanın da arzumuz Mecliste uzlaşmayla yapılması. Aslında biliyorsunuz, Türkiye Büyük Millet Meclisinde 4 parti uzlaşma komisyonu kurarak, eşit sayıda temsil edildikleri komisyonda bu HSYK, yargıyla ilgili maddelerde uzlaşma sağlanmıştı. Bunun bence Anayasa Mahkemesinin kararını da vesile kılarak tekrar gözden geçirilmesi ve Türkiye'nin gerçekten yeni bir anayasaya kavuşmasına vesile olmasını dilerim. Şu anda detaylarda hangi maddeyi, hangi yönden iptal etti, o biraz da gerekçeli kararla ortaya çıkacak ama Anayasa Mahkemesinin bugünkü kararı, Türkiye'nin yeni anayasa ihtiyacını en net şekilde ortaya koydu.

AK PARTİ GRUP BAŞKANVEKİLİ MUSTAFA ELİTAŞ: Anayasa Mahkemesi bu süreçte çok hızlı kararlar veriyor. 2010 referandumu çerçevesindeki yaptığımız düzenlemeler doğrultusunda Anayasa Mahkemesi’nin verdiği kararların hızlanmasında bir katkımız varsa memnun kalırız. Biz çıkarttığımız her yasanın Anayasaya uygun olduğu kanaatindeyiz. Burada Anayasa Komisyonu var, 26 milletvekili tarafından temsil edilen, Anayasa profesörlerinin bulunduğu, konusunda uzman arkadaşlarımız var. O uzman arkadaşların uygun bulduğu bir şeyi Anayasa Mahkemesi reddediyor. TBMM’de yapılan bir düzenlemeyi, 550 milletvekilinin belki 300 tanesi bu kanunun Anayasaya uygun olduğunu ifade ediyor, Anayasa Mahkemesi’nin 17 üyesi ’uygun deldir’ diyor. Sürpriz olarak değerlendirmek yanlış olur. B planı A planı diye bir şey yok. Anayasa Mahkemesi görevini yapıyor, TBMM görevini yapıyor. Biz her türlü mahkeme kararına saygılıyız, uymak zorundayız. Ama her türlü karara da saygı duymak zorunda değiliz

TBMM ANAYASA KOMİSYONU BAŞKANI BURHAN KUZU: Bir tanesi teftiş için müfettişlerin görevlendirme meselesinde sayın Bakana işi başlatma noktasında tanınan bir yetki vardı, burayı iptal etmiş. Biz aslında anayasada teftiş işlerini kurula verdik ama başlangıç olarak Adalet Bakanı'nın işin içinde olması şık ve doğru olurdu. Sorumlu olan bakana, adaletteki her türlü sıkıntılarda hedef tahtası, en ağır hücumlar olacak ama bir hakimin yanlışı hakkında bir teftiş başlatamayacak, bir yetkisi olmayacak. Bunu kabullenmek mümkün değil. Bana sorarsan bu siyaseti yargının anlamaması demektir. Yapacak birşey yok. Anayasa Mahkemesi böyle uygun görmüş. Dünyadaki yargının konumu bilinse Türkiye'deki yargının ne kadar bağımsız olduğu ortaya çıkar. Türkiye'de sorun yargının tarafsızlığı konusu, bağımsızlığı değil... "Özünde abartılacak çok fazla bir iptal yok. Ama söylediğim bazı bölümlere, müfettişlik bölümüne dokunulmazsa iyi olurdu. Ama Anayasa Mahkemesi öyle uygun görmüş.
Anayasa Mahkemesi, bir idare mahkemesi durumunda olmadığı için verdiği kararlar anayasa gereği geçmişe yürümüyor. Çünkü hukuk devleti bağlamında insanların güvencesi. Mesela bir kanun çıksa aradan bir sene, iki sene, üç sene geçse ve iptal etse, geriye yürüse alımlar olmuş, satışlar olmuş, araya üçüncü kişiler girmiştir. Bunu eski hale getirmek mümkün değil. O bakımdan geçmişe yürümez Anayasa Mahkemesinin kararları. Şu andan itibaren gidenlerin tekrar bir dönüşü söz konusu olamaz.

CHP KONYA MİLLETVEKİLİ ATİLLA KART: Hukuk adına olumlu bir gelişme. Ancak bu arada Hükümet amacına ulaştı. Anayasa Mahkemesi kararlarının geriye yürümezliği ilkesiyle aradan geçen sürede atamaları yaptı.Hükümet, bütün bu süreçleri bile bile TBMM'nin iradesini iğfal etti, yetkisini, çoğunluğunu kötüye kullandı.Bu tabloya rağmen yasal süreç sona ermedi.Cumhurbaşkanı bu aykırılıkları gördüğü, bildiği halde, bir şekilde ifade ettiği halde, yine o kritik aşamalarda olduğu gibi yine sorumluluk üstlenmekten kaçınmıştır. Cumhurbaşkanı, kişisel ve siyasal hesaplarını, çıkarlarını, demokrasinin, hukukun, anayasanın önüne geçirmiştir.

CHP GENEL BAŞKAN YARDIMCISI FAİK ÖZTRAK: Baştan beri zaten biz söylüyorduk, bu düzenlemede çok ciddi anayasaya aykırılıklar var, yargı bağımsızlığını, hukukun üstünlüğünü tehdit ediyor diye. Demek ki Anayasa Mahkemesi de bunu görmüş, bununla ilgili bölümleri iptal etmiş

MHP ANKARA MİLLETVEKİLİ ÖZCAN YENİÇERİ: Anayasa Mahkemesi, vermesi gereken kararı vermiştir. Aksi karar vermesi durumunda kendi amacını ve kuruluş felsefesine aykırı hare etmiş olacaktı. Biz hukukçu değiliz ama getirilen düzenlemenin Anayasa'ya aykırı olduğunu açık, net, alenen ortadaydı. Bunu ifade ettik, üzerine gittik. Ancak Bir AKPli çıktı 'bu Meclis'in Anayasa aykırı yasa yapma hakkı da vardır' dedi. Bugün getirilen MİT yasası da anayasaya, temel hak ve özgürlüklere aykırıdır. Bu da gidecek mahkemeden dönecek.Cumhurbaşkanı'nın bu yasayı onaylaması da ibret vericidir. Ankara'dan bir noteri alıp Çankaya'ya çıkaralım, nasıl olsa her geleni imzalıyor Cumhurbaşkanı. Aranızdaki ikili ilişkileri bozmamak için ülkenin hukuk düzenini bozuyorsunuz. Siz orada niye varsınız sayın Cumhurbaşkanı?