AYM’den sahte tablo kararı

Dava dosyasına göre Cengiz T., yaklaşık 7 yıl önce İstanbul’da eski eşya satan bir pazardan ünlü ressam Van Gogh’un ayakta duran ‘Orphan Man’ adlı deseninden yararlanılarak yapılmış taklit bir tablo satın aldı. Cengiz T., dört yıl evinde tuttuktan sonra tablo ile birlikte Ordu’ya hareket etti. Yoldayken Tokat İl Emniyeti Müdürlüğü ihbar üzerine operasyon düzenledi ve tabloya el konuldu. Mimar Sinan Üniversitesi Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü’nden alınan raporda tablonun taklit olduğu bildirildi. Bu rapor üzerine Tokat Savcılığı Cengiz T. ve arkadaşları hakkında takipsizlik kararı verdi. Ancak tablonun müzede alıkonulması talebinde bulundu.

HAK İHLALİ

Kararın ardından Cengiz T., Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu. Başvuruda satın alınması ve bulundurulması kanunen yasak olmayan tablonun müsaderesine karar verildiği, mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürdü. Başvuruyu görüşen Anayasa Mahkemesi İkinci Bölümü de kararla mülkiyet hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Kararın bir örneği yeniden yargılama için Zile Sulh Ceza Hâkimliğine gönderildi.

Kararın gerekçesinde özetle şöyle denildi: “Somut olayda taşınır kültür ve tabiat varlığı niteliğinde olmayan sahte veya taklit olduğu anlaşılan eşyanın müzede alıkonulabilmesi veya müsadere edilebilmesine yönelik herhangi bir hükme yer verilmediği görülmektedir. Buna göre söz konusu tablonun suç konusu olmadığı gibi ilgili kanun hükümlerine göre bulundurulmasının da yasak olmadığı anlaşılmaktadır. Anayasa’nın 35. maddesinde mülkiyet hakkının en temel güvencelerinden biri olan müdahalenin kanuna dayalı olması ölçütü, bireyleri kamu makamlarının keyfî ve öngörülemez müdahalelerinden korumayı amaçlamaktadır. Somut olay bakımından ise Yargıtay içtihadına aykırı olarak müzede alıkonulma yerine müsadere kararı verildiği anlaşılmaktadır. Mevcut hâliyle somut olay bağlamında başvurucunun mülkiyet hakkı ihlal edilmiştir.”