AYM'den örnek karar: Temiz su insan hakkıdır!
Güncelleme Tarihi:
Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, Kars Porsuklu’da yaşayan üç köylünün bireysel başvurusunu kabul etti ve başta belediyeler olmak üzere kamu makamlarına uyarı niteliğinde bir karara imza attı. Kararın ayrıntıları şöyle:
Anayasa Mahkemesi (AYM), Porsuklu köyünün tek içme suyu kaynağı olan Susuz Çayı’na kanalizasyon sularının arıtım yapılmaksızın dökülmesini, Anayasa’daki “özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının” ihlali olduğuna karar verdi. AYM, Erzurum 1. İdare Mahkemesi’nce yeniden yargılama yapılarak davacı köylülere manevi tazminat ödenmesini de istedi. Bu tip çevre davaları açısından AYM Genel Kurulu kararı örnek içtihat niteliği taşıyor.
Dünkü Resmi Gazete’de yayımlanan AYM kararında, akarsuyun temizlenmesi için geleceğe dönük tedbirlerin uygulanacak ve arıtma tesisi kurulacak olmasının somut başvuruda mevcut durum itibarıyla davacıların mağdur sıfatını ve manevi zararlarının telafisinin gerekliliğini ortadan kaldırmadığı vurgulandı. AYM kararında, Kars Valiliği ve mahkemelerin Susuz Belediyesi’nce, çaya arıtma yapılmaksızın kanalizasyon bağlanmasından kaynaklı çevresel tehlikelerin tespit edildiğine dikkat çekildi. AYM kararında özetle şöyle denildi:
AİLE HAYATINA MÜDAHALE
“Somut olayda Anayasa’nın 20. maddesinde güvence altına alınan özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı çerçevesinde kişilerin sağlığını olumsuz olarak etkileme tehlikesi oluşturacak şekilde kanalizasyon suyunun arıtılmadan akarsuya salınmaması yükümlülüğünün bulunduğu açıktır. Bunun nasıl yapılacağı ve hangi tedbirlerin alınacağı hususu kamu otoritelerinin takdirinde olmakla birlikte hakkın ihlaline yol açılmaması için tedbirlerin süratle, makul ve uygun bir yöntemle uygulanması da zorunludur.
ARITMA TESİSİ YAPILMADI
Atık su arıtma tesisi yapılması için verilen on yıllık süre dolmuştur. 2014’te sonuçlanan davada derece mahkemelerince şikâyet edilen çevre kirliliğinin önlenmesini sağlayacak arıtma tesisinin yapılmadığı tespit edilmiş olup idarece 2017’de düzenlenen Çevre Durum Raporu’na göre aradan geçen süreye rağmen bu tesisin faaliyete geçirilmediği anlaşılmaktadır.”