AYM'den başarısız kısırlaştırmaya ihlal cezası
Güncelleme Tarihi:
Kısırlaştırma (vasektomi) ameliyatı olan Kemal D., 19 ay sonra çocuk sahibi olunca Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurdu. AYM, çiftin ‘maddi ve manevi varlığını koruma hakkının ihlal edildiğine’ ve tazminat talepli davalarında yeniden yargılamaya hükmetti.
AYM kararına göre, dört çocuğu olan Kemal D. 2010’da devlet hastanesinde vasektomi ameliyatı oldu. Ancak ameliyattan 19 ay sonra eşi hamile kaldı. Bu durumdan zarar gördüklerini belirten çift, Sağlık Bakanlığı’na yaptıkları başvurunun reddedilmesi üzerine Bursa 1. İdare Mahkemesi’nden bakanlık aleyhinde dava açtı. Çift, yaşlarının ileri olduğunu, ekonomik durumlarının yetersiz olduğunu, sağlık sorunları da yaşadıkları, bu nedenle gebelik istemediklerini ancak hatalı tıbbi müdahale sonucu gerçekleşen gebelik nedeniyle zarara uğradıklarını savunarak, maddi ve manevi tazminat talep etti.
Adli Tıp Kurumu raporunda, vasektomi sonrası sperm kanallarının tam kapanmamasının gebeliğe neden olabileceği, her türlü özene rağmen görülebileceği, bunun tıbbi ihmal ya da “kusura bağlı olmayan komplikasyon” sayılamayacağı değerlendirildi. Vasektomi işlemini yapan doktor da savunmasında, hastanın dört ay sonra kontrole gelmesi gerektiğini ancak gelmediğini ifade etti. İdare Mahkemesi, 2014’te, bilirkişi raporunu esas alarak ileri sürülen zararla idarenin tazmin sorumluluğu arasında bağ olmadığını vurgulayarak çiftin davasını reddetti. Çift, 17 Mart 2017’de AYM’ye başvurdu. AYM, 16 Eylül’de oybirliği ile evli çiftin anayasada güvence altına alınan ‘kişinin maddi ve manevi varlığının ihlal edildiğine’ karar verdi. Başvuruculara kontrolle ilgili herhangi bir uyarı yapılmadığına dikkat çeken AYM yeniden yargılamaya hükmetti.
ÖRNEK KARAR
Çiftin 10 yıllık hukuk mücadelesi sonrası verilen AYM kararı benzer başvurular yönünden yeniden yargılama ile maddi-manevi tazminat yolunu açan önemli bir örnek karar niteliği taşıyor.