AYM’den ‘703’ iptali

16 Nisan 2017 referandumunun ardından geçilen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne uyum sağlanması amacıyla 2018’de 703 sayılı KHK yayımlanmıştı. Kararname ile başbakanlık ve mevcut bakanlıklar ile kamu, kurum ve kuruluşlarının teşkilatlarına son verilirken, kamu teşkilatı yeniden düzenlenmişti. CHP bu düzenlemelerin ancak yasa ile hayata geçirilebileceğini savunarak, iptal talebiyle AYM’ye başvurmuştu.

AYM, CHP’nin yanı sıra İstanbul 12. İş Mahkemesi ve Konya Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi’nin iptal başvurularını birlikte görüşerek, karara bağladı. AYM, 7 Aralık 2023’te 703 sayılı KHK’nın kısmen iptaline karar verdi. AYM üyeleri Muammer Topal, Basri Bağcı, İrfan Fidan ve Muhterem İnce iptal kararına karşı oy kullandı.

HÜKÜMETE 12 AY SÜRE

AYM, düzenlemelerin bazılarının Yetki Kanunu kapsamında olmadığından KHK ile yapılamayacağı, birçok düzenlemenin ise KHK ile düzenlenemeyecek yasak alan içinde kaldığı gerekçesiyle iptal etti. AYM, hükümete kanunla yeni düzenleme yapmak için süre de verdi. İptal kararlarının dünkü Resmi Gazete’den yayımdan başlayarak, bazılarının 9 ay bazılarında ise 12 ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı. AYM’nin, kamu teşkilatının kanunla yeni sisteme uyarlanması anlamı taşıyan iptal kararları satırbaşları ile şöyle:

-  MERKEZ BANKASI: Cumhurbaşkanı’nın Merkez Bankası Başkanı’nı süresinden önce değiştirme yetkisi veren kural iptal edildi. Merkez Bankası Başkan Yardımcılığına atanabilmek için gerekli olan, meslekleri ile ilgili olarak en az on yıl çalışmış olma şartının ortadan kaldırılması kuralı da iptal edildi.

- REKTÖR ATAMA:  Üniversite rektörlerinin Cumhurbaşkanı tarafından atanmasına ilişkin hükümler de iptal edildi. İptal mevcut rektörlerin durumunu etkilemeyecek.

- TRT: TRT Genel Müdürü’ne en yüksek devlet memuru aylık ve sözleşme ücreti ödenmesine ilişkin düzenleme iptal edildi.

- TRT’de özel hukuk hükümlerine tabi personel çalıştırılması ve yılda 4 kez ikramiye verilmesine ilişkin hükümler iptal edildi.   

- TRT Kanunu’ndaki “Kamu idarelerine ait taşınmazlar ile devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler, görev ve faaliyetlerinde kullanılmak üzere TRT’ye bedelsiz tahsis edilebilir” kuralı iptal edildi.

- TRT ihaleleri için “Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine tabi değildir” düzenlemesi iptal edildi.

- TRT’nin şirket kurma, satın alma ve ortaklık düzenlemesi ile istihdam fazlası personelin diğer kamu kurumlarına nakline ilişkin kural da iptal.

 - SUBAY TERFİ SÜRELERİ:  Subayların terfiye hak kazanabilmek için her rütbede beklenecek sürelerinin Cumhurbaşkanı tarafından uzatılabilmesi ve kısaltılabilmesine ilişkin düzenleme iptal edildi.

UÇUM: YETKİ DEVAM EDİYOR

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum, iptal kararları için “AYM Cumhurbaşkanı’nın rektör atama ve Merkez Bankası başkanını atama/görevden alma yetkisini iptal etmemiştir. Cumhurbaşkanı yetkileri 3 sayılı CBK’da aynen devam ediyor.  Ayrıca iptallerin yürürlüğe girmesi için 12 ay süre verilmiştir. Öte yandan Cumhurbaşkanı’nın rektör atama yetkisi zaten iptal edilemez. Çünkü yetki Anayasadan doğuyor” dedi.