AYM’den 4 yıl 4 ay yargılamaya 3.400 lira tazminat
Güncelleme Tarihi:
Anayasa Mahkemesi (AYM) trafik kazasında sol bacağı kırıldığı halde askere alınıp daha sonra ‘Askerliğe elverişli değildir’ raporuyla terhis edilen Tanju B.’nin, ‘maaş bağlanması’ davasının 4 yıl 4 ay sürmesini ihlal saydı ve 3 bin 400 TL tazminata hükmetti.
AYM kararına göre, 1988 doğumlu Tanju B., askerlik öncesi geçirdiği trafik kazası sonucu sol bacağındaki kırık nedeniyle ameliyat edildi. Askerlik muayenesi öncesi “Sol bacak kırık ameliyatlısı, askerliğe elverişlidir, komando olamaz” şeklinde rapor verildi. 27 Ağustos 2008’de silah altına alınan Tanju B.’ye, askerliği sırasında ‘ağır spor ve bedensel faaliyetlerden muaf tutulması gerektiği’ raporu düzenlendi. 16 Ocak 2009’da Gülhane Askeri Tıp Akademisi’ne (GATA) sevk edilerek bacağından ikinci kez ameliyat edildi. GATA, 9 Eylül 2009’da “Sol femur kırık sekeli, askerliğe elverişli değildir” raporu verince terhis edildi.
ASKERDE AĞIR SPOR SAĞLIĞIMI BOZDU
Tanju B., askerlik görevi esnasında kendisine yönelik şiddet ve ağır spor faaliyetleri nedeniyle rahatsızlığının arttığını, askerliğin tesiriyle sağlığının bozulduğunu savunarak, ‘vazife malulü sayılması’ ve ‘vazife malullüğü aylığı bağlanması’ talebiyle 13 Kasım 2009’da Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvurdu. SGK Vazife Malullüğü Tespit Kurulu ise 20 Nisan 2010 tarihinde rahatsızlığın askerlik görevinin etkisiyle meydana gelmediğini belirterek vazife malullüğü koşullarının oluşmadığına karar verdi. Tanju B., 2010’da kapatılan Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) 3. Dairesi’nde dava açtı. Tanju B., bedensel faaliyetlerden muaf tutulması yönünde sağlık raporu bulunmasına rağmen spor yapmaya ve eğitimlere katılmaya zorlandığını savundu; vazife malullüğü koşullarının oluştuğunu iddia etti. AYİM, dört yıl sonra bu davayı reddetti.
Tanju B., 14 Temmuz 2014’te bu kez AYM’ye başvurdu. AYM de 17 Temmuz’da oybirliği ile makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verdi.
DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ
Kararda özetle şöyle denildi: “Somut olayda 5/2/2010 tarihinde AYİM 3. Dairesi’nde açılan davanın aynı dairenin 5/6/2014 tarihli kararıyla sona erdiği anlaşılmaktadır. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesi’nin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında karmaşık niteliği bulunmayan ve başvurucunun yargılamanın uzamasında bir etkisinin de tespit edilemediği başvuru konusu davadaki 4 yıl 4 aylık yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.”
AYM’nin benzer davalara da örnek olacak kararında ‘makul’ yargılamanın kriterleri de sıralandı. Kararda, idari yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken, ‘yargılamanın karmaşıklığı’ ve ‘kaç dereceli olduğu’, ‘tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu’ ve ‘başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği’ hususlarının dikkate alınması gerektiğine vurgu yapıldı.