AYM’den doktora 'mecburi ikamete de veri toplama yetkisine de' iptal

DOKTORA MECBURİ İKAMETE DE İPTAL
Bakanlığın, kamu ve özel bütün sağlık kuruluşlarında çalışan sağlık personeline görevli olduğu kuruluşun bulunduğu yerleşim yeri sınırları içinde “ikamet etme mecburiyeti getirme yetkisi” de iptal edildi. Bu düzenleme de “anayasanın yerleşme özgürlüğüne” aykırı görüldü.
KURULA MEN YETKİSİNE DE İPTAL
Doktorların meslekten men edilmesi yetkisini tabip odalarından alarak Bakanlık bünyesinde kurulan Sağlık Meslekleri Kurulu’na veren hükmü de anayasaya aykırı bulunarak, iptal edildi.
700 BİN KİŞİYİ İLGİLENDİREN KHK’DA İLK KARAR
AYM, CHP’nin açtığı dava üzerine 700 bine yakın sağlık çalışanını yakından ilgilendiren 663 sayılı “Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşların teşkilat ve görevleri hakkında KHK’nın” iptal istemini karara bağladı. AYM, yedi madde ve fıkralarıyla ilgili önemli iptal kararları verdi.
SAĞLIKÇILARA NÖBET TUTTURAN KARAR
Türk Tabipler Birliği, (TTB) Türk Diş Hekimleri Birliği (TDB) ve Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası, (SES) Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği, Türk Hemşireler Derneği, AYM’nin, önünde KHK nöbeti tutarken, beklenen karar da çıktı. Yüksek Mahkeme’nin verdiği kararlar özetle şöyle:
1-GİZLİ BELGEYİ DENETİME VERMEYE İPTAL
“Denetim Hizmetleri Başkanlığı” maddesinin 16/2 fıkrasındaki “Denetime tâbi olan gerçek ve tüzel kişiler, gizli dahi olsa bütün belge, defter ve bilgileri talep edildiği takdirde ibraz etmeleri” maddesindeki “gerçek” ve “gizli dahi olsa ibareleri anayasaya aykırı görülerek iptal edildi. Böylece, gizli bilgilerin verilmesi uygulaması AYM’den dönmüş oldu.
2- MESLEKTEN MEN CEZASINA DA İPTAL
Doktorlara mesleki yaptırımla yetkilendirilen Sağlık Meslekleri Kurulu başlıklı maddenin 23/7 fıkrasındaki,
c ve ç bentlerindeki geçici ve sürekli menle ilgili maddeler de anayasaya aykırı görüldü. Bu maddelerden c bendi “Meslek icrası esnasında neticesini öngörerek veya görevinin gereklerine aykırı hareket ederek veyahut görevinin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme göstererek bir kişinin ağır derecede olmayan özürlülüğüne sebebiyet verenlerin üç aydan bir yıla kadar meslekten geçici men edilmesine karar verilir. Bu fiillerin beş yıl içinde tekrarı hâlinde verilecek cezalarda alt ve üst sınırlar iki katı olarak uygulanır” “ç” bendi ise “Meslek icrası esnasında neticesini öngörerek veya görevinin gereklerine aykırı hareket ederek veyahut görevinin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme göstererek bir kişinin ağır özürlülüğüne veya ölümüne sebebiyet verenlerin bir yıldan üç yıla kadar meslekten geçici menine karar verilir. Bu fiillerin beş yıl içinde tekrarı hâlinde meslekten sürekli men kararıverilir” şeklindeydi.
3- YURTDIŞINDAN MEZUN UZMANA DA İPTAL
Atama başlıklı 44. maddedeki, 2,3 ve 4. fıkraları iptal edildi. Bu maddeler Devlet Memurları Kanunu’na ek düzenleme yapıyordu. İkinci maddede, “Bakanlık ve bağlı kuruluşlarının görev alanına giren ve yönetmelikle belirlenen alanlarda en az dört yıllık lisans eğitimi veren yükseköğretim kurumlarından veya bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurtiçindeki veya yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olmak” düzenlemesi vardı. İptal edilen 3 ve 4. fıkralarda şöyle:
“Uzman Yardımcılığı ve Denetçi Yardımcılığına atananlar, en az üç yıl fiilen çalışmak ve istihdam edildikleri birimlerce belirlenecek konularda hazırlayacakları tezin oluşturulacak tez jürisi tarafından kabul edilmesi kaydıyla, yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Süresi içinde tezlerini sunmayan veya tezleri kabul edilmeyenlere tezlerini sunmaları veya yeni bir tez hazırlamaları için altı ayı aşmamak üzere ilâve süre verilir. Yeterlik sınavında başarılı olanların Sağlık Uzmanı ve Sağlık Denetçisi kadrolarına atanabilmeleri, Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından asgarî (C) düzeyinde veya dil yeterliği bakımından buna denkliği kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan başka bir belgeye yeterlik sınavından itibaren en geç iki yıl içinde sahip olma şartına bağlıdır. Sınavda başarılı olamayanlara veya sınava girmeye hak kazandığı hâlde geçerli mazereti olmaksızın sınav hakkını kullanmayanlara, bir yıl içinde ikinci kez sınav hakkı verilir. Verilen ilave süre içinde tezlerini sunmayan veya ikinci defa hazırladıkları tezleri de kabul edilmeyenler, ikinci sınavda da başarı gösteremeyen veya sınav hakkını kullanmayanlar ile süresi içinde yabancı dil yeterliği şartını yerine getirmeyenler Uzman Yardımcısı ve Denetçi Yardımcısı unvanını kaybeder ve Bakanlıkta veya bağlı kuruluşlarında durumlarına uygun başka kadrolara atanırlar.
Uzman Yardımcıları ve Denetçi Yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yarışma sınavı, tez hazırlama ve yeterlik sınavı ile diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir.”
4-BAKANLIĞIN VERİ TOPLAMA İŞLEME VE PAYLAŞMA YETKİSİNE İPTAL
Bakanlığın veri toplama, işleme ve paylaşma yetkisi de AYM’den döndü. Bu konuda iptal edilen fıkralar şöyle:
“Bakanlık ve bağlı kuruluşları, mevzuatla kendilerine verilen görevleri, e-devlet uygulamalarına uygun olarak daha etkin ve hızlı biçimde yerine getirebilmek için, bütün kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarından; sağlık hizmeti alanların, aldıkları sağlık hizmetinin gereği olarak ilgili sağlık kurum ve kuruluşuna vermek zorunda oldukları kişisel bilgileri ve bu kimselere verilen hizmete ilişkin bilgileri her türlü vasıtayla toplamaya, işlemeye ve paylaşmaya yetkilidir.
Bakanlık ve bağlı kuruluşları işlediği kişisel sağlık verilerini ilgili üçüncü kişiler ve kamu kurum ve kuruluşları ile ancak bu kişi ve kurumların bu verilere erişebileceği hususunda kanunen yetkili olması halinde ve görevlerini yapmalarına yetecek derecede paylaşabilir.
Bakanlık ve bağlı kuruluşları, mevzuatla kendilerine verilen görevleri yerine getirebilmek için gereken bilgileri, kamu ve özel ilgili bütün kişi ve kuruluşlardan istemeye yetkilidir. İlgili kişi ve kuruluşlar istenilen bilgileri vermekle yükümlüdür.
5-İKAMETGAH MECBURİYETİNE İPTAL Bakanlık kamu ve özel bütün sağlık kuruluşlarında çalışmakta olan sağlık personeli için görevli olduğu kuruluşun bulunduğu yerleşim yeri sınırları içinde ikamet etme mecburiyeti getirebilir. Bu mecburiyetin usûl ve esasları Bakanlıkça belirlenir”
6- DİŞ HEKİMİ BİRLİĞİ KANUNU’NDAKİ TARİFE YETKİSİNE İPTAL
Türk Diş Hekimleri Birliği Kanunu’nda ücret tarifesi belirlenmesinde değişiklik öngören ve birliğin tarife yetkisini kaldıran maddede anayasaya aykırı görülerek iptal edildi.
7-Aynı maddenin Türk Tabipleri Birliği Kanunu’nun 1. maddesinde geçen “tabipliğin kamu ve kişi yararına uygulanıp geliştirilmesini sağlamak” ibaresini yürürlükten kaldıran 14. fıkranın (ğ) bendi de iptal edildi.