Ayda 2.5 milyara kule

Büyükşehir Belediyesi, Beyazıt Kulesi'ni işletmecisi Kardeşler Ailesi'nden geri almak için dört yıldır uğraşıyor. Kardeşler Ailesi ise kararın politik olduğunu, içkili restoran ve gece kulübü işlettikleri için tahliye edilmek istendiklerini ileri sürüyor.

Galata Kulesi'nin 32 yıllık kiracısı Kardeşler Ailesi. Aile hem kulenin tepesindeki lokantayı işletiyor, hem de kuleyi gezenlerden giriş ücreti alıyor. Buna karşılık Büyükşehir Belediyesi'ne ayda 2.5 milyar lira kira ödüyor. Restorasyon ve bakım-onarım ise tamamen Büyükşehir'in sorumluluğunda.

1996'dan beri Büyükşehir Belediyesi, Kardeşler Ailesi'ni kuleden çıkarmaya uğraşıyor. Son olarak Beyoğlu Belediyesi, lokantayı, yangın tedbirleri alınmadığı için mühürledi. İşin başındaki Hakan Kardeşler, Refah-Fazilet partili Büyükşehir ve Beyoğlu belediyelerinin bu icraatını, içkili lokantaya karşı olmalarına bağlıyor.

Galata Kulesi'nin işletmecisi Hakan Kardeşler'le kulenin durumunu konuştuk.

Kaç yıldır Galata Kulesi'nde işletmecilik yapıyorsunuz?

-31 yıldır. Babamla başladı. Burası 32 yıl önce turizm işletme belgesi almıştır. 32 yıl önce dış kapısı kapalı, içi boş bir yangı kulesiymiş. 1967'de Haşim İşcan döneminde restorasyonu yapılmak istenmiş. Amcamın şirketi Yapıtaş işi almış, kulenin içinde dokuz kat oluşturulmuş. Daha sonra da işletme ihalesi yapılmış onu da babam almış. Bu ihalenin içinde iç dekorasyonun yapılması ve işletilmesi var.

Kuleyi kaç yıllığına kiraladınız?

-İlk mukavele beş yıllığına, fakat bir nevi ev kirası mukavelesi gibi ondan sonra her yıl yenileniyor. Büyükşehir Belediyesi'nden her yıl bir yazı geliyor, kiranız şu olmuştur, gelin devam edin diye. Ama mukavele yenilenmiyor tıpkı evlerde olduğu gibi.

Kiranız aylık ne kadar?

-Mukavele ağustos ayında yenilenecek. Aylık 2.5 milyar lira ödüyoruz. Bu yılın kirası daha belirlenmedi.

Günde 200 kişi geziyor

Ortalama kaç kişi ziyaret ediyor bir günde kuleyi?

-Mevsime göre değişiyor. Ama turizm sezonunda ortalama günde 200 kişi geliyor.

Kulenin sadece gece kulübü ve restoran kısmını mı işletiyorsunuz?

-Hayır, tamamı bize ait. Kapı girişinden itibaren bize ait.

Gece kulübü ve restoranın kapasitesi ne kadar?

-Gece kulübü 110, restoran 90 kişiliktir. İki katın dolduğu günler de oluyor ama genellikle tek kat doluyor.

Mühürlenmeye kadar geçen sürede belediyeyle ne tür görüşmeleriniz oldu?

-İki ay önce bize bir ihtarname çektiler ve mukaveleyi yenilemeyeceklerini söylediler. Bugüne kadar bizi çeşitli kereler dava ettiler.

İlk anlaşmazlık ne zaman başladı?

-1996'ya kadar hiç bir ihtilafımız olmadı belediyeyle. Ama o tarihte ideolojik bir değişiklik oldu belediyede. Önce Refah, sonra Fazilet Partileri. Bize söylenen, belediyenin mülkiyeti altında olup da tek içki içilen yerin Galata Kulesi olduğu idi. Bu sebeple buranın kapatılacağı söylendi.

Kim söyledi?

-Böyle bir isim vermek istemiyorum.

Doğrudan size mi söylendi?

-Doğrudan yüzümüze söylenmedi de, bir aracı vasıtasıyla görüşüp belediyeyle problemlerimizi halletmek istedik. Bu kişiye söylemişler. Buraya turist geldiği için, içki satmadan buranın yaşaması diye bir şey sözkonusu olamaz. O bakımdan da kabul edilemez bir olay.

Üç proje hazırlandı

Tahliye gerekçesi nedir?

-Belediyenin bizi buradan çıkarması için bir ihtiyaç göstermesi gerekiyor. Önce burayı müze yapmak istediklerini söylediler ve dava açtılar ve dava reddedildi, çünkü ellerinde proje yoktu. Ondan sonra bu kez proje çizdirip tekrar dava açtılar ama bu kez de Kültür Bakanlığı buranın müze olmasını kabul etmedi.

Bakanlık ne gerekçeyle kabul etmedi?

-Panaromik bir manzaranın olduğu yerde bir müze yapılmasının uygun olmadığını düşündüler herhalde. Aşağıdaki penceresiz katlarda olabilir belki. Bu kez belediye yeni bir proje daha çizdirdi ve kütüphane yapacağını söyledi. Bana göre komik bir gerekçe. Kulenin tepesinde kütüphane nerede görülmüş. Kütüphane projesi de Anıtlar Kurulu tarafından reddedildi. Bu sefer bir köşeye sıkışmış oldular. Yeniden bir proje çizdirdiler, bu kez de Türk kahvehanesi yapmak istediler. Zannediyorum bu proje de şu sıralar reddedilmek üzere Anıtlar Kurulu'nda. Dolayısıyla hiç bir çıkar yolları kalmayınca burada yangın tehlikesi olduğunu iddia ettiler. İki sene önce bir bilirkişi raporu almış belediye.

Yangın tehlikesi tartışması

Bu raporda ne deniyor?

-Bizim bütün sigortaların, elektrik tesisatlarının düzgün ve değerlere uygun olduğu, yangın tüplerinin, yangın dolaplarının, yangın alarm sisteminin mevcut olduğu belirtiliyor. Ama kanaat ve öneri bölümünde burada herhangi bir yangın çıkışının olmadığı, yangına karşı güvenliksiz olduğu belirtiliyor. Biz bu rapora, uzman kişiler tarafından hazırlanmadığı gerekçesiyle itiraz ettik. O aşamada kaldı o iş.

Raporu kim hazırlamıştı?

-Yıldız Teknik Üniversitesi'nden hazırlanmıştı. Bütün girişimleri olumsuz sonuçlanınca ellerinde son kozu yani raporu kullandılar.

Raporu size tebliğ ettikten sonra belediye hakkınızda bir işlem başlattı mı?

-Hayır raporu bize tebliğ ettiler ve bir kenara koydular. 19 Ocak'ta bir tebligat yaptılar ve bir hafta sonra yangına karşı güvenliksiz olduğumuz için bizi kapayacaklarını söylediler. Hemen belediyeye itiraz ettik yetkileri olmadığı için. Gerçekten böyle bir tehlike bile olsa bunun Turizm Bakanlığı'na bildirilmesi ve onların bu kararı vermesi gerekiyor. Gene kararı durdurduk. Geldik 26 Mayıs'a. Bu arada idare mahkemesine, yürütmeyi durdurmak için başvurduk ama bu kararı alamadık. Avukatlar bu davayı mutlaka kazanacağımızı söylüyor. Yürütmeyi durdurma kararı alamamamızın nedeni ise, telafisi imkansız bir zararın oluşmaması. Çünkü şu anda bizim uğradığımız maddi bir kayıp ve bu zararın telafisi de mümkün. Tazminat davasının açılması öneriliyor yani. Tabii bir de yangın lafı olduğu için herkes de bir ürküyor, bunun için yürütmeyi durduramadığımızı söylüyor avukatlar. Bilirkişi raporunda yangın merdiveni olmaması gerekçe gösteriliyor. Ama buraya bir yangın merdiveni yapılması mümkün değil. Buna ne Anıtlar Kurulu izin verir ne de hiç kimse kulenin dışına bir merdiven koymayı içine sindirebilir. Biz turizm belgemizi 99'da yeniledik, gelip her şeyi kontrol ettik. Ayrıca 89'de Turizm Bakanlığı'na bir yazı yazılmış yangın merdiveni konusunda, onlar da buraya yangın merdiveni yapılamayacağını, tüm tedbirlerin alınması gerektiğini belirtmişler.

Belediyenin yapması gerek

Bu 32 yıl içinde binada ne gibi değişiklikler ya da tadilat çalışmaları yaptınız?

-Hiç bir şey yapılamadı maalesef. Yapılacak büyük tadilatların belediye tarafından yapılması gerekiyor. İçerde eskiyen malzemeleri değiştirerek, ana yapıya dokunmadan küçük tamiratlar yapıldı. Bu görüntü 32 yıl önce de böyleydi.

Restoran ve gece kulübünün kapalı kalması kararı çıkarsa ne yapacaksınız?

-Allah'tan ki giriş kapısına kilit vuramıyorlar ve burası da açık kalacak. Bu işletme devam edecek. Davadan netice alırsak turistik faaliyetlerimize devam edeceğiz. Ama alamasak da panaromik geziye burada devam edeceğiz.

Belediye restorasyona 287 milyar harcadı

BÜYÜKŞEHİR Belediyesi, sadece dış cephenin restorasyonu için 1997'den beri Galata Kulesi'ne 287 milyar lira harcadı. Kulenin içinin restorasyonu ise yapılamıyor; çünkü Koruma Kurulu henüz bu projeyi onaylamadı.

Dış restorasyon, İstanbul 1. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun 7 Mayıs 1999 ve 10794 sayılı kararıyla başladı. İstanbul Merkez Laboratuvarları Restorasyon ve Konservasyon Müdürlüğü raporları doğrultusunda, Prof. Dr. Doğan Kuban ve Dr. Şirin Akıncı'nın danışmanlığında yürütülüyor.

Galata Kulesi III. Selim zamanında bir tadilat görmüştü. 1964'de yapılan tadilatta ise, kulenin kurşun kaplama olan külahı, betona dönüştürüldü. Beton aşağıya doğru ağırlık yaptı ve eğimli arazide kulenin dengesini olumsuz etkiledi.

Şu anda külah orijinaline uygun kurşun kaplama olarak yapılıyor. Pencerelerde erimiş tuğla kemerlerin ve taş kaplamaların da onarımı yapılıyor. Dış restorasyonun 2000 yılı sonunda bitmesi bekleniyor.

İç restorasyona ise henüz onay verilmedi. Ancak Büyükşehir Belediyesi, 1969 yılında tepedeki lokantaya plastik doğramalar takıldığını, bunların çıkarılması gerektiğini söylüyor.