Sefa KAPLAN - Fotoğraf: Rıfat N. BALİ
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 09, 2007 00:00
İsmi Vasil Harizanos. 1960’ta Erzurum’da askerliğini yaparken çıkan yangında alevlerin arasına dalıp üç arkadaşını kurtarıyor. Dördüncü arkadaşını kurtarmak isterken de dumandan boğulup ölüyor. Mezar taşında "Erzurum şehidi" yazan Harizanos, Cumhuriyet döneminde askeri törenle toprağa verilen ilk Rum asıllı askerimiz.
1960’ta Erzurum Orduevi’nde yılbaşı hazırlıkları sürerken bir askerin yaktığı sigara, büyük bir faciaya yol açacaktır. Buharlaşan benzinin alev alması sonucu, Orduevi’nin ahşap doğramaları tutuşacak ve binayı bir anda alevler kaplayacaktır. Sabaha karşı 03.45’te başlayan yangın, kısa sürede büyümüştür. Arkadaşlarının içeride kaldığını gören Kurtuluşlu er Vasil Harizanos, hiç tereddüt etmeden kendisini alevlerin arasına atacak ve üç arkadaşını dumandan boğulmak üzereyken dışarıya çıkartmayı başaracaktır. Dördüncü arkadaşı için tekrar içeriye girdiğinde ise bu kez boğulan kendisi olacaktır. Koma halinde hastaneye kaldırılan Vasil Harizanos, terhis olmasına kırk gün varken hayatını kaybedecektir.
Nitelikli araştırmalarıyla tanıdığımız Rıfat N. Bali’nin Toplumsal Tarih Dergisi’nin Mayıs sayısında yayımlanan araştırmasına göre, piyade er Vasil Harizanos için İstanbul’da 30 Aralık’ta bir askeri tören düzenlenecektir.
Ay-yıldızlı bayrağa sarılı olan tabut, tören için Kurtuluş Aya Dimitri Kilisesi’ne getirilmiş, tabutun etrafında aynı zamanda İstanbul Valisi olan Tümgeneral Refik Tulga, Merkez Komutanı Tuğgeneral Yusuf Alpmansu, Sıkıyönetim Komutanı Tuğgeneral Cemal Tural ve diğer resmi görevliler vardır.
Kilisenin ortasındaki tabutun etrafında ise askerler nöbet tutmaktadır. Rıfat N. Bali’nin de belirttiği gibi, "Türkiye’de ilk defa bir Rum vatandaşın cenazesi bu şekilde bir askeri törenle kaldırılmaktadır."
Annesiyle
Şehit er Vasil Harizanos, Kurtuluş Ortodoks Rum Mezarlığı’nda annesi Eleni Altınyuva ve büyük annesi Despina Harizanu ile birlikte yatıyor. Mezartaşında Vasil’in asker kepli fotoğrafı da yer alıyor.
Silah arkadaşlarının omzundaVasil Harizanos’un askeri törenle kaldırılan cenazesinde Chopin’in Cenaze Marşı çalındı. Askerlerin taşıdığı tabutun arkasında Türk ve Rum vatandaşlar gözyaşları dökerek yürüdü. Vasil’in çerçeveli bir fotoğrafını asker arkadaşları taşırken, Rum din görevlileri de askerlerle birlikteydi. Vatandaşlar dükkánlarını kapatarak Vasil’in kahramanlığını selamladılar. Hürriyet de haberi, "Fedakár Vasil" başlığıyla birinci sayfadan okuyucularına duyurdu.